한국   대만   중국   일본 
Charlie Haden ? Wikipedia Zum Inhalt springen

Charlie Haden

Vun Wikipedia
Charlie Haden, 2007

Charles Edward ?Charlie“ Haden (* 6. August 1937 in Shenandoah , Iowa ; † 11. Juli 2014 in Los Angeles , Kalifornien [1] ) weer en US-amerikaansch Jazz - Kontrabassist , Komponist un Bandleader . He gull as en vun de stilpragen Vertreeder vun den Free Jazz . Up dat grundleggen Album Free Jazz: A Collective Improvisation weer he 1960 as Liddmaat in dat Duppel- Quartett vun Ornette Coleman bedeeligt. Wenig Johren later horr Haden to dat eerst Trio vun den Pianisten Keith Jarrett un fung an, eegen Gruppen to formeeren, vun de suck eenige as bannig langlevend wiesen. [2] En charakteristisch, betont schlicht Speelwies un en markant Sound hemm hum to en stilpragen Vertreeder vun sien Instrument in‘ tietgenossischen Jazz maakt. Haden gull as besunners ?politisch“ Kunstler un hett in de Apenlichkeit regelmatig to sellschoplich Problemen Stellung nommen.

Biographie [ annern | Bornkood annern ]

Herkunft, Joogd un froh Karriere [ annern | Bornkood annern ]

Haden sien Herkunft ut den Mittleren Westen ? he hett Kindheit un Joogd in den lutten Oort Forsyth (Missouri) verbrocht ? hett hum froh un nahhollen praagt. De Familie vun de Ollern hett in en lokalen Radiosenner en regelmatig Programm veranstalt, de Haden Family Radio Show , in de de jung Charlie all in dat Oller 22 Maand [3] as Singer uptreeden is. Midden vun dat 20. Johrhunnert weer ? just in de ?provinziellen“ Gegenden vun de USA ? en suckse froh Instieg in de Musikerloopbahn nich ungewohnlich. Bispeelswies fung Haden sien ? ut en Indianerreservat in Oklahoma stammen ? Bassistenkolleeg Oscar Pettiford sien Karriere in vergliekbor Wies an. De Haden-Familienband hett vor allen Country-&-Western -Songs intepreteert; up dat musikalische Material vun dissen Stil hett Haden tietlevens toruchgreepen. In dat Oller vun 14 Johren truck suck Haden en lichte Form vun Poliomyelitis totrucken, de allerdings sien Kehlkopp un sien Stimmbander duersa, schadigen dee. De lockere Struktur vun de Familienband hett hum dat aber erloovt, mit verscheeden Musikinstrumenten as mogelk Alternative to’n Gesang to experimenteeren, aber eerst mit 19 Johren hett he suck up den Kontrabass as Hooftinstrument fastleggt.

Um en formale Utbillen up sien Instrument hentokriegen, is Haden 1957 nah Los Angeles trucken. Weil he suck in disse Tiet all intensiver mit tietgenossisch improviseert Musik befaaten dee, weer dat Umtrecken in de sudkalifoornsche Metropole mit hor to de Tiet lebendigen Jazz-Szene en dicht bi liggen Wahl. Neben en Instrumentalstudium an dat Westlake College kreeg Haden in disse Tiet ok privaten Unnerricht bi [Red Mitchell]], de to disse Tiet as en vun de ansehnsten Bass-Solisten an de amerikaansch Westkust gull. [4]

Sowohl in Westlake as ok bi Mitchell hett tietwies ok Scott LaFaro studeert, mit de Haden eenig Maand lang en Wahnen deelen dee. Haden un LaFaro gellen, wenn ok up bannig unnerscheedlich Wies, as beduuden Pattmaker vun de as musikalisch revolutschonar empfunnen ?Emanzipation des Jazzbasses“ in de 1960er Johren. [5]

Dorbrook mit dat Ornette-Coleman-Quartett [ annern | Bornkood annern ]

