Kaneel

Vun Wikipedia
Ceylon-Kaneelboom. A bleuen Twieg; 1 Bluut; 2 de sulvige in Langssnitt; 3 unfruchtbar Stoffgefaß vun verscheeden Sieden; 4, 5 fruchtbar Stoffgefaß; 6 Pollen; 7 Stempel; 8, 9, 10 Frucht un Same
Foto vun dree Kaneelstangen mit en lütt Hümpel vun mahlt Kaneel dörvör
Kaneelstangen vun den Ceylon-Kaneelboom (links) un Indoneesch Kaneel (rechts)

De Kaneel ( mhd. zinem?n ; latiensch: cinnamum , oldgreeksch: κινν?μωμον kinnam?mon , ut dat Semitische ) [1] , ollerwelsch ok Zimmet . duutsch: Zimt, is en Gewurz ut de droogt Rinde vun Kaneelboom.
Born weer oorsprunglich de Echte oder Ceylon-Kaneelboom ( Cinnamomum verum J. S. Presl) ut Sri Lanka , Burma un Bangladesh ; later - un huud mengenmaßig overweegend ? ok de Kaneelkassie ( Cinnamorum cassia ) ut Seres ( China ), wiederhen de araabsch un agyptische Cinnamomum , selten ok dat Indisch Lorbeerblatt ( Cinnamomum tamala oder Moderzimt ).

Kaneel kummt mahlen as typisch bruun Pulver, ganz as Kaneelstang (tosommenrullt, rohrenformig Rindenstuck) oder as Kaneelbluten in den Hannel. Stangenkaneel wurrd ok in't Duutsche Kaneel nommt (franzoosch: cannelle ?Rohrchen“, lat. canna ?Rohr“). [2]

Um Kaneelool to winnen wurrn lutt Tacken un ok de Bloot bruukt.

Historie [ annern | Bornkood annern ]

Kaneel is en vun de oldst Gewurze, dat angevlich all 3000 v. Chr. in China as Gewurz in Gebruuk weer.

In dat Europa vun dat 16. bit 18. Johrhunnert gull Kaneel as en vun de besunners duer un kostbaren Gewurze. So hett bispeelswies de Koopmann Anton Fugger 1530 de Schuldschiens vun Karls V. vor de sien Oogen in en Fuer ut Kaneelstangen verbrennt un dormit sien Riekdom demonstreert.

Gebruuk [ annern | Bornkood annern ]

Dat Aroma vun den Kaneelboom geiht up dat in hum enthollen Kaneelool toruch, dat to 75 Perzent ut Kaneelaldehyd besteiht (in dat Aromastoffverteeken: Fl-Nummer 05.014 [3] ). Wiedere wichtige Aromastoffe sund besunners bi den Ceylon-Kaneel dat (ok in Gewurznelken vorkommen) Eugenol ( Fl-Nummer 04.003 [3] ) un bi den Cassia-Kaneel ok dat nah Moosch ruuken Cumarin .

Kaneel wurrd in vol Berieken bruukt:

As Gewurz [ annern | Bornkood annern ]

