Witali Lasarewitsch Ginsburg
(russisch: Виталий Лазаревич Гинзбург; *
4. Oktober
1916
in
Moskau
; †
8. November
2009
ok dor) weer en russisch Physiker. 2003 kreeg he
?fur bahnbrechende Arbeiten in der Theorie uber Supraleiter und Supraflussigkeiten“
den
Nobelpries for Physik
.
Witali Lasarewitsch Ginsburg
Witali Ginsburg wurr noch to Tieden vun dat
zaristisch Russland
as eenzig Kind vun den Ingenieur Lasar Jefimowitsch Ginsburg (1863?1942) un de Arztin Awgusta Weniaminowna Wildauer-Ginsburg (1886?1920) an’ 21. September 1916 (nah de damalig Klenner) boren. Nah de Dood vun sien Moder, de 1920 an Typhus storven weer, hett deren jungere Suster Rosa for de Familie sorgt. Wiel Vader un Tant vun de Qualitat vun dat nee sozialistisch Schoolsystem nich overtuugt weern, hebbt se Witali eerst 1927 mit 11 Johren to de School henschickt. Wiel dor de Schoolreform van 1931 all wiederfohrend Schoolen afschafft wurrn, is he denn nah de sobente Klasse all weer vun de School runner gahn.
He hett denn aber nich ? so as dat vun dat System vorsehn weer ? dornah de Beropsschool besocht, sonnern he fung as Laborassistent in en
Rontgenlabor
an. As 1933 de Tolaatensbedingungen for en Hoochschoolstudium lockert wurrn, hett he suck for en Studienplatz for Physik an de Universitat vun Moskau bewurben. Wiel he allerdings de School nah de sobente Klass beend harr, muss he suck noch den Lehrstoff vun de frohere Boverstuuf aneignen ? dor en
Crashkurs
schaff he dat Pensum binnerhalv vun dree Maand, he is den aber bi de Ingangsprufungen dorfallen. He harr sein Staa in’t Rontgenlabor aber all kundigt un so nehm he en Johr lang as Gasthorer an de Vorlesungen deel, bevor he de offiziell Tolaaten kreeg. 1938 kreeg he sien Diplom un 1942 hett he sien Dokter an dat Lebedew-Institut makt.
Wegen sien joodsch Afstammen wurr Ginsburg in dat tonehmend antisemitisch Klima 1947 nich to’n Perfesser in
Gorki
ernannt, ofschoons he all siet 1956 dor Vorlesungen hollen harr. De Grund, worum he wieder wetenschaplich arbeiten kunn un ok kein Repressalien tegen hum vornommen wurrn, weer, dat he mit (tosommen mit
Andrei Sacharow
) in de Grupp um sien Mentor
Igor Tamm
an de sowjeetsch
Waterstoffbomb
. Arbeiten de. De wurr 1953 mit Spood test. Eerst nah Stalins Dood 1953 wenn suck dat Schicksal for Ginsburg, he wurr to’n Liddmaat vun de Akademie der Wissenschaften wahlt un sien Fru kunn ut dat Exil in Gorki nah Moskau toruchkehren. 1971 wurr Ginsburg Nahfolger vun Igor Tamm as Baas vun dat Lebedew-Institut, wat he bit 1998 ok bleev. 2003 wurr he tosommen mit
Alexei Alexejewitsch Abrikossow
un
Anthony James Leggett
for sien grundleggend Arbeiten to de
Supraleitung
, de phanomenologisch
Ginsburg-Landau-Theorie
, mit den
Nobelpries
for Physik ehrt.
Witali Ginsburg harr 1937 sien Kommilitonin Olga Samscha heiraadt un wurr 1946 schett, hor Dochter Irina Dorman wurr 1939 boren. 1946 hett he Nina Iwanowna Jermakowa heiraadt, wat bi de
KGB
nich gern sehn wurr, ofschoons he all siet 1942 Parteiliddmaat weer. De Vader vun sien Fru weer 1942 in en Internierungslager storven, sien Fru sulvst weer 1944 wegen de Planung vun en angeblich Mordanslag up
Stalin
interneert un eerst 1945 unner stark Uplaagen weer free laten wurrn. Se wurr eerst 1956 ? nah Stalins Dood ? in’ Rahmen vun en Generalamnestie rehabiliteert.