Ofschons as Bassist noch an‘ Anfang stahnd, kunn suck Haden up de Szene vun Los Angeles relativ problemlos fastsetten, wiel he dor sien lang professionelle Erfohrung all over en utpraagten Sinn for Melodik un en groot rhythmische Sekerheit harr. Binnerhalv vun wenig Maand kreeg he Engagements bi anseggt Grotten vun den Jazz an de Westkust, dorunner bispeelswies Dexter Gordon , Hampton Hawes oder Art Pepper . As besunners wichtig for sien Tokunft sullen suck aber de jeden Sonndag stattfinnen Jamsessions in den Hillcrest Club   [6] wiesen, wiels deren Haden eerstmals de Liddmaaten vun dat tokunftig Ornette-Coleman-Quartett kennenlehren sull, namlich den Trompeter Don Cherry un den Slagtuuchspeler Billy Higgins . Wiels disse beid, ebenso as Haden sulvst, as upstreven Newcomer ansehn wurrn, sund den ut Fort Worth toreisten Saxophonisten Ornette Coleman wegen sien unkonventionellen, technisch wenig overtuugen Speel ut de kalifoornsch Szene groot Twiefel entgegenbrocht wurrn. Dennoch hemm de veer Musiker regelmatig mitnanner proovt; buterdem leet suck Lester Koenig , de Baas vun Contemporary Records , vun Red Mitchell overreden, Plattenupnahmen mit Coleman to maaken, allerdings ahn oder blots mit Deelen vun dat proovt Quartett. Aber dat weer just de Afwesenheit vun en gooden Bassisten, up de Coleman den mangelnden kunstlerischen Spood vun disse eerst Produktschonen toruchfuhren dee. Dat anner suck eerst, as dat Coleman-Quartett 1959 ok an de Ostkust uptreeden dee un de Bandleader dorsetten kunn, dat ok de noch meest nich bekannt Charlie Haden for de Studioupnahmen bi Atlantic Records berucksichtigt wurr. De Folgen for dat klingen Ergevnis wiesen suck as drastisch:

Vorlaag:Zitat

Coleman sulvst weer suck de Beduuden vun Haden for en passen Umsetten vun sien Klangvorstellung duutlich bewusst; afsehn vun den grooten Freeruum, den he sien Bassisten all geev, hett he hum up de Plaat Change of the Century en Feature -Nummer mit den Titel The Face of the Bass widmet un hett de in den begleiten liner notes mit de Woor kommenteert:

Vorlaag:Zitat-en

De slagaardig insetten Spood vun dat Quartett forder allerdings en duchtigen psychischen Tribut. Mit Utnahm vun Coleman sulvst harrn all Bandliddmaaten mit Drogenproblemen to kampen. Dordor kunn de Grupp hor Konzertverplichten immer seltener toverlassig nahkommen, bit se in den Loop vun de Johren 1961/62 endgultig utnannerfull. Charlie Haden begeev suck ? unner annern up Druck vun sien Leader ? mehrfack in Therapieinrichtungen , muss suck aber eenige Johren wietgahnd vun de Szene toruchtrecken. [7] Mit Ornette Coleman sull he eerst 1968 weer Musik maaken.

Anfang vun dat politische un soziale Engagement in de laat 1960er Johren [ annern | Bornkood annern ]

Nah sluutend spoodrieken Enttoog leet suck Haden 1966 in New York daal. In de Metropole vun den Jazz harrn suck de asthetischen Vorgaven intuschen drastisch wannelt: Free Jazz weer de Musik vun den Dag, to de suck neben de Mehrtall vun jung Musiker (as Archie Shepp un Albert Ayler ) ok vol all etableert Musiker bekennen deen. As Integratschonsfigur tuschen den olleren Mainstream un den Avantgardisten wark dorbi insbesunnere de Tenorsaxophonist John Coltrane , de sien Bassist Jimmy Garrison mittlerwiel en Stil entwickelt harr, de to den vun Haden bemarkenswert Parallelen upwiest. Wiel Coltrane aber all in‘ Sommer 1967 starven dee, funn Haden blots noch wenig Gelegenheit, mit hum to speelen. ?Trane“ sien Wittfru, de Pianistin un Harppenistin Alice Coltrane , hett Haden aber nah den Dood vun hor Mann dormit beupdragt, up eenigen vun de sien lateren Upnahmen nee Bass-Stimmen in‘ Overdub -Verfohren intospelen. [8] Titel as Peace on Earth tuugen dorbi vun den spirituell-soken Charakter vun de letzt Schaffensphase in Coltrane sien Levenswark, von de suck Haden ? as so vol Musiker vun disse Generatschoon ? beinflooten leet.

In de Maanten nah den Dood vun Coltrane Tod funn de lutt Subkultur vun de New Yorker Jazz-Avantgarde to en wiet extroverteerteren, rebellischen Gestus. Politisch Stellungnahmen un Forderungen nah sozialen Wannel funnen nu verstarkt Ingang in de musikalische Arbeit vun de jung Kunstler; man solidariseer suck allenthalben mit den ehrder radikalen Gruppeerungen vun de Borgerrechtsbewegung un kritiseer de Butenpolitik vun de US-Regeeren, insbesunnere in Vietnam un in Latienamerika . Dat vun Haden tosommen Pianistin Carla Bley 1969 in‘t Leven ropen Liberation Music Orchestra besteiht bit huud un utert sietdem in wesseln Besetten un verscheeden stilistisch Utrichten musikalischen Protest an Missstanden in den USA. Sien up dat Eerstlingsalbum vun dat Orchester enthollen Kompositschoon Song for Che speel Haden ok 1971 wiels en Gastspeel in Portugal . In sien Ansaag hett de Bassist dat Stuck den Gegnern vun dat diktaterisch Regime vun Marcelo Caetano widmet, woruphen he umgahnd fastnommen un vun de Geheimpolizei DGS verhort wurr.

