Breevoort kump veur et eerst veur op de lieste met bezittingen van den eertsbiskop van Keulen van
1188
, dee 3 andelen hef van et kasteel Breevoort. Noa Herman en Johan van Breevoort arfden den graaf van
Lohn
en den graaf van
Steinfurt
beiden 'n deel van de heerlekheid.
Noadat den graaf van Steinfurt zien deal verkoch had an de biskop van
Munster
en de graaf van Lohn, zienen deal oavergaf an de graaf van
Gelre
, begon den stried um et hele bezit van de heerlekheid Breevoort, tussen Munster en Gelre. Dee stried duurden meer as 200 joar. Vanof
1326
heurde Breevoort veur altied bi-j Gelderland.
Munt 800 joar Breevoort.
In
1350
kreg Breevoort
muntrecht
. Muntheer was Kastelein Gerard Vullinc. Vullinc leet umstreaks 1350 op eigen name
kwart groten
sloan noar et veurbeeld van de munten van Reinald II van Gelre (1326 ? 1343). (Woardeur Breevoort vandage den dag nog altied et recht hef um munten te sloan, zoas in 1988 tiedens et 800 joar bestoan)
Den hertog van Gelre verpandt in
1388
de heerlekheid Breevoort an Hendrik III van Gemen, weens zonne en kleinzonne ok pandheren van Breevoort waren. In
1388
kreg Breevoort veur de tweede kere stadsrechten.
Vanof
1492
tot
1526
was den graaf van Steinfurt pandheer, woarnoa et bestuur noar den Geldersen hertog ging, totdat den letsten wodden verslagen deur Keizer
Karel V
. Hee wodden doardeur 'Heer van Breevoort'. In dee tied is
Maarten van Rossum
pandheer van Breevoort zowal onder den letsten hertog as onder Keizer Karel V. Maarten van Rossum verni-jden neet lange doarnoa de olde middeleeuwse stad noar (in de veur den tied) ni-jste gangboare verstarkingen: met
vestingwarken
en eerden wallen; de olde stadsmure was neet langer bestand teggen et kriegsgeweld van dee tied.
Noa keizer Karel V wodden konnink
Filips II
heer van Breevoort en hi-j deed de heerlekheid Breevoort in
1562
in pand an Diederik van Bronckhorst Batenburg in
Anholt
. Noa de ofzwering van Filips II wodden de
Stoaten van Gelre
'Heer van Breevoort' en dee stelden in
1612
Prins Maurits
an as pandhere. Hee mos doarveur 50.000 goldguldens betalen. In
1696
wodden de Heerlekheid deur de Stoaten van Gelre weg-egevvne an konnink-
stadholder
Willem III
. Zo kwam de heerlekheid Breevoort helemoal in bezit van de Nassaus. Ene van de titels van
Konningin Beatrix
is doardeur nog altied 'vrouwe van Bredevoort'.
Breevoort met vestingwarken in 1734
De vestenstad Breevoort had nen strategiesen ligging tussen zwoar begoanboare brookgebeeden. Tiedens den
Tachtigjoarigen Oorlog
wodden Breevoort meerdere moalen beleagerd en veroaverd. In
1597
veroaverden Maurits de stad.
-
Der besteyt ouk een artikel "
Beleg van Breevoort (1597)
" med meyr informaty oaver dit underwarp
-
Der besteyt ouk een artikel "
Beleg van Breevoort (1606)
" med meyr informaty oaver dit underwarp
-
Der besteyt ouk een artikel "
Beleg van Breevoort (1672)
" med meyr informaty oaver dit underwarp
Ok deur de belegeringen van
Grolle
hebt de leu in Breevoort volle last ehad, zoas in
1627
.
[1]
In
1646
sloog den bliksem in den kruuttoorn, woardeur et kasteel ontploften en 40 leu umkwamen. Hierbi-j bevonden zich den
droste
Haersolte van Breevoort en zien gezin. Slechts ene zonne, Anthonie, was neet thuus en oaverleafden den ramp.
-
Der besteyt ouk een artikel "
Kruuttoornramp (Breevoort)
" med meyr informaty oaver dit underwarp
In
1818
wodden de gemeente Breevoort opeheaven en vanof dee tied volt de stad Breevoort bi-j de gemeente
Aalten
.
In
1986
wodden et stadsgezicht van Breevoort bescharmd verkloard.
In
1993
wodden Breevoort de Nederlaandse bookenstad.
In 1939 waren volle Breevoortsen anhanger bi-j de NSB, in de gemeente Aalten bedrog het percentage stemmers 7,7% woarvan 26,3% uut Bredevoort kwam. Anvang 1942 mossen ok de leu uut Breevoort veur dwangarbeid noar Duutsland. In et veurjoar van 1943 wodden de klokke uut de karktoorns eslopt, woarbi-j nen monumentale klepklokke uut 1454 in Breevoort mocht blievn, dree klokke uut de St. Gregoriuskarke bunt nooit meer terug-ekomne.
De leste twee weaken van meert 1945 bunt de meest angstige in Breevoort ewest, et
front
kwam al moar dichterbi-j. Bocholt wodden bombardeerd in dee tied. Et zag d'r efkens noar uut dat de Duutsers zich nog bi-j de grenze wollen ingraven. Moar de Duutsers gingen vort. Zee bloasden doarbi-j (op twee noa) alle bruggen ovver de
Slingebeake
op en staken eure
munitie
in brand woarbi-j ne boerderi-je in brand vlog en nen auto op-ebloazen wodden. Dee dag leepen de Brevoortsen met oranje en vlaggen deur de stroaten en zongen et
Wilhelmus
. De bevrieding op 31 meert 1945 was ne feit.
Et olde woapen is in onbruuk geraakt deur de machtsovernoames deur de tied hen. Teggenwoordig wodt et woapen van noazoaten van de familie "van Brevoort" dat in Amerika bewaard is ebleaven vanof 1988 evoerd. Dat wierd in gebruuk enommen ter geleagenheid van de viering van 800 joar Breevoort.