Их херцог ( Герман : Großherzog , Франц : Grand-duc , Англи : Grand duke , Итали : Granduca , Латин : magnus dux ) нь европын сурвалжит язгууртны цол б?г??д херцог ба хан хоёрын дундах цол юм. Т??ний эзэмшил нутаг дэвсгэрийг Их Херцогт Улс гэх. Удам залгах хунтайжийг ≪?в залгах их херцог≫ гэнэ.

??сэл ба х?гжил [ засварлах | кодоор засварлах ]

Византын Эзэнт Г?рний ?еийн с??лээр энэх?? их херцог цол нь цэргийн эрэмбэд их дук гэх нэрээр хэрэглэгдэж байв.

Шинэ эриний ?мн?х ?е [ засварлах | кодоор засварлах ]

Ромын их хамба лам V Пий 1569 онд Флоренцын херцог I Козимод Тосканагийн их херцог цолыг олгосон нь 1699 оныг х?ртэл урдаа ≪эрхэм дээд хантан≫ гэсэн угтвартай байв. 19-р зууны эхэн ?еийг х?ртэл Тоскана нь дэлхий дээрх анхны б?г??д цорын ганц Их Херцогт Улс байлаа. 1737 онд Медичи овгийнхны удам тасарснаар их херцог цол ба улсыг нь европын г?рн??дийн шийдвэрээр тэр х?ртэл Лотарингийн херцог байсан I Франц Стефанд (с??лд нь герман ?ндэстний ариун ромын эзэнт г?рний хаан болсон) шилж??лэн ?гчээ. Тэрбээр Хабсбургийн ?в залгамжлагч Мариа Терезиаг хатнаа болгосноор Хабсбург-Лотарингийн хааны удмын ?в?г дээдэс болжээ. Т??нийг нас барсны дараа 1765 оноос дундаа завсартайгаар 1859 оныг х?ртэл хоёр дахь х??гийн удам нь Тосканагийн Их Херцогт Улсыг захирч байгаад, 1860 онд Итали Их Британийн мэдэлд шилжсэн юм.

Шинэ эрин [ засварлах | кодоор засварлах ]

19-р зууны эхээр л I Наполеон их херцог цолыг ялангуяа т??ний санаачлагаар байгуулагдсан германы Райны Холбооны ноёдод олгосноор европоор тарах н?хц?л б?рджээ. Эхэндээ Наполеоны эмэгтэй д?? Каролине Бонапарт т??ний н?х?р б?г??д хааны х?ргэн болсон Иоахим Мюратийг Райны Холбоо байгуулагдсан зун буюу 1806 оны зун Клеве ба Бергийн их херцог (1806 оны гуравдугаар сарын 15-нд Клеве ба Берг херцогтой улс болж цол дэвшсэн) болох ёстой шаардсан ажээ. ??нтэй зэрэгцэн Райны Холбооны гиш??н улсууд болон Хессен-Дармштадт улсын г?н , Баден ба Вюрцбургийн их вангууд б?рэн эрхт улсын вангууд тул адилхан их херцог болох ёстой хэмээн дэвшицгээв. Т??ний дараа 1810 онд бас нэгэн их херцогт улс бий болсон нь Франкфурт байв. Напелеон хаан ширээнээсээ унасантай зэрэгцээд Берг ба Франкфуртын Их Херцогт Улсууд (1813 онд), м?н Вюрцбургийн Их Херцогт Улс (1814 онд) нурсан бол, Хессен ба Бадены Их Херцогт Улсууд 1918 оныг х?ртэл оршин тогтнов.

Aвстрийн хаан 1815 оноос эхлэн Тосканагийн (улсаа захирах эрхг?й) их херцог, м?н булаан эзэлж нэгтгэсэн Краков хотын (захирах эрхтэй) их херцогийн ??ргийг хавсран г?йцэтгэж байв. Пруссийн хан нь Доод Райн ба Познанийн их херцог, Хессен-Касселын Г?нт Улсын их ван , Фулдагийн их херцог гэсэн давхар цолтой байв.

Люксембург нь 1918 оноос хойш ?н??г х?ртэл их херцогтой байгаа дэлхий дээрх цорын ганц улс юм.

Цахим холбоос [ засварлах | кодоор засварлах ]

  Commons: Grand Dukes  ? Викимедиа зураг, бичлэг, дууны сан