Uut Wikipedia, de vrye encyklopedy
Inflatie
(letterlik 'opbloazen') is nen
ekonomischen
term wat angef dat goderen en deenste in nen ekonomie tegelieke allemoal deurder wordt. Dan kun iej met etzelfde geld minder kopen. Et geld wordt dus minder weard.
Geldinflatie word vake duur mekoar haald met priestooname. Dinge kont deurder worden duur geldinflatie, mer det hooft neet altied. Et zol better wean um inflatie "priesinflatie" of "toonemmende priezen" te neumen. Nen volgebroekten moatstaf vuur priesinflatie is et inflatieciefer, de joarlikse verandering in percenten in ne algemene priesindex (meestal de gebroekspriesindex).
Tegenoawer inflatie steet
deflatie
.
De ekonomie kan inflatie beide vuur- en noadelig vernemmen. Noadelig is bievuurbeeld ne tooname in de alternatieve kosten van geld hebben. Een tweede noadeel is onzekerheid oawer inflatie in de kommende tied, woerduur investeringen en spoaren meender antrekkelik wordt. Bie rappe inflatie kan der een tekort an produkte kommen, duurdet gebroekers goat hamsteren oet bangighead dat de prieze nog heuger wordt.
Inflatie kan ook ne vuurdelige oetwoarking hebben.
- Inflatie gef leu et geveul dat ze mut oetgewen en investeren. As ze dat neet doot, is oar geld in et vuurliggende minder weard. Dit kan de ekonomie helpen.
- Duur inflatie wordt de skoldenlast minder. A'j bievuurbeeld nen vasten
hypotheek
op et hoes hebt, mer oew loon wal heuger word duur de inflatie, betaal iej dus op den doer minder vuur oew hoes. Dan hold iej geld oawer.
- duur inflatie bliewt nominale rentes boawen nul, zodat centrale banken rentes zo neudig leger koant maken um ne ekonomie op gank te holden.
- Inflatie zorget vuur minder arbeidsledigheid, wonnear dat duur
loonverstarring
anzat wordt. As de vroage noar arbeidskrachten daalt, mer gemiddelde lonen neet (zo as meestal bie ne recessie), koant de vroage noar en et anbod van arbeidskrachten neet op ene liene kommen. Dan ontsteet arbeidsledigheid. Met inflatie daalt de echte wearde van et loon, neamp dus de vroage noar arbeidskracht too, en word de arbeidsledigheid meinder.