Шавийн Арвай
(1938-2020 он), Дорноговь аймгийн Эрдэнэ суманд т?рс?н) нь Монголын цэргийн з?тгэлтэн.
Дэслэгч генерал
, Монгол Улсын Шинжлэх ухааны гавьяат з?тгэлтэн, м?н цэргийн шинжлэх ухааны доктор, профессор цолтой х?н юм.
Арвай 1938 онд Дорноговь аймгийн Эрдэнэ сумын нутаг, Богийн гашуун хэмээх газар Рэнцэнгийн х?? болон т?ржээ. Эцэг нь лам х?н байсан тул хэлмэгдэлд ?рт?н шоронд хоригдож байгаад 1947 онд суллагдсаныхаа дараа, х??хд??дээ эсэрг??ний х??хэд гэх гадуурхалд ?рт??лэхг?йн тулд туурга тусгаарласнаар Арвай ?в??г??р?? овоглох болсон учиртай. 1947 онд сумынхаа бага сургуульд элсэн ороод, дунд сургуулийн 7-р ангиа аймгийн т?вд д??ргэж, 15 наснаасаа З??нбаянгийн нефтийн ?йлдвэрт ажиллах болсон. Улмаар тусгай мэргэжлийн сургуульд суралцан сантехникч мэргэжил эзэмшин, ?йлдвэртээ сантехникчээр ажиллаж байгаад 1954-1958 онд Улаан-Уулын т?м?р замын ?рт??нд ажиллаж байгаад сайн дураараа цэрэгт явжээ.
Ийнх?? 1958-1960 онд Сэлэнгийн байцаан ?нг?р??лэх боомтод хилийн цэрэгт алба хааж байхдаа ЗХУ болон БНМАУ-ын онц хилчин цол, тэмдгийг гардан авч, улмаар 1960-1963 онд Москва хотноо Хилийн цэргийн дунд сургуульд суралцан онц д?нтэй т?гсс?н.
Эх орондоо буцаж ирээд 1964-1967 онд НАХЯ-ны Хилийн хэлтэст туслах офицероор ажиллаж байгаад дахин ЗХУ уруу явж, 1967-1970 онд Фрунзийн нэрэмжит команд штабын академийг т?гс?н, Замын-??д дэх хилийн 12 дугаар отрядад штабын дарга, отрядын даргаар ажиллаж, 1975-1976 онд Халх голын отрядыг байгуулан, 1976 онд Хилийн ба Дотоодын цэргийн хэргийг эрхлэх газрын нэгд?гээр орлогч даргаар ажиллажээ. 1976-1982 он х?ртэл НАХЯ-ны нэгд?гээр орлогч сайд, Хилийн ба Дотоодын цэргийг удирдах ер?нхий газрын даргаар ажиллаж байв. 1982-1984 онд Москвад Зэвсэгт х?чний Жанжин штабын академид суралцан, цэргийн шинжлэх ухааны дэд эрдэмтний зэрэг хамгаалсан. 1984-1986 онд БХЯ-ны Зэвсэглэл техник хариуцсан орлогч сайд, 1986-1990 он х?ртэл НАХЯ-ны орлогч сайд, Хилийн ба Дотоодын цэргийн Удирдах газрын даргаар ажиллаж байгаад 1990 оны д?р?вд?гээр сарын 20-ны ?д?р бэлтгэлээр халагдаж, гавьяаныхаа амралтанд гарчээ. Энэ хугацаанд 1976 онд хошууч генерал, 1979 онд дэслэгч генерал цол х?ртсэн.
Тэтгэвэрт гарсныхаа дараа Арвай Батлан хамгаалахын их сургуулийн Хилийн цэргийн з?вл?х??р ажиллаж байгаад 2011 оноос Хууль сахиулахын их сургуулийн эрдэм шинжилгээний т?вийн дарга, эрдмийн з?вл?лийн болон магистрын з?вл?лийн гиш??н болжээ.
?дг?? Дотоод хэргийн их сургуулийн эрдэм шинжилгээний х?рээлэнгийн хил судлалын т?вийн дарга, Н?Б-ын Мэдээлэлж??лэлтийн олон улсын академийн академич, тэрг??лэгч гиш??нээр ажиллаж байна. Арвай 200 гаруй эрдэм шинжилгээний б?тээл туурвиснаас гадна "Цогтой г?ний домогт хязгаар Эрдэнэ сум" хэмээх ном хэвл??лжээ.
Арвай Ардын Их Хурлын депутатаар 2 удаа сонгогдсон, МАХН-ын Т?в Хорооны орлогч ба жинхэнэ гиш??н байв.
Т??ний эхнэр
Бадрахын Даваас?рэн
Монгол Улсын гавьяат багш цолтой.