Aber nich blots de ?groot“ politisch Themen vun de Tiet hemm hum bewegt; ok as musikalisch Forspreker vun den Deertenschuul hett suck Haden hervordaan: 1979 nehm he mit Old and New Dreams en Kompositschoon vun sien Dochter Petra, Song for the Whales up. Ut personlich Bedraapenheit hett he ok en Projekt to de Erforschung un Therapie vun Tinnitus up den Weg brocht.

De 1970er un 1980er Johren [ annern | Bornkood annern ]

Charlie Haden (1981)

In dissen Tietruum nehm Haden regelmatig vor allen for dat Munchener Plattenlabel ECM vun den ebenfalls Kontrabass spelen Produzenten Manfred Eicher up. Siet disse Tiet fung he ok an, verstarkt mit europaasch Musikern tosommentoarbeiten, allen voran den norweegschen Saxophonisten Jan Garbarek . 1979 hett Haden New York verlaaten un truck weer nah Los Angeles. Dor hett he sien latere (tweet) Fru Ruth Cameron kennen lehrt. Hor hett he etliche Kompositschonen widmet, vun de he vor allen First Song regelmatig nee interpreteert. Ok de Stadt Los Angeles sulvst hett he mehrfack as wichtige musikalische Inspiratschoon betekent, wobi he suck vor allen up de ?Angel City“ betreckt, de he in sien Joogd kennen lehrt hett un as se in vol Romans vun Raymond Chandler ? gliekfalls nich selten verklarend ? schillert wurrd. De 1980er Johren hemm sluutend dat musikalische Anerkennen vun Haden wiet over den Beriek vun den Avantgarde-Jazz herut brocht, so etwa in Produktschonen mit Musikern as Michael Brecker , John Scofield , Chet Baker oder Dino Saluzzi .

Dat Montreal International Jazz Festival hett den Bassisten 1989 in besunner Wies ehrt: An jeden Abend vun dat Festival is he mit en anner Besetten uptreeden, unner sien musikalischen Partnern befunnen suck in den Verloop vun disse Week vol old Weggefahrten. De Konzerte wurrn all mitsneeden un sund huud as The Montreal Tapes (Verve) bzw. In Montreal (ECM) to koopen.

Siet 1990 [ annern | Bornkood annern ]

Charlie Haden Quartet West bi dat Blue Note Jazz Festival, Gent, 2007

Haden sien kunstlerisch Arbeit weer laatstens siet de 1990er Johren vun de Schwierigkeiten praagt, de ge dor sien Tinnitus harr. Haden refereert over disse Problematik ok in‘ Rahmen vun sien Lehrtatigkeit un in verschiedenen Internetforen. He hett mit speziell anfertigt Ohrstopseln rumprobeert, de bestimmte sensible Frequenzen in Horberiek unnerdrucken, as ok mit schalldampen Stellwannen ut Plexiglas , achter de he suck bi Konzerten mit groot un luutstarken Gruppen to schuulen versoch.

De Tendenz to minneseert, introverteert musikalisch Utseggen weer bi Haden all froher to sehn un en allgemeen Kennteeken vun sien riep Stil, de laatstens um 1990 vull utpraagt weer. 2008 keem en Dokumentarfilm vun Reto Caduff over sien Leven un sien Musik unner den Titel ?Charlie Haden Rambling Boy“ to’n Anlaat vun sien 70. Gebortsdag herut. Haden hett siet Enn‘ 2010 an en Post-Polio-Syndrom leeden, dor dat he duchtig swaak wurr un tietwies bald nich mehr schluuken kunn. [9] Charlie Haden is in dat Oller vun 76 Johren in‘ Juli 2014 in Los Angeles storven.

Wichtig Bandprojekte [ annern | Bornkood annern ]

Dat eerste Keith Jarrett Trio [ annern | Bornkood annern ]

In dat eerst Trio vun den Pianisten Keith Jarrett sund siet 1968 dree Musiker tosommendrapen, de jewiels all in for den Jazz vun de 1960er Johren duchtig beduudsam Bands speelt harrn. Haden weer dor sien Speel mit Coleman bekannt, Paul Motian weer de Drummer vun dat Bill Evans Trios ween un de Bandleader Jarrett sulvst harr twee Johr tovor in de Band vun den Saxophonisten Charles Lloyd mit de sien frohe Form vun Ethno-Jazz for Furore sorgt. Dat Trio teeken suck dor en utspraaken asthetischen Eklektizismus ut, de all bedeeligt Musiker ok for hor Zukunft praagen sull. To dat for de Tiet for en Jazzband wenig begang Repertoire vun de Grupp horrn bispeelswies Interpretatschonen vun Bob-Dylan -Songs ( My Back Pages , Lay Lady Lay ). Dat Trio bestunn bit Midden vun de 1970er Johren, as suck Jarrett mehr mit sien Arbeit as Solist un sien ?europaasch“ Quartett (mit Jan Garbarek , Jon Christensen un Palle Danielsson ) befaaten dee. To de Stammbesetten wurrn faken noch anner Musiker totrucken, dorunner besunners faken (up Empfehlung vun Haden) de Saxophonist Dewey Redman , mit de 1976 as letzt gemeensam Studio-Album de breet anleggt Survivors’ Suite entstunn.

