Ella Jane Fitzgerald (* 25. April 1917 ^[1] in Newport News , Virginia ; † 15. Juni 1996 in Beverly Hills , Kalifornien) weer en US-amerikaansch Jazz-Singerin .

Leven [ annern | Bornkood annern ]

Ella Fitzgerald is in Yonkers dicht bi New York upwussen un weer siet hor veerteihnst Levensjohr as Vullwaise up suck alleen stellt. Hor Debut as Singerin geev se mit 17 Johren in dat legendare Apollo Theater in Harlem ; dat Apollo Theater hett regelmatig Amateurwettbewarfen maakt, vun de se een winnen dee. Oorsprunglich wull se bi dissen Talentwettbewarf as Danzerin uptreden, weer aber vorher so upgereegt, dat hor de Knee zittern deen un se denn lever en Leed sung. ^[2] Fitzgerald wurr doruphen 1935 vun Chick Webb in sien Big Band engageert. 1936 nehmen se mit ?Love and Kisses“ en eerst Plaat up; 1938 harrn se en Nummer-Een Hit: Dat frohliche A Tisket A Tasket ? eegentlich en Kinnerleed ? hett hor mit Chick Webb to'n Star maakt. ^{[3] [4]} En wiedere Nummer-Een-Hit gelung hor mit Into Each Life Some Rain Must Fall in dat Johr 1944. Fitzgerald kunn suck sowohl in den Pop-, as ok in R&B - un Country - Charts vun de USA platzeeren.

As Chick Webb 1939 dood bleev, hett se tonachst de Band overnommen, de nu unner de Naam Ella Fitzgerald and Her Famous Orchestra uptreden dee. Wiel Ella Fitzgerald aber kien Noten lesen kunn, dorg se nich as Bandleaderin. So fung se 1941 hor Solokarriere an un entwickel suck to en vun de grottste Jazzsingerinnen. 1946 tour se mit Dizzy Gillespie un is in de Jazz at the Philharmonic -Konzertreeg vun Norman Granz uptreden, de hor ok in den Musikfilm Improvisation (1950) mitwarken leet. Nah en Uptrae in den Film Pete Kelly’s Blues 1955 gung se to Verve Records . Hor Repertoire reck vun Swing aver Bebop , Blues , Bossa Nova , Samba , Gospel un Hip-Hop bit to verjazzt Wiehnachtsleeder. Faken wurr se de ?First Lady of Song“ nommt. Hor Markenteeken weer en Gesangsoord, de se mitentwickelt hett un de hor to Weltruhm verhulp: de Scatgesang . Charakteristisch is de joogd Charme vun hor Stimm un hor bt huud nich overdrapen Lichtigkeit vun hor Phraseeren, de hor dat erloov, mit en beachtlich Stimmumfang vun dree Oktaven as en Jazz-Instrumentalist to improviseeren.

To de herutragen Schallplatteninspeelen vun Ella Fitzgerald tellen hor Songbooks vun de wichtigst amerikaansch Komponisten vun de eerst Halft vun dat 20. Johrhunnert, de se dormit en Denkmal setten dee un all nahfolgen Singerinnen Lehrboker for de perfekte Interpretatschoon vun de jeweilig Songs geev.

Nahfolgend en Uplistung vun hor klassisch Songbooks for dat Label Verve un de dortogehorigen Arrangeure:

• 1956 ? Ella Fitzgerald Sings the Cole Porter Songbook ( Buddy Bregman )
• 1956 ? Ella Fitzgerald Sings the Rodgers & Hart Songbook (Bregman)
• 1957 ? Ella Fitzgerald Sings the Duke Ellington Songbook (Duke Ellington & Billy Strayhorn )
• 1958 ? Ella Fitzgerald Sings the Irving Berlin Songbook ( Paul Weston )
• 1959 ? Ella Fitzgerald Sings the George and Ira Gershwin Songbook ( Nelson Riddle )
• 1961 ? Ella Fitzgerald Sings the Harold Arlen Songbook ( Billy May )
• 1963 ? Ella Fitzgerald Sings the Jerome Kern Songbook (Riddle)
• 1964 ? Ella Fitzgerald Sings the Johnny Mercer Songbook (Riddle)

For anner Plattenfirmen nehm se later ebenfalls Songbooks up, unner annern nochmals mit Leeder vun de Broers Gershwin as ok Cole Porter un Antonio Carlos Jobim . Kolleginnen as Sarah Vaughan oder Dinah Washington sund hor Bispeel folgt un hebbt ebenfalls Songbooks upnommen. En wiedere beduuden Inspeelen vun Fitzgerald gifft dat vun Gershwin sien Oper Porgy and Bess , de se gemeensam mit Louis Armstrong upnehm. Dorover herut gifft dat tallriek Live-Inspelen vun de Konzerte vun Fitzgerald, de wiesen, dat dat keen Unnerscheed tuschen en Studio- oder Livegig bi hor geev. De eenzig qualitativ Unnerscheden bestaht bi de Upnahmetechnik. Se wunn all tosommen 13 Grammys; 1987 wurr se mit de National Medal of Arts uttekent.

