Ч?м?г (Латин: medulla ossea , Англи: bone marrow) гэдэг нь ясны доторхи х?ндий зайнуудад байдаг з??л?н эд юм. Насанд х?рэгчдийн том ясан дахь ч?м?гн??д (ч?м?г яс) цусны эс ??дийг т?лж??лж байдаг. Нас бие г?йцсэн х?ний биеийн жингийн 4 хувь буюу ойролцоогоор 2.6 кг жин татдаг.

Анатоми [ засварлах | кодоор засварлах ]

Ясны ч?м?гний т?рл??д [ засварлах | кодоор засварлах ]

Улаан ч?м?г хийгээд шар ч?м?г гэсэн хоёр т?рлийн ч?м?г байдаг. Цусны улаан эс болон тромбоцит эс??д улаан ч?мг?нд ??сч бий болдог бол цагаан эсний ихэнхи нь улаан ч?мг?нд ??сэж, зарим хэсэг нь шар ч?мг?н??с ??сдэг байна. Ч?м?гний хоёр т?р?л хоёулаа олон тооны цусны судас болон торлог судлыг агуулна. Анх эхээс т?р?х?д б?х ч?м?г улаан ч?м?г байдаг. Улмаар нас ахих тусам шар ч?м?г болон хувирна. Улаан ч?м?г ихэвчлэн дал , с??ж , ?вч?? , хавирга , гавал , нурууны нугалам яс тэрг??тэн хавтгай яснуудад байдаг бол шар ч?м?г нь урт ч?м?г яснуудын дунд хэсгийн х?ндий зайнуудад оршдог. Их хэмжээгээр цус алдсан н?хц?лд шар ч?м?г цусны эсийг н?х?н т?лж??лэхийн тулд улаан ч?м?г болон хувирдаг.

Холбогч эд [ засварлах | кодоор засварлах ]

Ясны ч?м?гний б?х холбогч эд??д гэдэг нь цусны т?лжилтийн (haematopoiesis) анхан шатны ?йл ажиллагаанд шууд оролцдогг?й эд??д юм. Улаан ч?мг?нд оршдог холбогч эс??дээс гадна шар ч?м?г ??нд хамаарагдах б?г??д ч?м?гний холбогч эд??дийн ихэнхи хэсгийг б?рд??лж байдаг.

Ясны ч?м?гний холбогч эдийг б?рд??лэгч эс??д нь:

• фибробласт эс??д (fibroblasts)
• макрофаг эс??д (macrophages)
• адипоцит эс??д (adipocytes)
• остиобласт эс??д (osteoblasts)
• цусны судас (sinusoid)

Ялангуяа макрофаг эс??д цусны улаан эсний т?лжилт?д чухал ??рэг г?йцэтгэн гемоглобиныг бий болгох т?мрийг з??в?рл?н?.

Ясны ч?мгийг з??в?рл?гч [ засварлах | кодоор засварлах ]

Ч?мг?нд бий болсон цусны эс??дийг з??в?рл?х ??ргийг цусны судас г?йцэтгэнэ. Судас боловсорч г?йцээг?й эс??дийг тогтоон зогсоож байдаг. Мембраны уураг агуулсан боловсорсон цусны эс??д л цусны судасны эндотил эдтэй барьцалдан цааш дамжин явах боломжтой болдог.