Liberation Music Orchestra [ annern | Bornkood annern ]

Liberation Music Orchestra weer de programmatisch Name, den suck dat Kollektiv vun tonachst 13 Free-Musikern bi sien Grunnen 1969 geev: En Grootdeel vun dat vun Haden tosommenstellt un vun Carla Bley arrangeert Repertoire weern ?Befreensleeder“ vun verscheedenst Lanner un Dissen musikalischen Ansatz verfolgt de Grupp bi wesseln Besetten un ahn allto fast stilistisch Fastleggen bi in de Gegenwart. Haden stell suck mit dat Liberation Music Orchestra eerstmals intensiv de Herutforderung vun dat Speel in en groot Ensemble. Nee weer ok, dat he hier eerstmals mit Ispeelen un Overblennen vun Toonbandupnahmen vun fromd Musiker arbeiten dee (bispeelswies in Song for Che un Circus '68/'69 ). Up de Arbeit mit disse Collage-Technik keem he later immer weer toruch, bi eenig Studioproduktschonen vun dat Quartet West ( Haunted Heart , 1991) billen de Overblennen sluutend en dragen Stilelement vun dat ?cineastisch“ Klangbild.

Old and New Dreams [ annern | Bornkood annern ]

Old and New Dreams entstunn Midden vun de 1970er Johren as Quartett vun Musikern, de suck all in besunner Wies dat Frohwark vun Ornette Coleman verplicht fohlen dee: Haden, Don Cherry un de Drummer Ed Blackwell harrn jewiels all vor 1960 in dat Coleman-Quartett speelt. Dewey Redman, de as Coleman ut dat texaansch Fort Worth stamm, weer siet 1968 tweet Saxophonist neben Coleman in en vun de sien lateren Bands ween.

Pat Metheny [ annern | Bornkood annern ]

In‘ Gegensatz to Charlie Haden wurr de Gitarrist Pat Metheny toeerst dor en Musik bekannt, de vun Kritikern un Publikum as utspraaken konziliant un toganglich ? un dorover herut up technisch Ebene hoochst virtuos ? empfunnen wurr. De deepergahn Gemeensamkeiten vun de beid schienbar so kontraren Musikertypen wurrn eerst in de Loop vun de Zeit klorer. De Gitarrist harr all up sien eerst LP unner eegen Naam ( Bright Size Life , 1975) de Musik vun Ornette Coleman sien Tribut tollt. In den Loop vun de folgen Johren speel Metheny regelmatig Interpretatschonen vun de Musik vun Coleman in (1985 sluutend ok unner Bedeeligen vun den Oltmeester sulvst) un hett dat immer versocht bi disse Gelegenheiten ok Haden deelnehmen to laaten. Beid Musiker verwiesen ok up de gemeensame Heimat Missouri as Grund for dat tuschen hor herrschen, deepgahn asthetische Inverstandnis. [10] De Duo-CD Beyond the Missouri Sky van 1997, de den Geist vun de Musik vun dat landlichen Amerika reflekteert, gellt as musikalisch besunners gelungen Produkt vun disse Tosommenarbeit, den dorover herut noch en ungewohnlich groot kommerziell Spood un meest eenhellig Tostimmung vun sieden vun de Kritiker to deel wurr.

Quartet West [ annern | Bornkood annern ]

Up Anreegen vun Haden sien Fru Produzentin Ruth Cameron entstunn Midden vun de 1980er Johren dat Quartet West , 1986 dat glieksnaamig Album ; as de Naam all anduuden deiht, weer de oorsprungliche Motivatschoon, en Band ut hoochkaratig Musikern to hemm, de as Haden sulvst in Kalifornien, also an de Westkust, ansassig weern. To de Grunnensliddmaaten tellen de neeseelannsch Pianist Alan Broadbent (de ok for de Arrangements verantwoortlich teekent) un de Tenorsaxophonist Ernie Watts , de de Band bit huud anhorrn. De oorsprunglich an dat Slagtuuch sitten Billy Higgins wurr all 1988 vun Larance Marable afloost. Dat Quartet West is in sien Musizeerideal en utwaagen, ?klassizistischen“ Klang verplicht, de disse Band for dat breet Publikum besunners attraktiv maakt hett. De Produktschonen vun dit Quartett beeden (unner annern dor Klangcollagen) tallriek Ruckbetuug up Filme, Literatur un de Jazzszene vun de vergangen Johrhunnertmidden, deren deels butermusikalische Implikatschonen en Tendenz to de Programmmusik hemm.

