Anton Praetorius
(*
1560
in
Lippstadt
/
Duutschland
; †
6. Dezember
1613
in
Laudenbach
/ Bargstrote) was en dutscher Pastoor, en
reformeerten
Theologen,
Schriewersmann
un Strieter tiegen dat Quiallen un de Prozesse an de
Hexen
.
Anton Praetorius wauede Schoolmeester in
Kamen
/
Westfalen
.
1586
gebar sien Wief Maria in Kamen iaren Sohn Johannes. Anton Praetorius wauede da eiste reformeerter Pastoor in diam Duorp
Dittelsheim
, wo hei da ollste Beschriewung van diam 1. Grauten Fatt in diam Schluott van Heidelbarg in
Latiensch
opsatt. Hei wauede
1596
Priaker an diam furstliken Huof in
Birstein
bi
Frankfort an’n Main
.
1597
mook da Furst Praetorius taum Bigehorigen van diam Hexengericht. Praetorius gang tiegen dat Quiallen an un suorgede dofuor, dat da Frau frie koam. Dat es da enzige uoverlieferde Fall, dat en Pastoor in da Tied in ennem Prozass dat Enne van diam boisen Quiallen afverlangede - un domet duorkoam.
Praetorius verlous sein Amt as Pastoor bi diam Fursten un priakede van
1598
an in
Laudenbach
.
Unne diam Decknoamen van sienem Sohn Johannes Scultetus brachde hei en Bauk "Grundlicher Bericht von Zauberey und Zauberern" tiegen dat Quiallen van Hexen un tiegen da Biesterigge in´n Kopp dorover hiarut.
1602
was hei Manns genaug, sienen Noamen as
Schriewer
te gebruken. 1613 koam da drudde Oplage met ennem Vuorword van iam sewes hiarut.
1629
gaven unbekannte Lu da vaiete Oplage van diam "Bericht uber Zauberey und Zauberer" hiarut.
Anton Praetorius is gestuorven an´n
6. Dezember
1613
in Laudenbach/ Bargstrote.
- Vas Heidelbergense, Heidelbarg, Oktober 1595 1. Grauten Fatt in diam Schluott van Heidelbarg
- Grundlicher Bericht von Zauberey und Zauberern. Durch Joannem Scultetum Westphalo-camensem 1598 (Johannes Scultetus es en Decknoame fuor Anton Praetorius)
- Grundlicher Bericht von Zauberey und Zauberern: kurtz und ordentlich erklaret durch Antonium Praetorium, Lich, 1602. Nigge Oplage 1613 un 1629
- De Sacrosanctis Sacramentis novi foederis Jesu Christi, Lich, 1602
- Hartmut Hegeler
:
Anton Praetorius, Kampfer gegen Hexenprozesse und Folter
, (Strieter tiegen dat Quiallen un da Prozasse an da Hexen) Unna, 2002
ISBN 3-9808969-4-3
- Hartmut Hegeler und Stefan Wiltschko:
Anton Praetorius und das 1. Große Fass von Heidelberg
, (1. Grauten Fatt in diam Schluott van Heidelberg) Unna, 2003,
ISBN 3-9808969-0-0
- Hartmut Hegeler,
Anton Praetorius - Widerstand gegen Folter und Hexenprozesse in der Wetterau, von Hartmut Hegeler, De Pii Magistratus Officio - Kirchenreform und Furstenpflicht
, (Latiensche Originalschriewstuck ut diam Joar 1596 an Wolfgang Ernst, Graof van Budingen, met dutscher Uoversettung), 2006