Turks

Uut Wikipedia, de vrye encyklopedy

Turksk ( Turkce ) is ne turkske sprake en officiele sprake van Turkye . Et turksk is ouk eyne van de officiele spraken van Cyprus en enkele gemeynden van Noordmacedonie . Buten Turkye wordt de sprake esproaken doar turkske minderheiden in landen van de Balkan en de Kaukasus sou as Irak , Grekenland , Bulgarye , Kosovo , Bosnie en Herzegovina , Syrie , Rumenie , Moldavie en Azerbeidzjan . Turksk wordt ouk esproaken doar seyr voale immigranten in andere landen, sou as Neaderland , Belgie en Duutskland . Et is ne agglutinerende sprake med klinkerharmony . Seyr vake wordt et Turksk as voarbeyld enoomd as lude et hebbet oaver agglutinerende spraken. Doar afstammelingen van Turkske emigranten (van et Ottomaanske Ryk) in et Midden-Ousten, de Turkmenen in Irak , Iran en Syrie , wordet Turkske dialekten esproaken.

Et Turksk maakt deyl uut van de family van Turkske spraken, dee ouk esproaken wordet in en grout deyl van Centraal-Asie, en dee ne sou groute underlinge verwantskap hebbet, dat sy groytendeyls underling verstanbar bunt. De Turkske spraken wordet up hoar boarte ereakened tot de altaiske spraken, dee hoygerup samenkomen sulden med de uraalske spraken. Dit latste is neet unumstreden, mar wordt verdeydigd doar sommige akademici, sou as in de jaren 1930 doar de oustenrykske sprakkundige Hermann Kvergi?.

De oldste eskreaven brunnen in ne turkske sprake bunt runeninskriptys uut de 8. eywe.

Et Turksk wordt eskreaven med et - wat anepasde - latynske alfabet. So bunt under anderen de letters x, q en w neet upenoamen in et alfabet, terwyl der wal andere, ekstra letters bunt toevoogd, sou as c, ?, ı, o, ? en u. Med syn anpassingen nomet lude dit et Turk alfabesi (Turksk alfabet). Dit wear in 1928 vanweagen de kemalistiske hervormingen in Turkye inevoord. Tot dan wear et, ouk wat anepasde, arabiske alfabet ebruked. In dat alfabet eskreaven nomet lude de sprake meystal osmaansk (turksk: Osmanlıca).

Skounwal et eigenlik desolvde sprake betreft, gat de verskillen tusken et hedendagske turksk en et osmaansk wyder as alleane et skrivt. Et osmaansk is namelik anevuld med seyr voale arabiske en persiske leynwoorden en doar spraksuvering hebbet lude dee invlood in et hedendagske turksk flink teruggebracht. Hyrdoar is der en grout verskil in woordenskat ontstan. Terwyl et osmaansk as elitesprake van de edelen, de geystelikheid en de ryken voar et volk onverstanbar was, wear het puristiske Ozturkce, dat as reakty in updracht van Kemal Ataturk wear untworpen, ouk doar mar weinigen begreapen. Na en antal seyr kontroversiele sprakhervormingen, dee neet selden epard gingen med ne (gewelddadige) regimewisseling, is de hudige turkske skrivtsprake untstan, dee heyl redelik by de spreaksprake anslut.

Dit artikel is eskreaven in et achterhooksk .