Dat
16. Johrhunnert
fangt an up’n
1. Januar
1501
un geiht bit to’n
31. Dezember
1600
.
In
Kunst
un
Kultur
is dut Johrhunnert in Duutschland un den Westen vun Europa dat Tietoller vun de
Renaissance
. In
Italien
kummt al de
Barock
up.
Philosophie un Geschicht vun den Geist
[
annern
|
Bornkood annern
]
De
Reformation
smitt de ole Kark un allerhand ole Traditionen eenfach ober’n Bulten.
Martin Luther
,
Johannes Calvin
un
Huldrych Zwingli
wollen anunforsik keen nee Kark upboon, man bloß de ole
Roomsch-kathoolsche Kark
reformeeren. Man denn sund dor doch nee Karken vun wurrn. In de Midden vun dat 16. Johrhunnert hett de kathoolsche Kark veel vun ehr ole Kraft toruch wunnen, as se sik in dat
Konzil vun Trient
nee Regeln geben hett. Na de Reformation keem nu dat Tietoller vun de
Gegenreformation
.
In Duutschland is dat
Hillig Roomsch Riek vun Duutsche Natschoon
jummers swacker wurrn. De Forsten vun de verscheden Lanner un Staaten binnen dat Riek hefft veel Macht an sik reten. Dor hefft se de Reformation ok schoon for sik bruken konnt.
De
Torken
staht
1529
to’n eersten Mal vor de Porten vun
Wien
und wullt de Stadt innehmen un wieder nah Westen dorbreken. Man se weert toruchslahn. Dat ganze Johrhunnert gifft dat Striet un Krieg mit de Torken. In de
Middellannsche See
weert jummers wedder Seeslachten slahn. Dor speelt de
Republik Venedig
een grode Rull bi.
1571
warrt de gesamte osmaansche Flott in de
Seeslacht bi Lepanto
in’n Dutt haut.
An’t Enn vun’t Johrhunnert fangt de
Soben Provinzen
vun de
Nedderlannen
een Krieg gegen
Spanien
an, vunwegen datt se unafhangig weern wullt. Dusse Krieg warrt later de
Achtigjohrig Krieg
noomt un kummt eerst
1648
to een Enn.
