한국   대만   중국   일본 
Christiane Nusslein-Volhard ? Wikipedia Zum Inhalt springen

Christiane Nusslein-Volhard

Vun Wikipedia
Christiane Nusslein-Volhard (2007)

Christiane Nusslein-Volhard (* 20. Oktober 1942 in Heyrothsberge bi Meideborg ) is ein duutsch Biologin un Biochemikerin . Se befaat suck mit Genforschung un Entwicklungsbiologie an dat Max-Planck-Institut fur Biologie Tubingen un leit en Emeritus-Forschungsgrupp mit den Titel Color pattern formation . Se kreeg 1995 den Nobelpries for Physiologie oder Medizin for hor Forschungen over de genetische Kontrolle vun de froh Embryonalentwicklung. [1] In Fackwarken wurrd hor Naam deelwies mit CNV afkort.

Leven [ annern | Bornkood annern ]

Christiane Nusslein-Volhard (2007)

Christiane Volhard wurr an’n 20. Oktober 1942 in Heyrothsberge bi Meideborg as tweet vun fief Kinner boren. Hor Vader Rolf Volhard weer Architekt, hor Moder Brigitte Haas Kindergordenkraft. De Chemiker Jacob Volhard weer he Oorgrootvader. Hor Joogd hett se in dat Huus vun hor Grootvader, den Hart- un Nierenspezialisten Franz Volhard , dicht bi Frankfort an’n Main , wo hor Familie nah den Krieg Toflucht socht harr. Se hett suck all froh for Planten un Deerten interesseert un wuss all mit 12 Johren, dat se Biologin wurrn wull. Beinfloot vun Konrad Lorenz un anner Verhollensforscher hett se to de Abiturfier en Referat over de Sprache bei Tieren hollen.

Nah dat Abitur an de Schillerschool in Frankfort an’n Main fung se 1962 an, Biologie an de Johann-Wolfgang-Goethe-Universitat Frankfort an’n Main to studeeren. 1964 wessel se to dat Biochemiestudium an de Eberhard Karls Universitat Tubingen . Van 1967 bit 1977 weer se mit den Physiker Volker Nusslein verheiraadt. De kinnerlos Ehe wurr 1977 schett. De Ex-Ehemann hett later de Naam vun sien tweet Fru annommen un wurr Fackhoochschoolperfesser. Christiane Nusslein-Volhard kreeg hor Diplom in Biochemie in Tubingen 1968 un weer van 1969 an wetenschaplich Mitarbeiterin aan dat dormalig Tubinger Max-Planck-Institut fur Virusforschung . De Promotschoon to’n Doktor vun de Naturwetenschapen weer an de Universitat Tubingen (1973) in dat Fack Genetik. [2] Hor wesentlichen Ergevnisse wurrn bi dat RNA-Polymerase-Meeting in Cold Spring Harbor vorstellt. [3] To de Personalpolitik vun dit Wark hett se in en Interview seggt: ?Dabei hatte ich fast alle Experimente gemacht und den Aufsatz auch noch geschrieben. Mein Doktorvater meinte, mein Kommilitone solle vorn stehen, der habe Frau und Kind, der brauche seine Karriere.“ [4]

As Postdoc hett se mit en Forschungsstipendium 1975/1976 an dat Laboratorium vun Walter Jakob Gehring in dat Biozentrum Basel arbeit, wo se hor Forschung to de biologische Gestaltbildung [5] anfung. 1977 weer se as Stipendiatin vun de Deutschen Forschungsgemeinschaft (DFG) an dat Laboratorium vun den Insekten embryologen Klaus Sander an de Universitat Freiburg im Breisgau . [6]

Van 1978 bit 1980 hett se as Forschungsgruppenleiterin an dat nee upbaut Europaischen Molekularbiologischen Laboratorium (EMBL) in Heidelbarg arbeit. Dor hett se mit Eric Frank Wieschaus tosommen arbeit, [7] mit den den se later den Nobelpries kreeg. Dornah hett se en Nahwussgrupp an dat Friedrich-Miescher-Laboratoriumvun de Max-Planck-Gesellschaft in Tubingen (1981?1984) leit un 1985 wurr se sluutend Direktorin un Wetenschaplich Liddmaat an dat Max-Planck-Institut fur Entwicklungsbiologie in Tubingen. Een Johr later, 1986, kreeg se den Gottfried Wilhelm Leibniz-Pries vun de Deutsche Forschungsgemeinschaft , de hoochste Utteeknung in de duutsch Forschung. Dornah folgten Gast-Lehrupdraag an de Harvard Medical School vun de Harvard University (1988, 1991), de Yale University (1989), de Rockefeller University in New York (1991) un de Indiana University (1994). An de Tubinger Universitat hett se siet 1991 en Honorarprofessur inne.