Lutt Besetten [ annern | Bornkood annern ]

Neben Ron Carter un Red Mitchell horr Haden to de Bassisten, de gern de Herutforoderung un kamermusikalische Intimitat vun dat Duo-Speel socht hemm. Dat Album Closeness van 1976 butt Duo-Upnahmen mit eenig vun de wichtigst Partner vun Haden to disse Tiet (Jarrett, Motian, Coleman un Alice Coltrane). As besunners gelungen gellen dorneben de Inspeelen mit Denny Zeitlin un Kenny Barron .

Neben ehrder konventschonellen Triobesetten as de Band mit de Pianistin Geri Allen un Paul Motian, Saxophonisten as Joe Henderson un Lee Konitz oder weer Pat Metheny an de Gitarr hett Haden ok mit ut de Rahm fallen Kombinatschonen arbeit. Vor allen in Europa kreeg he groot Bewunnern for de Kooperatschoon mit Jan Garbarek un den brasilianschen Multiinstrumentalisten Egberto Gismonti . Siet den 19 90er Johren entwickelt Haden in Tosommenarbeit mit Musikern as Gonzalo Rubalcaba un David Sanchez en eegenstandige, ebenfalls stark kamermusikalisch praagt Speelaart vun den Latin Jazz .

Stilistik [ annern | Bornkood annern ]

Allgemeen Charakteristika [ annern | Bornkood annern ]

Charlie Haden bi dat Pescara Jazz Festival in dat Johr 1990

De Speelwies vun Charlie Haden weer kennteekent vun besunners Understatement: So good as nie stellt he sien ? wenn ok nich hoochvirtuose, so doch solide ? Instrumentaltechnik in den Vordergrund. In‘ Gegendeel, he legg dat ehrder dorup an, for jede geven musikalische Situatschoon en denkbar simple Losung to finnen. Dormit stell he suck in duutlichen Gegensatz to de in de Jazzszene begang Gepflogenheiten, wo de handwarklich Beherrschen vun dat Instrument faken as overproportschonal wichtig Maatstaff anleggt wurrd. Ahnlich as de Pianist Thelonious Monk verschaff suck Haden aber just dor sien ?technische Verweigerung“ grooten Respekt: ?Charlie gehort zu denen, denen manchmal ein einziger Ton genugt, um Musik erklingen zu lassen“ [11] ( Ed Schuller ).

In de Speelaart vun den Free Jazz, as se in dat Umfeld vun Ornette Coleman entwickelt wurr, entstunn de avantgardistische Klangindruck faken dor disse drastische Vereenfacken vun musikalisch Mittel. Haden sien Melodik teel dorher weniger dorup af, in en musikalischen Kontext moglichst vol harmonische Implikatschonen antoduuden, as dat in‘ Bebop gangig Praxis weer, sonnern volmehr dorup, en eenmal etableert ?tonal Zentrum“ moglichst lang bitobehollen. In rhythmisch Hensicht sund sien Liens in all Regel ebenso minneseert, erwecken aber dor geschickt Platzeeren vun Notenwerten de akustische Illusion vun en permanent, bewegt Geschehen. So hett he in sien Begleiten faken up de konstant dorspeelt veer Veertelnoten vun den klassischen Walking Bass verzicht, markeer aber mit dat nu ?upbraken“ Material den rhythmischen Grundpuls umso starker.

Technisch Details [ annern | Bornkood annern ]

De beid Kontrabasse, auf de Haden over vol Johren henweg speel, sund Modelle vun franzoosch Vigelienbauer (en Jean-Baptiste Vuillaume ut den 1840er Johren as ok en den Stil vun den olleren Meester nahempfunnen, tietgenossisch Arbeit vun Jean Auray ). Up beid Instrumenten hett he D- un G- Saiten ut Natuurdarm bruukt. De up disse Wies entstahn ?warm“, ?holten“ Klang vun dat Instrument stellt besunner Anforderungen an de elektroakustische Verstarkung, as se in vol Berieken vun de modern Musik begang is. En mit Darmsaiten bespannt Bass bruukt de Verstarkung umso nodiger, wiel dat Instrument mit dissen ?Setup“ such in aller Regel weniger good dorsett as bi den Gebruuk vun de moderner, aggressiver klingen Stahlsaiten. Siet den 1980er Johren hemm eenige Herstellerfirmen for Tonabnehmer un Verstarker dissen besunner Maatgaven Reeken dragen un ? to’n Deel in direkt Tosommenarbeit Haden ? de vorher nich in passen Qualitat vorhannen Gerate entwickelt.

