Uut Wikipedia, de vrye encyklopedy
Oceanie (
orthografische projektie
)
Kultuurzones binnen Oceanie
Oceanie
(ok wel
Australazie
) is een
werelddiel
dat bestaot uut et kontinent
Australie
en een best antal eilanen in de
Grote Oceaan
en de
Indische Oceaan
. Grote eilanen in et werelddiel bin
Australie
,
Ni'j-Guinea
en
Ni'j-Zeelaand
en, ofhaankelik van 'e definitie, de
Molukken
en
Sulawesi
. Disse eilanen bin
zoogeografisch
(wat soortementen organismes anbelangt) van
Azie
escheiden deur de denkbieldige
Wallaceliende
.
In engere zin bestaot Oceanie allennig uut de eilanen in 'e Grote Oceaan ten oosten en noordoosten van Australie. Miestentieds verdielen zie disse leste regio
etnologisch
in drei fikse eilaandgroepen:
Polynesie
,
Melanesie
en
Mikronesie
.
Oceanie is ien van de grote
ekozones
ter wereld, dat wil zeggen een zone waorbinnen de plaanten en dieren relatief belangrieke ekologische overienkomsten mit mekaer hebben. Geografisch lig et werelddiel miest op 'e
Pacifische Plaete
. Australie hef de miest diverse laandschoppen van alle eilanen in Oceanie, mit woestijnen, bargen en tropisch
regenwold
.
Omdat Oceanie qua ofstaanden en bereikberheid aordig isoleerd is, bin der hiel wat endemische plaante- en diersoorten (die aj wieder nargens vienen). Veugels bin der veule, omdat die aanders as de mieste dieren van eilaand tot eilaand konden vliegen. Oceanie is de ienige regio in de wereld waor
zeugdieren
leven die eier leggen; een veurbield daorvan is et
veugelbekdier
.
Haoste 70 procent van de
buideldieren
op eerde komp van oorsprong uut Oceanie. Grote roofdieren bin der niet, waordeur buideldieren zoas de
rooie kangoeroe
arg groot konden wodden.
De eerste meenselike bewoners van Australie, Ni'j-Guinea en de grote eilanen krek ten oosten daorvan kwamen daor veur meer as 60.000 jaor an. Europese ontdekkingsreizigers verkenden Oceanie veur et eerst in de 16de ieuw. Deur de komst van Europese kolonisten gonk et sociale en politieke laandschop van Oceanie fiks op 'e schoppe.
In de
Tweede Wereldoorlog
wodden der in Oceanie
slim evochten
, heufzaekelik tussen de
Verienigde Staoten
en Australie an de kaante van de geallieerden en Japan an de kaante van de asmogendheden. De mieste Oceanische lanen bin
representatieve demokratieen
mit een meerparti'jenstelsel en een parlement. Veur de eilaandstaoten in de Grote Oceaan is toerisme een belangrieke bron van inkomsten.
|
Dit stok is eschreven in et
Stellingwarfs
van de Kop van Overiessel.
|