Se hett lang Johren an Diabetes leeden, de gegen Enn' vun hor Leven dorto fuhr, dat se blind wurr. En widere Folg vun de Krankheit weer de Amputatschoon vun beid Unnerschenkel in dat Johr 1993. Dree Johr later is se as en vun de wichtigst Jazzsingerinnen vun dat 20. Johrhunnert storven. Se liggt up den Inglewood Park Cemetery in Inglewood bi Los Angeles begraven.

Privat [ annern | Bornkood annern ]

Fitzgerald weer mindst tweemal verheiraadt. Hor eerst Ehe hett se 1939 slooten ^[5] ? anner Borns snacken van 1941 ^[6]  ? mit den Habenarbeiter Benjamin ?Benny“ Kornegay, de hor un hor Band as en Oord mannlich Groupie up Trae un Trae folgen dee. As se nah en kort Ehe vun kriminell Verwicklungen vun hor Mann erfohren hett, hett se de Ehe annuleeren laaten. Hor tweet Ehemann weer van 1946 bit 1952 ? anner borns nommen ok weer anner afwieken Daten, as to'n Bispeel 1947?1953 oder 10. Dezember 1947 ? 1952 ? de Bassist Ray Brown , mit de se een Kind, Ray Brown jr., adopteeren dee. 1957 geev dat Berichte in de skandinaavsch Presse, dat se den jungen Norweger Thor Einar Larsen stillkens heiraadt harr. ^[7]

Diskografie (Utwahl) [ annern | Bornkood annern ]

• 1938 ? A-Tisket, A-Tasket (eerst Single-Hitespood mit Chick Webb )
• 1950 ? Ella Sings Gershwin
• 1954 ? Lullabies of Birdland
• 1954 ? Songs in a Mellow Mood
• 1955 ? Songs from “Pete Kelly’s Blues”
• 1955 ? The First Lady Of Song (Decca)
• 1956 ? Sings the Cole Porter Songbook Vol. 1 und Vol. 2
• 1956 ? Ella and Louis
• 1956 ? Sings the Rodgers and Hart Songbook
• 1957 ? Ella and Louis Again
• 1957 ? Sings the Duke Ellington Songbook
• 1957 ? Ella Fitzgerald at the Opera House
• 1957 ? Like Someone in Love
• 1957 ? Porgy and Bess
• 1958 ? Ella Fitzgerald and Billie Holiday at Newport
• 1958 ? Ella Swings Lightly
• 1958 ? Ella Fitzgerald Sings the Irving Berlin Songbook
• 1959 ? Sings the George and Ira Gershwin Song Book
• 1960 ? Ella Fitzgerald sings Songs from the Soundtrack of Let No Man Write My Epitaph
• 1960 ? Ella in Berlin: Mack The Knife
• 1960 ? Ella Wishes You a Swinging Christmas
• 1961 ? Ella Fitzgerald Sings the Harold Arlen Songbook
• 1961 - Clap Hands, Here Comes Charlie (Verve)
• 1962 ? Ella Swings brightly with Nelson
• 1962 ? Ella Swings gently with Nelson
• 1963 ? Ella Sings Broadway
• 1963 ? Ella Fitzgerald Sings the Jerome Kern Songbook
• 1963 ? On the Sunny Side of the Street ? Ella and Basie
• 1963 ? These Are the Blues (Verve)
• 1964 ? Hello, Dolly! (Verve)
• 1964 ? Ella Fitzgerald Sings the Johnny Mercer Songbook
• 1965 ? Ella at Duke’s Place
• 1965 ? Ella in Hamburg (Verve)
• 1967 ? Whisper Not
• 1967 ? Brighten the Corner (Capitol Records)
• 1967 ? Ella Fitzgerald’s Christmas (Capitol Records)
• 1968 ? 30 by Ella (Capitol Records)
• 1968 ? Misty Blue (Capitol Records)
• 1969 ? Sunshine of Your Love (Capitol Records)
• 1969 ? Ella (Reprise Records)
• 1970 ? Things Ain’t What They Used to Be (And You Better Believe It) (Reprise Records)
• 1971 - Ella A Nice (Pablo)
• 1972 ? Ella Loves Cole (Atlantic Records)
• 1973 ? Newport Jazz Festival: Live at Carnegie Hall (Columbia Records)
• 1973 - Take Love Easy (Pablo)
• 1974 - Fine And Mellow (Pablo)
• 1974 ? Ella in London (Pablo)
• 1974 ? Ella and Oscar (Pablo)
• 1975 ? At the Montreux Festival (Pablo)
• 1977 - With The Tommy Flanagan Trio, Montreux '77 (Pablo)
• 1978 ? Dream Dancing
• 1980 ? Ella Abraca Jobim | Ella Fitzgerald Sings the Antonio Carlos Jobim Songbook
• 1990 ? All That Jazz

Film un Feernsehn [ annern | Bornkood annern ]

Ehr woll grottsten Filmuptrae harr Elle Fitzgerald 1955 in Jack Webb sien Jazz Film Es geschah in einer Nacht ( Pete Kelly’s Blues ) . De Nebenrullen in dissen Film weern mit Janet Leigh un de Singerin Peggy Lee besett. Ofschons se all vordem en lutt Rull in en Film harr ( Helden im Sattel , 1942), weer se dorover begeistert, dat Norman Granz hor de Rull anbeeden dee. Nah Es geschah in einer Nacht weer se blots noch in Cameo-Uptreden to sehn. So to'n Bispeel in St. Louis Blues (1958) mit Nat King Cole oder Let No Man Write My Epitaph (1960). Um eenig later, in de 1980er Johren, speel se in dat Feernseh Drama The White Shadow .

