Тан улс 唐
Нийслэл	Шиань (618-904) Луоян (904-907)
Албан ёсны хэл	Дундад эртний Хятад хэл
Т?р засаг	Хаант засаглал
? 618-626	Тан Гаозу
? 904-907	Тан Ай ди
618-907
? Тан улс байгуулагдав	618 оны 6 сарын 26
?  У Зэтянь хатан хааны ноёрхол	690-705
? Тан улс м?х?в	907 оны 6 сарын 1
Газар нутаг
? Нийт	5,400,000 км² км 2
Х?н ам
? Тооллого	80,000,000

Тан улс нь Хятадын т??хэнд 618-907 оны хооронд оршиж байсан хамгийн х?чирхэг улсуудын нэг юм. Т??хчид "Тан" улсыг бас эхний ?е болон с??лчийн ?е гэж хуваадаг б?г??д тэр нь Ань Лушаны бослогоор зааг болгодог байна. Тан улсын эхний ?е нь х?гжин мандсан ?е, с??лчийн ?е нь доройтон буурсан ?е болно.

Т??х [ засварлах | кодоор засварлах ]

Хятадын т??х
Он дараалал Т?рт улс Т??х судлал
Балар эртний ?е Хуучин чулуун зэвсгийн ?е Шинэ чулуун зэвсгийн ?е ( c.  8500  ? c.  2000 МЭ? ) Шар , Х?х , болон Ляо соёл иргэншил
Эртний ?е Ся (c.  2070  ? c.  1600 МЭ? ) Шан (c.  1600  ? c.  1046 МЭ? ) Жоу (c.  1046  ? c.  256 МЭ? ) Баруун Жоу (1046?771 МЭ?) З??н Жоу (771?256 МЭ?) Хавар ба Намар (c.  770  ? c.  476 МЭ? ) Байлдаант улс (475?221 МЭ?)
Эзэнт г?рний ?е
Орчин ?е Дундад Иргэн Улс (эх газар, 1912?1949)
Холбоотой сэдв??д Урлагийн т??х Эдийн засгийн т??х Боловсролын т??х Эрх з?йн т??х Еврейч??дийн т??х ЛГБТ-ын т??х Хэвлэл мэдээллийн т??х Х?гжмийн т??х Цэргийн т??х Тэнгисийн цэргийн т??х Шинжлэх ухаан, технологийн т??х Археологи Зураг з?й Нээлт Шинэ б?тээл Тээврийн т??х Эмэгтэйч??дийн т??х
? х з

Тан улсын Гао Зу хаан нь Тан улсыг ?ндэслэн байгуулж, Тан улсын Тан Тайзун хаан нь арван жилийн дайнаар нэгдлийн их ?йлсийг биел??лсэн билээ. Сюань у мэний хэрэг хувьслын дараа, Ли Ши минь хаан ширээнээ суугаад, улс орноо засан х?тл?х талаар чармайж ажилласнаар "Тан улс" нь Хятадын феодалын нийгмийн т??хэнд урьд ?мн? гарч байгааг?й цэцэглэн х?гжс?н ?е болсон байна. Ялангуяа “Жэнь гуаний засаглал”-аар дамжиж, улс т?р, эдийн засаг, соёл зэрэг олон талаар б?р тухайн ?еийн дэлхийн тэрг??ний т?вшинд х?рсэн байжээ. Т??нээс хойш, Тан улсын Тан Сюаньзун хааны ?ед бас “Кай юаний мандлын ?е”-д орж, улс г?рэн нь х?чирхэгжин, ард иргэд нь чинээлэг амьдралтай болж, амар тайван сайхан цаг ?е дахин илэрсэн байлаа. Тан улсын Кай Юаний х?гжил цэцэглэлтийн ?е бол С?й улсын с??лчийн их дайны дараа дахин т?р улсаа засах ?ед тохиосон б?г??д т??ний тулд зуу шахам жилийн бартаат замыг туулсан байдаг. Тан улсын оргил ?еийн “их нэгдэл” Хань улсын дараа бий болсон анхны томоохон нэгдэл учраас т??хэнд “Хань Тан” гэж хамтатган нэрлэгддэг байна. Хань, Тан улсын ?ед урьд ?мн? байгааг?й их нэгдэл болсон явдал Хятадын нутаг дэвсгэр ?рг?жин тэлсэн чухал хоёр т??хэн цаг ?е байлаа. Тан улсын ?ед баруун хойш Т?рэгийг , з??н хойш Когурё улсыг б?рэн ялж, Аньши болон Аньд?нгийн цэргийн хамгаалалтын ф? байгуулсан юм. Кай Юаний х?гжлийн ?ед нутаг дэвсгэрийн хэмжээ нь Баруун Хань улсын ?еэс хол давсан юм. М?н Хар м?р?нд Хэйш?й хянан захирах ф? байгуулж, з??н хойд нутгийг захирах болов. Гэвч м?н ?ед бас Ань Лушаны бослого гарсан б?г??д т??нээс эхэлж Тан улс буурах тийшээ хандсан байв.

Соёл [ засварлах | кодоор засварлах ]

Тан улсын ?ед уран зохиол ихэд х?гжиж нэн ялангуяа яруу найраг ?нд?р амжилтанд х?рсэн юм. Тэр ?еийн Чэнь Зы-Ан, Ли Бай , Д?ф?, Бай Жюй-И, Юаньжэнь, Ли Шан-Ин, Д?м? нар эртний Хятадын хамгийн сод яруу найрагчид билээ. Хань-Юй, Лю З?н-Юаний сэдсэн эртний бичгийн х?д?лг??н хожмын х?м??ст г?н г?нзгий н?л?? ?з??лсэн бол Янь Жэньчиний уран бичлэг, Янь Либэнь, ? Даоз, Ли Сышюнь, Ванвэй нарын уран зураг, “Шидэт сахиулсны б?жиг” зэрэг б?жгээс гадна агуйн урлаг ?н?? ?ед уламжилж ирсэн байна. Шинжлэх ухааны х?гжлийн хувьд Хятадын эртний д?рв?н их нээлтийн хоёрыг нь буюу бараар хэвлэх арга, дарь хийх технологийг тэр ?ед нээсэн юм. ^[1]

Эшлэл [ засварлах | кодоор засварлах ]

1. ↑ С?й, Тан улсын т??хээс