Uut Wikipedia, de vrye encyklopedy
Opper-Gelre
was ene van de veer kwarteren en ok et stamgebeed van et
hartogdom Gelre
. Et gebeed wod mangsmoal et
Oaverkwarteer van Gelre
of
Gelder
eneumd, noar et Duutse
Oberquartier
. Vandage den dag is de streake verdeald oaver de previnsie
Limburg
en den Duutsen noordeleken
Nederrien
(
Niederrhein
), mit name in den Kreis
Kleef
.
As gevolg van den
tachtigjoarigen Oorlog
wodden et hartogdom Gelre splitst. De noordeleke kwarteren blievt (komt) in hende van de
Republiek der Zeuven Veraenigde Nederlaanden
. Et oaverkwarteer, et "heuger eleagen" deel dus, blef as
Opper-Gelre
of
Spaans Gelre
in hende van den Spaansen konning. Dizzen toostaand wodt bi-j de
vrea van Munster
1648
bewoard .
Bi-j de
Vrea van Utrecht
in
1713
wod Opper-Gelre wieter esplitst: et kump mit de heufdstad
Geldern
veur n groot deel in hende van
Prusen
, mit uutzundering van
Venlo
, dat an de Republiek tookump, en
Roermond
mit wat umrengende gemeenten, dee Oostenrieks wodden.
Venlo en umgeaving wodden neet opni-j an de previnsie
Gelderlaand
too-eveugd moar wodden n
generoaliteitslaand
,
Stoats-Opper-Gelre
eneumd.
Roermond en umgeaving blievt n klein hartogdom in de
Oostenriekse Nederlanden
,
Oostenrieks Gelre
eneumd. In
1790
was dit kleinen oaverblievenden stoatjen ene van den stichtende leadn van de
Vereanegde Nederlaandsen Stoaten
.
Tiedens et
Kongres van Wenen
in
1814
wodden Stoats-Opper-Gelder en Oostenrieks Gelder veur n groot deel too-ewezzen an et
Vereanegd Konninkriek der Nederlaanden
woar et op geet in de previnsie
Limburg
.
Opper-Gelre heurden helemaol tot et taalgebeed van et Nederlaands, al waren der zowal invlooden van den Broabantsen skrieftaal an de ene kante, as van den Hoogduutsen an de andere kante. Dit gebeed lag in et centrum van et grote
Maas-Rienlaandse
dialektgebeed.
Geldern
(of Gelder(en) zoas et in et Nederlaands eneumd wierd) was ne Nederlaandstalege stad.