In de Feernsehwarf is se for Kentucky Fried Chicken un den Musikkassetten Hersteller Memorex uptreden.

Ehrungen (Utwahl) [ annern | Bornkood annern ]

• 1978: Upnahm in de Big Band and Jazz Hall of Fame as een vun de Eersten Fiev
• 1985: NEA Jazz Masters Fellowship
• 1987: National Medal of Art
• 1992: Upnahm in de International Academy of Jazz Hall of Fame

Tosatzlich wurr se noch in de American Jazz Hall of Fame upnommen un kreeg ok de Presidential Medal of Freedom .

Filmographie [ annern | Bornkood annern ]

• 1942: Helden im Sattel ( Ride ’Em Cowboy ) … as Ruby
• 1952: All Star Summer Revue (TV)
• 1955: Es geschah in einer Nacht ( Pete Kelly’s Blues ) … as Maggie Jackson
• 1958: St. Louis Blues
• 1960: Let No Man Write My Epitaph … as Flora
• 1966: All My Life … als Vocalist
• 1980: The White Shadow (TV) … as Maxine Jefferies

Rezeptschoon [ annern | Bornkood annern ]

• De Version 2.1 ?Ella“ vun de anseggt Blogsoftware Wordpress is Ella Fitzgerald widmet.
• Dat Leed Ella, elle l’a vun France Gall (1988 up Platz 1 vun de duutsch Hitparade) is en Hommage an Ella Fitzgerald.
• Ella Fitzgerald un anner beruhmt Musiker wurrn in den Song Back In The Day vun Christina Aguilera verewigt.
• Into each life some rain must fall , dat Ella Fitzgerald mit den Ink Spots upnehm, wurrd in dat Videospeel Fallout 3 vun de fiktiven Radiostatschoon ’Galaxy News Radio’ speelt.

Literatur [ annern | Bornkood annern ]

• Rainer Nolden: Ella Fitzgerald: ihr Leben, ihre Musik, ihre Schallplatten. Oreos, Gauting 1986, ISBN 3-923657-15-3 .
• Stuart Nicholson : Ella ? die Stimme des Jazz. Bertelsmann, Munchen 1993, ISBN 3-570-02340-0 .
• Jim Haskins: Ella Fitzgerald ? First Lady Of Jazz. Heyne, Munchen 1994, ISBN 3-453-07545-5 .
• Leslie Gourse The Ella Fitzgerald Companion: Seven Decades of Commentary. Schirmer, New York 2000, ISBN 978-0-8256-7179-1 .

Weblinks [ annern | Bornkood annern ]

Ella Fitzgerald . Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons .

• DNB-Katalog
• Offiziell Websteed Ella Fitzgerald (engelsch)
• Elle Fitzgerald In: FemBio. Frauen-Biographieforschung (mit Literaturangaven un Zitaten)
• Biografie, Diskografie un News bi JazzEcho
• Ella Fitzgerald Complete Discography altervista.org
• To'n Dood vun Ella Fitzgerald Nahroop ( Die Zeit , 1996)
• Personennaamdatei

Enkeld Nahwiesen [ annern | Bornkood annern ]

1. ↑ In ollere Enzyklopadien wurrd 1918 angeben. Dat Gebortsjohr 1917 wurrd hier nah de Forschungen vun Stuart Nicholson to sien Biographie Ella Fitzgerald- The First Lady of Jazz , Scribners 1993 bruukt.
2. ↑ Ok eenig anner Jazzsangerinnen as Sarah Vaughan sund bi suckser Wettbewarfen opdeckt wurrn.
3. ↑ Steve Hawtin u. a.: Songs from the Year 1938 ; The World’s Music Charts auf tsort.info; afropen an' 15. Juni 2011
4. ↑ Gary Giddins: Visions of Jazz: The First Century . Oxford University Press 200, ISBN 978-0-19-513241-0 , S. 142 (Google Book, MH0btmTBccsC, Siet 42, inschrankt Online-Version, US}})
5. ↑ The Estate of Ella Fitzgerald: Fast Facts .
6. ↑ imdb.com: Biography for Ella Fitzgerald . The Biography Channel website (A&E Television Networks): Notable Biography Ella Fitzgerald
7. ↑ Ella Fitzgerald, the Voice of Jazz, Dies at 79 ; Nahricht in de New York Times van' 16. Juni 1996.