ISO 639
[1]
-3:2007
,
Kod perlambangan nama bahasa ? Bahagian 3: Kod Alfa-3
untuk liputan tuntas bahasa, ialah
piawai
antarabangsa untuk
kod bahasa
dalam siri
ISO 639
. Ia memerikan kod tiga huruf bagi mengenal pasti bahasa. Piawai ini memperluas kod alfa-3
ISO 639-2
demi meliputi semua
bahasa
sejadi
yang diketahui. ISO 639-3 diterbitkan pada
5 Februari
2007
[1]
dan bertujuan untuk pelbagai penggunaan, khususnya
sistem komputer
yang mendokong banyak bahasa. Ia memberikan hitungan bahasa dengan seberapa lengkap yang mungkin, baik
bahasa moden
mahupun
bahasa pupus
,
bahasa kuno
atau
bahasa binaan
,
bahasa utama
atau bahasa minor, serta
bahasa tulisan
mahupun yang bukan.
[1]
Bagaimanapun, ISO 639-3 tidak merangkumi
bahasa binaan semula
seperti
bahasa Proto-Indo-Eropah
.
[2]
ISO 639-3 ialah superset kepada
ISO 639-1
dan bahasa-bahasa individu dalam piawai
ISO 639-2
. ISO 639-
[2]
[1]
1 dan ISO 639-2 menumpukan bahasa utama yang dilambangkan oleh seluruh
kepustakaan
dunia. Oleh sebab ISO 639-2 juga merangkumi kumpulan bahasa tetapi Bahagian 3 tidak, namun ISO 639-3 bukannya superset kepada ISO 639-2. Jika kod B dan T wujud dalam ISO 639-2, piawai ISO 639-3 akan menggunakan kod T. Contoh:
| Bahasa
|
639-1
|
639-2 (B/T)
|
Jenis
|
639-3
|
| Inggeris
|
en
|
eng
|
individu
|
eng
|
| Jerman
|
de
|
ger/deu
|
individu
|
deu
|
| Arab
|
ar
|
ara
|
makro
|
ara: arb + banyak lagi
|
| Minnan
|
|
|
individu
|
nan
|
Piawai ISO 639-3 mengandungi 7,589 masukan.
[3]
Masukannya berasal daripada pelbagai sumber, termasuk:
- bahasa-bahasa individu yang terkandung dalam piawai ISO 639-2;
- bahasa-bahasa moden daripada edisi ke-15
Ethnologue
;
- bahasa kuno dan kelainan bersejarah;
- bahasa buatan
daripada
Senarai LINGUIST
yang dicipta oleh
Anthony Aristar
; dan
- bahasa-bahasa yang disyorkan oleh orang awam pada tempoh pengulasan yang ditetapkan.
Peralihan daripada ISO 639-1 boleh dilakukan melalui
Senarai kod ISO 639-1
.
Oleh sebab kod ISO 639-3 terdiri daripada tiga huruf abjad, batas atas teori untuk bilangan bahasa yang dapat dilambangkan ialah 26 × 26 × 26 = 17,576. Bagaimanapun, 547 kod tidak boleh digunakan dalam Bahagian 3 kerana ISO 639-2 mentakrifkan 4 kod khas, 520 kod simpanan dan 23 kod B-sahaja. Justera, batas atas yang mungkin ialah 17576 ? 547 = 17030. Batas ini menjadi lebih rendah lagi jika kita tolak kumpulan bahasa yang ditakrifkan dalam piawai ISO 639-2 serta kumpulan-kumpulan bahasa yang belum ditakrifkan dalam Piawai
ISO 639-5
.
Terdapat 56 buah bahasa dalam ISO 639-2 yang dianggap sebagai "makrobahasa" dalam ISO 639-3
[4]
. Sesetengah makrobahasa ini tidak mempunyai sebarang bahasa individu, sebagaimana ditakrifkan oleh ISO 639-3 dalam set kod ISO 639-2, misalnya 'ara' (bahasa Arab Generik). Bahasa-bahasa lain seperti 'nor' (Norway) mempunyai dua bahagian yang berasingan ('nno' (
Nynorsk
), 'nob' (
Bokmal
)) yang telah dimasukkan ke dalam ISO 639-2. Ini bermakna bahawa sesetengah bahasa (misalnya 'arb', bahasa Arab Baku) yang dianggap oleh ISO 639-2 sebagai dialek untuk sesuatu bahasa ('ara') kini dianggap sebagai bahasa tersendiri dalam ISO 639-3.
Terdapat percubaan untuk mengolah kelainan-kelainan yang berbeza antara satu sama lain daripada segi linguistik, tetapi dianggap oleh penuturnya sebagai dua bentuk untuk bahasa yang sama, misalnya dalam kes-kes
diglosia
. Untuk contoh, lihat:
Untuk senarai yang lengkap, lihat
Pemetaan Makrobahasa (sil.org)
Diarkibkan
2012-06-13 di
Wayback Machine
.
Bahasa kolektif
sunting
Sesetengah kod ISO 639-2 yang umum digunakan tidak melambangkan bahasa atau sesetengah bahasa yang berkait (berbeza dengan makrobahasa di atas) yang dirujuk. Ia dianggap sebagai bahasa kolektif
[5]
dan tidak dimasukkan ke dalam ISO 639-3.
Penggunaan ISO 639-3
sunting