Uut Wikipedia, de vrye encyklopedy
n
Stofzoeger
is n apperaat woermet o-j t
hoes
kloar maakn koant. t Woarket vake met nen stoarkn elektromotor, den at ne grote sentrifugaalpoompe andrif.
t Stof wordt dan in nen
buul
op evongn, of in nen bakn an de binnkaante van de mesiene slingerd.
Um en noabie
1900
wor n stofzoeger al oet eveundn, mear t doerdn nog tot ongevear
1960
tot ongevear iederene dr ene har. Doarvuur wordn kleedn aait of eveagnd, of boetn oet eklopt met nen
matnklopper
.
Herbert Booth (1871-1955) vreug zik of woerumme at de leu aait prebeerdn t smear vort te bloazn. Hee bedach det t volle makliker was um t op te zoegn en direkt in n toetn te doon. In
1900
maakn'e n eersn stofzoeger: de
Booth Machine
. Det was n deer van ne mesiene den't wal 50 kilo weug. Ze kreegn
radkes
oonder en wordn vuurt etrokn duur
pearde
. Zo gung t dan de huuze langs. t Apparaat bleef boetn en de slange gung duur t veanster noar binn. Dr was twee man neudig um t deenk te bedeenn. Eene um t hoes te doon, n aandern um de mesiene te bedeenn. Dit was vanzelf onmeundig priezig, dus allene rieke leu en bedriewe konn zonne buurte betaaln.
t Eerste neet-elektrise model wor in
1869
ontworpn duur
Ives W. McGaffey
oet
Chicago
. Dit woarkn duur in nen
learnen
bal te kniepn, woerduur de locht de slange in ezeugn wor.
n Eerstn elektrisen was de
hoover
oet 1907, den oet eveundn wor duur n
Amerikaansn
Hoover Suction Sweeper Company. Den van Booth weug ongevear 50 kilo, terwiel at disn "nog mear" 20 kilo weug. t Deenk was feailik neet slim geweeld. t Bedrief mos dr met langs de duurn goan veantn um t deenk an te priezn. Hierduur sleug n stofzoeger ook oawer noar
Europa
. In
Nederlaand
wor'e machtig geweeld. In de joarn '30 har Nederlaand noar verhouding mear stofzoegers as Amerika.
Vanzelf kwamn dr de leste joarn nog lichtere modeln, wat zinne populariteit dee toonemn.
n Bekeand soort stofzoeger is n
krommeldief
. Den is maklik in de haande te hooldn en bestemd vuur kleaine zoegbuurtn.
Seend 2000 beent dr ook stofzoegers dee-t zelfstandig n kamer roond goat. Disse woarket op nen
accu
, zodet ze neet zo hard zoegnt.
Zowal in Nederlaanse as in Duutse Neersassiese sproakgebeed is t woord
huulbessem
(met variaantn in oetspraoke en skriefwieze) bekeand. Dr beent dr volle dee dit woord ofwiest, umdet t neet echt gebroekt zol wordn, of umdet t allenig bestoan zol um skik te hebn met t Neersassies.
[1]
[2]
- ↑
Olive heur blog: 'huulbessem' in Gelderlaand
- ↑
Plattdutsk bi d'Arbeid oaver 'Huulbessem'