Т?м?р ?лзийт хаан

Т?м?р хаан
????? ?????
Т?м?р хаан ; ????? ?????
	Юань улсын хаан
	; Юаны ?еийн Т?м?р хааны х?р?г
Хаанчлал	1294 оны 5 сарын 10 ? 1307 оны 2 сарын 10
Хаан суусан	1294 оны 5 сарын 10
Т?рс?н огноо	1265 оны 10 сарын 15
?нг?рс?н огноо	February 10, 1307 (41 насалсан)
?нг?рс?н газар	Ханбалиг (одоогийн Бээжин )
?мн?х	Хубилай хаан
Удаах	Хайсан х?лэг хаан
Их хатан	Булган хатан
Ургийн овог	Боржигин
Т?рс?н нэр	Монгол: Т?м?р ( ????? )
С?мийн цол	Монгол: ?лзийт хаан ( ???????? ???? ) ; Хятад : 元成宗 ( Юань Чэнзун )
Оны цол	Юаньжэнь , Дад?

Т?м?р ?лзийт хаан ( ?????
????????
????? , * 1265 оны 10 сарын 15-ий ?д?р ?1307 оны 2 сарын 10-ий ?д?р) нь Юань улсын хоёрдугаар хаан, Их Монгол Улсын зургаадугаар хаан,1294 оны 5 сарын 10 ?д?р ?1307 оны 2 сарын 10 болтол сууринд заларч байв. Монголоор цолыг ?лзийт хаан гэж хятадаар Чэнзун хэмээн нэрийдэв. ?лзийт хаан бол Чингимийн (Хубилайн х?вг??н болно) гуравдугаар х?вг??н болно.

Амьдрал [ засварлах | кодоор засварлах ]

Т?м?р нь Чингимийн 3-р х?вг??н болон 1265 оны 10сарын 15нд т?ржээ. Хубилай хааны том х?? Дорж залуу насандаа ??д болсон учир т??ний 2 дахь х?? болох Т?м?рийн аав Чингим угсаа залгамжлагч хунтайж болсон. Гэвч х?? Т?м?р?? 21 настайд нь ??д болжээ. Тэрээр ?в?г эцгийнхээ м?рийг дагаж 1287 онд Наяны бослогыг дархаар явжээ. Тэгээд Т?м?р болон Хубилайн т?шмэл Т?м?ртэй хамт Наяныг даржээ. 1293 онд Хубилай Т?м?рийг Хархорум хот болон т??ний ойр хавын газрын харгалзагчаар тавьжээ.1294 онд Хубилайг нас барсны дараа т??ний т?шмэл??д нэн даруй хуралдай зарласан байна.

Чингимийн 2-р х?? Дармабала 1292 онд нас барсан тул т??ний х?вг??н Гамала , Т?м?р 2 хаан суурины т?л?? ?рс?лд?ж эхэлсэн. Т?м?р хэдийгээр Хубилайн таалсан нэгэн боловч албан ёсоор хаан ширээг ?вл?ж авааг?й байсан. Тэрээр залуу насандаа архи дарсанд дурлаж ховдог шунахай сэтгэлтэй байсан тул ?в?г эцэгтээ зэмл??лж байсан. Тэр Монгол руу илгээгдэхдээ хэдийгээр ?в залгамжлагчийн тамгыг авсан ч, албан ёсоор хаан суудлыг ?вл??г?й. 4-р сарын 14-ний хурилдай дээр санал гаргасан нь Хубилай хаан ??р?? Чингис хааны билэг сургаалыг хамгийн сайн мэддэг х?н хаан болох ёстой гэж хэлсэн тул 2 ?рс?лд?х??р болдог. Т?м?рийн уран ярууд т??ний ах Гамала нь ялагдсан. Б?х х?м??с "Т?м?р ил?? мэдэж байна... тэр бол хаан ширээний жинхэнэ залгамжлагч " хэмээн орилж байв. З?вл?лийн тэрг??н Баян жанжин нь з?вх?н Хубилай хааны сонголт болох Т?м?рийг л дэмжихээ зарлажээ. Т?м?рийг Хубилайн б?х т?шмэд болон т??ний ээж Х?хжин хатан дэмжиж байсан тул Гамала хэдий хаан ширээнд санаархаж байсан ч ялагдсанаа х?лээжээ. Тэрээр т??хэндээ том гавьяа байгуулсанг?й, улсаа яг Хубилай хааны ?вл??лснээр нь ?лдээж чаджээ. ?лзийт Т?м?р хаан нь 1307 оны 2 сарын 10нд таалал т?гсчээ. Таалал т?гсс?ний дараа т??нд Хайсан х?лэг хаан ?лзийт хэмээх цолыг нэхэн ?рг?мжилс?н.