Haden sien Speeltechnik tekent suck dor groot Okonomie ut; he hett ok in‘ Solo de deep, klangvull Lagen vun sien Instruments blots af u nto verlaaten. De Pizzicato -Technik vun sien rechte Hand weer in‘ Grooten nun Ganzen de unner Jazzbassisten begang Speelwies. Dorgegen moot de Technik vun sien linke Hand (mit de he de Tone up dat Griepbrett grippt) doch duchtig ?archaisch“ an. Wiel Folk- un Country-Bassisten bit huud in disse Wies spelen, is antonehmen, dat Haden siet sien eerst Anfange up dat Instrument dissen Fingersatz pleeg. Wenn disse Technik in‘ Verhaltnis to’n ?klassischen“ Fingersatz optisch ok wat ungelenk utsehen mach, so Haden mit hor doch en grooten Riekdom an subtilen Klangnuancen un Verzierungen reckt. Typisch for den Stil vun Haden is sien utpraagt Vorleev for Duppelgreepen , de he ? wedderum meest in de deep Lagen ? besunner gern denn insetten dee, wenn he ganz unbegleit speel oder da Akkordinstrument, sofern overhoopt vorhannen, utsetten dee (kiek dorto unnern dat Exzerpt ut dat Ramblin’ -Solo).

Solistik [ annern | Bornkood annern ]

Anhand vun dat Solo over Segment (enthollen up de Quartet-West-CD Haunted Heart , 1991) konnt eenig wesentliche Markmalen vun Haden sien Bass-Solistik good upwiest wurrn. Allerdings is in sien Fall de Begreep vun de Improvisatschoon blots mit Vorbehollen to gebruuken. Segment is en bebop head ut de Fedder vun Charlie Parker , den de an‘ 5. Mai 1949 for Verve ? also dat glieker Label, dat over veer Johrteihnten later ok de Version vun Haden rutbringen sull ? upnehmen dee. Dat Stuck is over en vun de Beboppern gern bruukt un vun de as Minor Rhythm Changes beteekent Akkordfolg in Moll komponeert.

  Hadens Bass-Solo uber Segment   D . De noteerten Akkorde wurrn wiels dat Solo nich speelt, sonnern sund blots ? den vorherigen Afloop vun dat Stuck entspreekend ? implizeert.

Haden hett dat Stuck nu in de for hum typisch Wies vereenfackt. Tonachst eenmal wurr de Version vun dat Quartet West vun dat original Bb-Moll (dat up dat Kontrabass en wat ?undankbar“ Toonaart is) in dat wesentlich gunstiger liggen G-Moll transponeert , ok hett de Haden-Band en wat ruhiger Tempo as dat Parker Quartett anslahn. In‘ Gegensatz to de Upfaaten vun Parker, de suckse Stucke dor tallriek (implizeert oder utspeelt) Ersatz- un Dorgangsakkorde utwieten dee, behannel Haden dat Stuck tonachst so, as of dat overhoopt blots ut en G-Moll- Tonikaakkord bestahn dee. Wiel Pianist Alan Broadbent for de 32 Takte vun dat Bass-Solo utsett, wurr de Indruck vun en modalen Passage (in Dorisch oder Aolisch ) indirekt verstarkt. Haden schafft musikalische Intensitat vor allen Mitteln vun den Rhythmus: Wat as en Fortsetten vun den herkommlichen Walking Bass (den Haden in dat vorangahn Klaveersolo blots anduud harr) anfangt, annert he toeerst dor en Figur in Veerteltriolen un denn dor tonehmend offbeatorienteert rhythmische Ideen.

Musikalisch Wirkung [ annern | Bornkood annern ]

Binnerhalv vun de Jazz-Szene [ annern | Bornkood annern ]

De overgroot Mehrtall vun de Bassisten weer to Anfang vun de 1960er Johren vun de to de Tiet nee Mogelkeiten for Besaitung un Verstarkung recht andahn, wiel se vor allen an en fleetig, virtuoos Speelwies interesseert weern, de dat an Beweglichkeit den Gitarristen un Blasern gliekdoon wull. Se nehmen dorbi den ?metallischen“, wat mageren Klang, de den Kontrabass in sien hooch Lagen ahnhen eignet un dor dunnere Besaitung un elektrische Verstarkung noch duutlicher hervortreeden dee, as Kennteeken vun en tietgenossisch Bassspeel dorut wohlwullend in Koop.

Haden, ofschons an de musikalischen Emanzipatschoon vun den Jazzbass an vorderst Front bedeeligt, nehm in‘ Rahmen vun disse Bewegen en Positschoon in, de in‘ Vergliek to dat Speel vun Scott LaFaro, Eddie Gomez , Ron Carter oder Niels-Henning Ørsted Pedersen technisch unspektakular un rhythmisch-melodisch konservativ wirken dee. Eerst Enn‘ vun de 1970er Johren fung en nee Generatschoon vun Bassisten, denen technische Gelaufigkeit as Sulvstzweck kien Reiz mehr beeden dee, an, up Charlie Haden as Vorbild toruchtogriepen, dorunner to’n Bispeel Ed Schuller oder Larry Grenadier . Haden sien Fahigkeit to de ?lakonischen“ Dorstellen vun eegentlich komplex musikalisch Situatschonen in wenigen, teelt platzeert Tonen wurrd dorbi vun jungeren Musikern besunners bewunnert. Ok up den reizvullen Klang vun de Darmsaiten griepen Kontrabassisten in de letzt Johrteihnten weer toruch, ok wenn dat gewisse technische Eskapaden vun de olleren Virtuosen so good as nich mogelk maakt.