Kutikulapraparation eines Embryos von Drosophila melanogaster, etwa 22 h alt. Ventrale Ansicht mit Dentikeln. Anterior (de Kopp) is links.

Nusslein-Volhard kreeg 1995 den Nobelpries for Physiologie oder Medizin tosommen mit Eric Frank Wieschaus un Edward Bok Lewis for hor Forschungen over de genetisch Stuern vun de Embryonalentwicklung . Se un Eric Wieschaus hemm Gene , de in dat Ei vun de Daufleeg ( Drosophila melanogaster ) de Anlaag vun den Korperplaan un de Segmente stuern, identifizeert un systematiseert. Se hemm de Gradiententheorie entwickelt, de dorstellt, wu dor Stoffgradienten in de Eizell un den Embryo de Genexpression stuert wurrd, un wies Parallelen in de Embryonalentwicklung tuschen Insekten un Wirbeldeerten up. Nah den Insekten wurr later de Zebrabarbling ( Danio rerio ) as eerst Wirbeldeert to den Hooftgegenstand vun de entwicklungsbiologischen Arbeiten vun Nusslein-Volhard.

1998 hett se tosommen mit den langjohrigen Manager vun de Bayer AG , Peter Stadler, un den Kolner Genetiker Klaus Rajewsky dat Biotechnologie -Unnernehmen Artemis Pharmaceuticals GmbH grunnd. Dat weer spezialiseert up de Entwicklung vun gentechnisch herstellt Medikamenten un streev middellfristig den Borsengang an. Dor de tuschentietlich vornommen Fusion mit Exelixis in dat Johr 2001 un later mit Taconic Farms in dat Johr 2008 wurr Artemis Deel vun Taconic Farms, Inc. [8]

Nusslein-Volhard weer van 2001 bit 2007 Liddmaat in’n Natschonalen Ethikraat . Van 2013 bit Juni 2021 weer se Kanzlerin vun den Orden Pour le Merite vun de Bundsrepublik Duutschland.

2004 hett se de Christiane Nusslein-Volhard- Stiftung (Eegenschrievwies: CNV-Stiftung ) grunnd, de begabt jung Wetenschaplerinnen dor lutt un eng faat finanzielle Toschusse de Kinnerbetuen oder den Koop vun Huushollensreedschapp lichter maken sall. [9]

Hor Neffe is de 2021 mit den Nobelpries for Chemie uttekent Chemiker Benjamin List . Se leevt in den Tubinger Stadtdeel Bebenhausen . [10]

Forschung [ annern | Bornkood annern ]

De Forschungen vun Christiane Nusslein-Volhard befaaten suck mit dat Billen vun Formen un Gestalten bi de Entwicklung vun Deerten. An de Daufleeg Drosophila hett se tallriek Gene opdeckt un beschreeven, de de Entwicklung stuern un entscheeden Funktschonen bi de Gestaltbildung in‘n Embryo hemm. [11] In molekularen Studien wurrn de Funktschonen vun eenige vun disse Gene in’n Organismus upkloort. Dorbi wurrn nee gestaltbilend Mechanismen nahwiest, as Gradienten, bi denen Morphogene as entscheeden Faktoren de Positschoon in‘t Ei bestimmen. [12] Verglieken tuschen verscheeden Organismen insluutend de Minschen hemm en hooch Grad vun de Verwandschap vun hor Gene ergeven. Dat unnerstriekt de Beduuden vun de Grundlagenforschung an Modellorganismen as Drosophila for dat Verstandnis vun Aspekten vun de minschlich Biologie un Medizin.

Siet mehreren Johren arbeit de Grupp vun Nusslein-Volhard ok an den Zebrabarbling ( Danio rerio ), de en hervorragend nee Modellsystem for de Unnersoken vun de Gestaltbildung bi Wirbeldeerten dorstellt. [13]

En Teel vun disse Forschung is dat, Gene to finnen, de bi de Variatschoon vun de Formen wiels de Evolutschoon en Rull spelen. Dat gifft mehr as 140 Originalpublikatschonen in wetenschaplich Tietschriften.