Kaneelstangen un -pulver as ok droogt Kaneelbluten

Kaneel wurrd faken to dat Aromatiseeren vun heet Drunken ( Tee ) un Spirituosen bruukt, in de indisch un vorderorientalisch Kooken ok for Fleeschgerichte. Man bruukt en Deel vun de Rinde (latiensch Cinnamomi Cortex ) vun den Ceylon-Kaneelboom nauer seggt, deren dunne Binnenschicht tuschen Borke un Middelrinde, de suck rohrenaartig to'n Stangenkaneel (bzw. to de Kaneelstang oder Kaneelrohr ) tosommenrullt, sobald se vun dat Holt trennt wurrd. Dat wurrn soss bit teihn Stuck vun de fienst Binnenrinde innannerschaven un denn lett man de droogen. Je dunner de Rinde, desto fiener is dat Aroma, dat de Stang afgifft. Disse Kaneelrullen laaten suck lang bruuken, wiel se hor Aroma blots langsam verleesen. Um de Qualitat to bestimmen, gifft dat for den Ceylon-Kaneel en eegenes Wertmaat (Eenheit: Ekelle). De beste Kaneel wurrd mit de Nummern (Ekellen) 00000 bewert, denn geiht de Qualitat runner bit Ekelle 0, denn wieder over I bit Ekelle IV. Vun den Tostand vun de Rullen hangt de Ertuugerpries maatgevend af. De nah Europa importeert Gewurz-Kaneel wurrd an vol Oord as Qualitat ?Hamborg“ betekent un gellt as de schlechteste verfugbar Qualitat vun de Rullen, unterscheeed suck aber vun den Smack nich vun de anner Qualitatsstufen, sobald mahlt wurrn is. For den europaaschen Markt wurrd de Kaneel meest immer mahlt. He is in Middelluropa vor allen in Verbinnen mit Sucker, for Sootspiesen , Geback un Gluhwien , besunners in de Wiehnachtstiet in Gebruuk, seltener harthafte oder scharp Spiesen oder Fleeschgerichte. For Kaugummi mit Kaneelsmack wurrd de Smack kunstlich herstellt.

Ok n Asien wurrd Kaneelpulver to de Herstellung vun Gewurzmischungen bruukt. Ut Herstellungsaffallen un Spanen wurrd todem dat Kaneelool wunnen. Dat wurrd bruukt, um Likoren Aroma to geven un deent as Duftstoff in de Parfumindustrie . Regional wurrn de Bloot ahnlich as Lorbeerbloot bruukt.

De Gewurzhannel unnerscheed tuschen den in Sri Lanka heimischen Ceylon-Kaneel ( Cinnamomum verum J. S. Presl = C. zeylanicum Bloom ) un den wat scharper wurzen, ut China stammen Cassia-Kaneel ( Cinnamomum cassia Bloom = C. aromaticum Nees ). Bit in de 1960er Johren weer Vietnam de wichtigste Born vun den Cassia-Kaneel, wegen de Utwirkungen vun den Vietnamkrieg wurr de Kaneelproduktschoon in dat Hoochland vun Sumatra ( Indonesien ) vorandreven. In de vietnameesch Kooken is Kaneel bannig anseggt in Verbinnen mit Fleeschgerichten.

In' Unnerscheed to'n Ceylon-Kaneel wurrd bi den Cassia-Kaneel en relativ dick Rindenschicht to en lutt Rull inrullt.

In de Heilkunn [ annern | Bornkood annern ]

Vun de Antike bit in de Froh Neetiet gull de Kaneelrinde as heilsam unner annern bi Hosten un Schnuppen, as magenstarkend [4] as ok harndrievend, affuhrend, menstruatschonsfordernd, aber ok bloodstillend, to'n Bispeel bi Hamorrhoiden. [5] [6]

Off dat in froh Stadien vun Diabetes mellitus bloodsuckersenkend is, is umstreeden. Kaneelool un Kaneelrinde wiesen en goot antimikrobielle Aktivitat ut. Grund is vor allen de Wirkung vun dat Kaneelaldehyd, de Hooftkomponente vun dat in' Kaneel enthollen atherisch Ool; besunners aktiv Komponenten sund aber ok p-Cymol, Linalool und o-Methoxyzimtaldehyd. [7]

As atherisch Ool [ annern | Bornkood annern ]

Man unnerscheed dat atherisch Ool ut de Bloot vun de ut de Rinde, dat middels Waterdamp-Destillatschoon wunnen wurrd. Dat Kaneelblootool besteiht ut 80 % Phenolen , Sesquiterpenen , Aldehyden un Estern . Dat Kaneelrindenool hett 70 % Kaneelaldehyd, 10 % Phenole, Monoterpene, Sesquiterpene, Ester un Monoterpenole as Inholtsstoffe. Beid atherischen Ole sund duchtig huutreizend.

As Rokerwark [ annern | Bornkood annern ]

Kaneel wurr all in dat Ollerdom as Rokermiddel bruukt. So weer de Rinde unner annern Deel vun dat beruhmt oltagyptisch Rokerwark Kyphi . [8] Sowohl Bloot as ok de Rinde setten bi Verbrennung den typischen, blomig-kaneeligen Rook free.