In‘ Rock un Pop [ annern | Bornkood annern ]

Bit in de 1970er Johren leet Haden suck faken mit kritisch bit despekteerlich Bemarken over de Entwicklungen in Rock- un Popmusik vernehmen, Kritiker hemm hum umgekehrt (in‘ Henblick up sien sozialkritische Pose) as ?das wandelnde Gewissen des Free Jazz“ betekent. [12] Dorgegen wiesen eenig amerikaansch un britisch Rockmusiker (dorunner Iggy Pop un John Martyn ) deels duchtig Interesse an de Musik vun Haden. Weer Haden sien Reaktschoon up suckse ?Avancen“ anfangs to’n Deel noch duchtig aflehnend ? he sall bispeelswies vorharrt hemm, gegen en vun Robert Wyatt 1975 inspeelt Version vun sien Song for Che gerichtlich vortogahn [13] ?, so hett he suck eenige Tiet later de Popularmusik mit minner Vorbehollen nahert. Dorbi mag en Rull speelt hemm, dat sien veer Kinner sulvst musikalisch Karrieren zpnommen harrn, allerdings weniger in‘ Jazzsektor, sonnern in Stilen as Punk , Folk un ahnlichen.

Explizit up de Musik vun Haden sien Musik as Inspiratschoon hett suck de engelsch Singer Ian Dury beropen: Dat bekannte Riff ut Sex and Drugs and Rock and Roll har he 1977 ut en Solo vun Charlie Haden entwickelt. [14] De in Fraag kommen Passage find suck up de Ornette-Coleman-LP Change of the Century . Sien Bass-Solo over dat Stuck Ramblin’ slutt Haden mit en pragnanten achttaktigen Figur (up de Upnahm in etwa de twintig Sekunnen van 4:39 bit 4:59) af, de dor praktisch exakte Wedderhalen umso ingangiger wirkt:

  De letzten 16 Takte vun Haden sien Solo over Ramblin’   D

Dat lick duukt in disse Form oder Afwanneln dorvan immer weer in Haden sien Musik up, bemarkenswerterwies vornehmlich in Stucken, in de suck de Musiker up sien Country-Wuddels betreckt, so etwa in de sien Ollern widmet un nah den Taney County in Missouri betitelt Stuck up de Eerstlings-LP vun dat Quartet West (1987) un mehrfack up Beyond the Missouri Sky (1997). Disse Figur in G-Dur liggt up den Kontrabass bannig dankbar. Dury transponeert de Melodie, so dat se en Rock-typischen Pentatonik in E (mit Dorgangstoons) entspreckt, also up de Gitarr praktisch ?unner de Finger liggt“. Dor en ehrder nah Moll oder Blues klingen Wiederfuhren un de vollig anner Upfaaten wurrd de Charakter vun de oorsprunglich Figur all duutlich annert, buterdem wurrn in den wiederen Verloop vun den Song nee musikalische Ideen infuhrt, de mit de Upnahm vun dat Coleman-Quartett nichts mehr gemeensam hemm.

  Riff ut Ian Dury sien Sex and Drugs and Rock'n'Roll   D

Af de 1980er Johren soch Haden ok sulvst in grotteren Umfang de Tosommenarbeit mit den den Jazz nahestahn Singer-Songwritern as Rickie Lee Jones oder Bruce Hornsby un hett bi Konzerten un Studioupnahmen vun disse Musiker mitwarkt.

Utteknungen [ annern | Bornkood annern ]

  • Haden kreeg for sien Arbeiten dreemal en Grammy , namlich 1998 tosommen mit Pat Metheny for de CD Beyond the Missouri Sky as best Jazz-Produktschoon vun dat Johr un ? wat unverwacht ? tweemal in de Sparte Latin Jazz (in den Johren 2001 un 2004). [15] Vol wiedere vun sien Inspeelen wurrn in de vergangen Johrteihnten for den Pries nomineert.
  • Dat Quartet West wunn unner annern den ?Readers' Poll“ vun de Tietschrift Down Beat as ?Beste Band vun dat Johr 1994“. Bi de Kritiker-Umfraag vun dat sulvige Magazin wurr de CD Always Say Goodbye to dat ?Album vun dat Johr 1993“ utwahlt.
  • In de bi de fuhren Jazz-Tietschriften begang, regelmatig Afstimmen unner Kritikern un Fans belegg Haden in de Kategorie ?Kontrabassist“ in vol Johren vorderste Platze.
  • 1982 wurr Haden mit de in Richtung vun en Jazz-Studiengang an dat California Institute of the Arts in Los Angeles betroot, wor he all af 1975 en Lehrupdrag harr.
  • Haden kreeg veer Kompositschonsupdraag vun dat National Endowment for the Arts , en Guggenheim-Stipendium un wurr vun de Los Angeles Jazz Society for sien Verdeenste um de Musikutbillen ehrt.
  • Internatschonal uttekent wurr de Musiker unner annern mit den franzooschen Grand Prix du Disque as ok den Miles Davis Award vun dat Jazzfestival vun Montreal. Dat renommeert japaansch Swing Journal hett de Verdeenste vun Haden ebenfalls mit mehreren Utteknungen wurdigt.
  • 2011 kreeg he dat Jazz Masters Fellowship vun de staatlich NEA-Stiftung .
  • 2012 kreeg he den Grammy for sien Levenswark. [16]