Ehrungen un Liddmaatschapen [ annern | Bornkood annern ]

Warken [ annern | Bornkood annern ]

Nusslein-Volhard hett tallriek in Fachjournalen verfaat. Dorneben hett se eenige Saak- un Popularwietenschapliche Boker.

Warken in Facktietschriften (Utwahl)

  • C. Nusslein-Volhard, E. Wieschaus: Mutations affecting segment number and polarity. Nature 287 (1980), S. 795?801.
  • W. Driever, C. Nusslein-Volhard: A gradient of bicoid protein in the Drosophila embryo. Cell 54 (1988), S. 83?94.
  • D. St.Johnston, C. Nusslein-Volhard: The Origin of Pattern and Polarity in the Drosophila Embryo. Cell 68 (1992), S. 201?219.
  • C. Nusslein-Volhard: The identification of Genes controlling Development in Flies and Fishes. Les Prix Nobel, Stockholm 1996.
  • H. Knaut, C. Werz, R. Geisler, C. Nusslein-Volhard (The Tubingen 2000 screen Consortium): A zebrafish homologue of the chemokine receptor Cxcr4 is a germ-cell guidance receptor. Nature 421(6920) (2003), S. 279?282.
  • D. Gilmour, H. Knaut, H.-M. Maischein, C. Nusslein-Volhard: Towing of sensory axons by their migrating target cells in vivo. Nature Neurosci. 7(5) (2004), S. 491?492.

Sachbucher

  • Von Genen und Embryonen. Reclam, Stuttgart 2004, ISBN 3-15-018262-X .
  • Das Werden des Lebens ? Wie Gene die Entwicklung steuern. Beck, Munchen 2004, ISBN 3-406-51818-4 .
  • Wann ist ein Mensch ein Mensch? C. F. Muller, 2003.
  • Gradienten als Organisatoren der Embryonalentwicklung. In: Spektrum der Wissenschaft .
  • Mein Kochbuch. Insel, ISBN 978-3-458-06880-8 .
  • Coming to life: how genes drive development. Kales Press, USA 2006, ISBN 978-0-9670076-7-0 .
  • Die Schonheit der Tiere: Evolution biologischer Asthetik , Berlin : Matthes & Seitz 2017, ISBN 978-3-95757-457-2 .

Popularwetenschapliche Warken

  • Vom Ei zum Organismus. Jahrbuch der Max-Planck-Gesellschaft, Vandenhoeck und Ruprecht, Gottingen 1991, S. 37?52.
  • Die Neubildung von Gestalten bei der Entwicklung der Tiere. Verhandlungsband der Gesellschaft deutscher Naturforscher und Arzte, 1993.
  • Gradienten als Organisatoren der Embryonalentwicklung. Spektrum der Wissenschaft, Oktober 1996.
  • Genetik fur Gourmets. Offener Brief an Wolfram Siebeck. Die Zeit, November 1998.
  • Den Gottern gleich ich nicht. Frankfurter Allgemeine Zeitung, Februar 2001.
  • Wann ist ein Tier ein Tier, ein Mensch kein Mensch? Frankfurter Allgemeine Zeitung, Oktober 2001.
  • Von Genen und Embryonen. Berliner Lektion, 2001.
  • Der Mensch nach Maß ? unmoglich. Suddeutsche Zeitung am Wochenende, Dezember 2001.
  • Frauen an die Forschungsfront. Die Zeit, Mai 2002.
  • Kinderwunsch ? Wunschkinder. Ein Pro zur Praimplantationsdiagnostik. In: Emma , 2002.
  • Forschung an menschlichen Embryonen? In: Knoepffler, Schipanski (Hrsg.): Humanbiotechnologie als gesellschaftliche Herausforderung. Verlag Karl Alber, 2005, S. 25?44.
  • Warum Tiere so verschieden aussehen: Von Fliegen, Fischen und der Entstehung der Wirbeltiere. In: Vom Urknall zum Bewusstsein. Verhandlungen der Gesellschaft Deutscher Naturforscher und Arzte, Georg Thieme Verlag, 2007, S. 207?224.

Literatur [ annern | Bornkood annern ]

Weblinks [ annern | Bornkood annern ]

Christiane Nusslein-Volhard . Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons .

Enkeld Nahwiesen [ annern | Bornkood annern ]

  1. Vorlaag:Nobel-med
  2. Christiane Nusslein: Zur spezifischen Protein-Nukleinsaure-Wechselwirkung: Die Bindung von RNS-Polymerase aus E. coli an die Replikative-Form-DNS des Bakteriophagen fd und die Charakterisierung der Bindungsstellen. Dissertation. Eberhard-Karls-Universitat, Tubingen 1973; erschienen 1974.
  3. Peter H. Seeburg , Christiane Nusslein, Heinz Schaller : Interaction of RNA polymerase with promoters from bacteriophage fd. In: Eur J Biochem 74, 1977: 107?113. PDF.
  4. Andreas Sentker: Wie setzt man sich durch, Frau Nusslein-Volhard? In: Die Zeit. 23. Januar 2020, afropen an’n 6. Februar 2020 (Blots as Abonnent aftoropen).
  5. Petra Nellen: Nusslein-Volhard, Christiane. In: Werner E. Gerabek, Bernhard D. Haage, Gundolf Keil, Wolfgang Wegner (Hrsg.): Enzyklopadie Medizingeschichte. De Gruyter, Berlin/New York 2005, ISBN 3-11-015714-4 , S. 1058.
  6. Christiane Nusslein-Volhard, Margit Lohs-Schardin, Klaus Sander, Christoph Cremer : A dorso-ventral shift of embryonic primordia in a new maternal-effect mutant of Drosophila. In: Nature 283, 5746, 1980: S. 474?476.
  7. Christiane Nusslein-Volhard, Eric Wieschaus: Mutations affecting segment number and polarity in Drosophila. In: Nature 287, 5785, 1980: S. 795?801.
  8. Custom Model Generation Solutions Management (engelsch). Websteed vun Taconic Farms , Inc. Afropen an’n 16. Juli 2018.
  9. Zweck der Forderung : "Die Mittel dienen nicht der Finanzierung des Lebensunterhalts der Stipendiatin und ihrer Familie. Dieser muss bereits abgesichert sein. Auch wird vorausgesetzt, dass die Stipendiatin wahrend des Forderzeitraums vollzeitig arbeitet und eine ganztagige Betreuung des Kindes/der Kinder durch eine Tagesstatte oder Tagesmutter gewahrleistet und finanziert ist. (...) Die Forderung betragt 400 Euro im Monat uber einen Zeitraum von einem Jahr. Die finanzielle Unterstutzung soll zur Entlastung im Haushalt und bei der Kinderbetreuung beitragen, um Zeit fur die wissenschaftliche Arbeit zu gewinnen. Diese Mittel konnen z.B. zur Einstellung von Haushaltshilfen, Anschaffung von Geraten wie Spul- oder Waschmaschine und fur zusatzliche Kinderbetreuung verwendet werden (z.B. Babysitter in den Abendstunden oder wahrend Reisen zu Tagungen)."
  10. Nobelpreis fur Nusslein-Volhards Neffen: ?Wahnsinnig stolz“. Afropen an’n 6. Oktober 2021 .
  11. Hans Georg Frohnhofer, Ruth Lehmann, Christiane Nusslein-Volhard: Manipulating the anteroposterior pattern of the Drosophila embryo. In: Embryol Exp Morph 97 Suppl, 1986: 169?179. PDF.
  12. Thomas Berleth, Maya Burri, Gudrun Thoma, Daniel Bopp, Sibyll Richstein, Gabriella Frigerio, Markus Noll, Christiane Nusslein-Volhard: The role of localization of bicoid RNA in organizing the anterior pattern of the Drosophila embryo. In: The EMBO Journal . Band 7, Nummer 6, Juni 1988, S. 1749?1756, PMID 2901954 , PMC 457163 (fre’en Vulltext).
  13. Kerstin Howe, Matthew D Clark, Carlos F Torroja, (…), Christiane Nusslein-Volhard, Tim J P Hubbard, Hugues Roest Crollius, Jane Rogers, Derek L Stemple: The zebrafish reference genome sequence and its relationship to the human genome. In: Nature . Band 496, Nummer 7446, April 2013, S. 498?503.
  14. Mitgliedseintrag Christiane Nusslein-Vollhard. In: leopoldina.org. Afropen an’n 14. Dezember 2021 (de-DE).
  15. Nusslein-Volhard ubernimmt Pour-le-merite-Vorsitz. Schwabisches Tagblatt, Tubingen