Тарас Шевченко ( украин . Тара?с Григо?рович Шевче?нко ; 1814 оны 2-р сарын 25-нд Оросын хаант улсын Киев мужийн Звенигород тойргийн Моринцы тосгонд т?рс?н? 1861 оны 2-р сарын 26-нд Санкт-Петербург хотод нас барсан) ? украины яруу найрагч , зохиолч , г?н ухаантан, зураач, график, угсаатан судлаач, нийгмийн з?тгэлтэн, ардчилагч, хамжлагт эрхийн эсрэг тэмцэгч. Тэрээр Украины ?ндэсний баатар б?г??д бэлгэ тэмдэг болсон х?н юм.

Шевченкогийн яруу найраг, ялангуяа " Кобзарь " цуврал нь Украины уран зохиолын ?в гэж ?здэг б?г??д украин уран зохиолын хэлний ?ндэс суурь гэж тооцогддог байна. Тэрээр Украины ?ндэсний х?д?лг??ний идэвхтэн, улс т?рийн нууц "Кирилл ба Мефодий ахан д??с" б?лгэмийн гиш??н байсан.

Намтар [ засварлах | кодоор засварлах ]

Тарас Шевченко 1814 оны 3-р сарын 9-нд Киев мужийн Звенигород тойргийн Моринцы тосгонд т?рс?н. Тэрээр эгч Екатерина (1804- 1848 ) болон ах Никита (1811 -1870) нарын дараа хамжилга Григорий Иванович Шевченко, Екатерина Акимова Бойко нарын гурав дахь х??хэд нь болж 1814 онд т?рс?н байна. 1816 онд Шевченкогийн гэр б?л Григорий байсан Кириловка (одоо Шевченково) тосгон руу н??жээ. Тарас бага насаа энэ тосгонд ?нг?р??с?н. 1816 онд т??ний эмэгтэй д?? Ярина, 1819 онд эмэгтэй д?? Мария, 1821 онд эрэгтэй д?? Иосиф нар мэндэлжээ.

Тэдний эзэн В.В.Энгельхардт хунтайж Г.А.Потемкиний ач х??гийн хувьд Бага Оросын эзэмшил нутгийн нэлээд хэсгийг ?вл?н авчээ. Тарасын эх хамжлага биш боловч хамжлага Григорий Шевченкотой маш их хайрын ?ндсэн дээр гэрлэсэн байна.

1823 оны 8-р сарын 20-нд эх Екатерина нь х?нд х?д?лм?р, ядуурлын улмаас нас барж, 1823 оны 10-р сарын 7-нд эцэг нь гурван х??хэдтэй бэлэвсэн эхнэр Оксана Терещенкотой дахин гэрлэжээ. Хойд эх нь дагавар х??хд??ддээ, тэр дундаа бяцхан Тарастай хатуу харьцдаг байсан гэдэг.

1824 оны 6-р сарын 22-нд Григорий Ивановичийн хоёр дахь гэрлэлтээс Тарасын нэг эцэгт эмэгтэй д?? Мария мэндэлжээ. Тарасын эцэг с?йх тэрэгний дархан байхад эцгийн хамт Звенигород, Уман, Елисаветград хотуудад очиж байжээ.

Т??нийг 9 настай байхад буюу 1825 оны 3-р сарын 21-нд эцэг Григорий Шевченко х?нд х?д?лм?р эрхэлсэнээс болж нас барж б?тэн ?нчин хоцорсон байна. Удалг?й хойд эх нь гурван х??хдийн хамт Моринцы руу буцаж н??ж ирсэн. Тарас Киевээс ирсэн ламтан П.Ф.Богорскийн гэрийн зарц болж тэдний усыг з??ж, сургуулиа халааж, нас барагсдын ер??л уншиж, хичээлээ ?ргэлжл??лдэг байжээ. Тэр ?ед Шевченко Украины уран зохиолын зарим б?тээл??дтэй танилцсан байна. Тарас Богорскийн дарамтыг тэвчиж чадааг?й тул тэднийхээс оргон зугтсан байна. Уран зураг зурах дуртай тэрээр хэд хоног ажилчнаар ажиллаж, Дикон Ефраимаас зураг зурахыг “сурсан”. Т??нд м?н Звенигород д??ргийн Тарасовка тосгоны багш-зураачид байсан. 1827 онд тэрээр Кирилловкад олон нийтийн хонь хариулж байхдаа Оксана Коваленкотой танилцаж, с??лд зохиолдоо нэг бус удаа т??нийг дурдсан байдаг. "Гэллэнмаа Марьяна" ( укр . Марьяна-монашка) найраглалын оршил хэсгийг т??нд зориулсан байна.

Ламтан багшийн сургуульд Шевченко уншиж, бичиж сурч, зураачдаас анхан шатны зургийн техниктэй болжээ. Амьдралынхаа арван зургаа дахь жил буюу 1829 онд тэрээр шинэ газрын эзэн П.В.Энгельхардтын зарц нарын нэг болсон - эхлээд тогооч, дараа нь "зарц х??" болжээ.

П.Энгельхардт 1828 онд ??рийн зарц х??гийн авьяас чадварыг мэддэг болжээ. Эзэний эхнэр София Энгельхардтын ачаар 1829-1830 онд Тарас Вильнад зураач Ж.Рустем, Варшавт бага Ф.Лампи нараас суралцжээ. Шевченко 1829 оны намраас 1831 оны 2-р сар х?ртэл Вилнад байв. 1831 оны эхээр Санкт-Петербургт н??ж ирсэн Энгельхардт т??нийг 1832 онд "Гильдийн мастер" Василий Ширяевын уран зургийн урлалд суралцахаар илгээжээ. Ширяевын туслахын хувьд Шевченко Санкт-Петербургийн Большой театрын уран зургийн ажилд оролцсон. Ширяевын гэрт 1837 онд Тарас Григорьевич "Учир нь" хэмээх анхны ш?лгээ бичсэн байна.

1840-1846 он бол яруу найрагчийн амьдралын хамгийн сайхан ?е байв. Энэ ?ед т??ний яруу найргийн авьяас ил?? тодорч цэцэглэн х?гжиж байв.

1840 онд т??ний ш?лгийн жижиг т??вэр "Кобзар" нэрээр хэвлэгджээ. 1842 онд т??ний хамгийн том яруу найргийн б?тээл болох "Хайдамаки" хэвлэгджээ. 1843 онд Шевченко ч?л??т ("ангилалг?й") зураачийн зэрэг авсан. М?н тэр жил Украиныг тойрон аялж байхдаа тэрээр Бага Оросын нутгийн амбан захирагч Николай Репины охин Варваратай танилцсан байна. С??лд Шевченкогийн ц?лл?гийн ?еэр т??нд хамгийн халуун сэтгэлийг мэдэрсэн сайхан сэтгэлтэй, ухаалаг эмэгтэй Варвара байжээ. 1840-??д оны эхний хагаст "Перебендя", "Тополя", "Катерина", "Наймичка", "Хусточка", "Кавказ" - яруу найргийн томоохон б?тээл??д хэвлэгджээ.

Эх сурвалж [ засварлах | кодоор засварлах ]