Diskografie (Utwahl) [ annern | Bornkood annern ]

Borns un Anmarken [ annern | Bornkood annern ]

  1. ↑ RIP, Charlie Haden
  2. ↑ Jazz-Musiker Charlie Haden gestorben , Andreas Potzel, Musikmarkt, 14. Juli 2014
  3. ↑ [1] lt. Dorstellen up de Websteed vun den Musikers
  4. ↑ Kunzler, Bd. I, S. 478
  5. ↑ Berendt, S. 161ff.
  6. ↑ Eenige erhollen private Tonbandmitsnitte vun sucke informellen Konzerte ut den Sommer 1958 vermiddeln en Indruck, wu dat Quartett ? utwiet um den nominell as Leader uptreeden Pianisten Paul Bley ? in de froh Phase vun sien Bestahn klung.
  7. ↑ Kunzler, S. 478
  8. ↑ Filtgen/Außerbauer, S. 212
  9. ↑ Howard Reich: [2] Jazz bass legend Charlie Haden yearns to perform again van‘ 29. Januar 2013, Chicago Tribune (engelsch), afropen an‘ 13. Juli 2014
  10. ↑ so to’n Bispeel Metheny in en Fernsehinterview, afroopbar up video.google [3]
  11. ↑ zit. nach Kunzler, S. 478
  12. ↑ Steve Lake, in: That's Jazz , S. 255
  13. ↑ Lake, S. 283
  14. ↑ Richard Balls: Ian Dury: Sex & Drugs & Rock'n'Roll . Omnibus, London 2000, ISBN 0-7119-7721-6
  15. ↑ lt. Angaven vun de offiziellen Grammy-Websteed
  16. ↑ Jeff Tamarkin: Charlie Haden to Receive Lifetime Achievement Grammy (2012) in JazzTimes
  17. ↑ Auszeichnungen: DE

Literatur [ annern | Bornkood annern ]

  • Joachim-Ernst Berendt: Das Jazzbuch. Fischer TB, 1999, ISBN 3-5961-0515-3 .
  • Christian Broecking, Der Marsalis-Faktor, Oreos, Gauting 1995, ISBN 3-923657-48-X .
  • Marc Chenard: Jazzfestival Montreal in: Jazz Podium Nr. 10 / XXXVIII (Oktober 1989), Stuttgart, ISSN 0021-5686, S. 34.
  • Gerhard Filtgen, Michael Außerbauer: John Coltrane. Oreos, Gauting 1989, ISBN 3-923657-02-1 .
  • Jazzinstitut Darmstadt (Hrsg.): That's Jazz. Der Sound des 20. Jahrhunderts. Utstellungskatalog, Darmstadt 1988. Dorin insbesunnere de Upsatze: Ekkehard Jost: Free Jazz (S. 241ff.) un Steve Lake: Fusion ? A Way of Life (S. 255ff.).
  • Ekkehard Jost: Free Jazz. B. Schott's Sohne, Mainz 1975, ISBN 3-7957-2221-7 .
  • Ekkehard Jost: Sozialgeschichte des Jazz. Zweitausendeins, Frankfort an‘n Main 2003, ISBN 3-86150-472-3 .
  • Martin Kunzler: Jazz-Lexikon. Directmedia, Berlin 2005, ISBN 3-89853-018-3 .
  • A. B. Spellman: Four Lives in the Bebop Business. Limelight, New York 1985, ISBN 0-87910-042-7 . Dorin de Afsnitt over Ornette Coleman.
  • Peter Niklas Wilson: Ornette Coleman. Oreos, Gauting 1998, ISBN 3-923657-24-2 .
  • Christian Broecking: Ornette Coleman - Klang der Freiheit. Creative People Books, 2010, ISBN 978-3-938763-13-1 .* Gerhard Filtgen, Michael Außerbauer: John Coltrane . Oreos, Gauting 1989, ISBN 3-923657-02-1 .

Weblenken [ annern | Bornkood annern ]

Charlie Haden . Mehr Biller, Videos oder Audiodateien to’t Thema gifft dat bi Wikimedia Commons .
Vun ? https://nds.wikipedia.org/w/index.php?title=Charlie_Haden&oldid=1019204 “