Gesundheitsrisiken [ annern | Bornkood annern ]

In Kaneel, vor allen in den billigeren Cassia-Kaneel oder chineeschen Kaneel, is Cumarin enthollen, dat in hooch Dosen as gesundheitsschadlich gellt. In Fardigprodukten wurrd mest ahn Utnahm disse ut China, Indonesien oder Vietnam stammen Cassia-Kaneel verarbeit.

De Cumarin-Andeel vun beid Kaneelsorten unterscheed suck duchtig: Wiels he bi den Cassia-Kaneel bi ca. 2 g Cumarin pro kg liggt, finnen suck in de glieker Mengt vun Ceylon-Kaneel blots ca. 0,02 g Cumarin.

Chemische Strukturformel vun Cumarin

Cumarin horrt luut gultiger Aromenverordnung EG 1334/2008 to de Stoffen, de Levensmiddel nich as suckse tosett wurrn drofft (Anhang III, Teil A der Aromenverordnung) un unnerliggt bestimmten Hochstmengen, wenn dat vun Natuur ut in Aromen oder Levensmiddeltosatzen mit Aromaeegenschapen vorkummt (Anhang III, Teil B). De tolassigen Hochstmengen liggen je nah Aart vun de Levensmiddel tuschen 5 mg/kg bi Dessertspiesen un 50 mg/kg bi traditschonellen un/oder saisonalen Backwaren , bi de Zimt in de Kennteeken angeven is. [9] Kaneelsteerns un Lebkook sund Koken mit vol Kaneel.

Man sall dorum beter den wat duereren Ceylon-Kaneel to Huus bruuken, de in Asia-Shops (hier besunners Tamil-Shops), Reformhuus, Aftheeken oder Drogeriemarkten kooft wurrn kann un wegen de minn Cumarin-Andeel as unbedenklich gellt.

Literatur [ annern | Bornkood annern ]

  • Wolfgang Hubner, Michael Wissing: Zimt. Das duftende Juwel aus Tausendundeiner Nacht - Anregendes, Geschichte und Rezepte . AT, Baden / Munchen 2010, ISBN 978-3-038-00551-3 .

Weblenken [ annern | Bornkood annern ]

Zimt . Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons .

Enkeld Nahwiesen [ annern | Bornkood annern ]

  1. Duden online: Zimt
  2. Duden online: Kaneel
  3. a b Aromastoffverzeichnis (E 1999/217/EWG). Letzte konsolidierte Fassung vom 29. Marz 2006. PDF
  4. Gerhard Roßbach un Peter Proff: Cassius-Felix-Interpretationen: Teile I und II. Wurzborg 1991 (= Wurzburger medizinhistorische Forschungen , 37), S. 146
  5. Constantinus Africanus : De gradibus quos vocant simplicium liber. In: Constantini Africani post Hippocratem et Galenum ... Henricus Petrus, Basel 1536, S. 342?387; hier: S. 368
  6. Petrus Uffenbach (Hrsg.): Pedacii Dioscoridis Anazarbaei Kraeuterbuch ... (in't Duutsche oversett vun Johannes Danzius), Frankfort an'n Main (bi Johann Bringern) 1610, S. 9 f.
  7. Beuchat, Food Preserv. 1994, S. 167?179; Conner/Beuchat, J.Appl.Bacteriol. 59, S. 49?55 (1985); De Smet et al.: Adverse Effects of Herbal Drugs , Berlin/Heidelbarg/NewYork 1992, Bd. 1, S. 105?144; Mabrouk/El-Shaheb, Z.Lebensm.Unters.Forsch. 171, 344?347 (1980); Yousef/Tawil, Pharmazie 35: 698/701 (1980); ut de duutsch Literatur: Teuscher, Gewurzdrogen , Stuttgart 2003, S. 426; Gerhard, Gewurze in der Lebensmittelindustrie , Hamborg 1994, S. 400.
  8. [1] Zimt (cinnamomum) ? Cassia & Ceylonzimt, afropen an' 7. Marz 2016
  9. Vorlaag:EU-Verordnung des Europaischen Parlaments und des Rates vom 16. Dezember 2008 (Aromenverordnung).