한국   대만   중국   일본 
Испани-Америкийн дайн ? Википедиа нэвтэрхий толь Jump to content

Испани-Америкийн дайн

Википедиа ? Ч?л??т нэвтэрхий толь

Испани-америкийн дайн ( испани . Guerra Hispano-Estadounidense , англи . Spanish-American War ) ? Испани болон АНУ -ын хооронд 1898 онд болсон дайн. Энэх?? дайны явцад АНУ нь XVI зуунаас Испанийн эзэнт улсын эзэмшилд байсан Куба, Пуэрто-Рико болон Филиппиныг эзлэн авсан.

Дайны гол асуудал нь Кубын тусгаар тогтнол байсан гэж ?здэг. Хэдэн жилийн турш Кубад Испанийн ноёрхлын эсрэг бослого гарч байсан. Испани-Америкийн дайн эхэлсний дараа АНУ эдгээр Кубын бослогыг дэмжсэн. АНУ-ын Ер?нхийл?гч Уильям Мак-Кинли асуудлыг тайван замаар шийдвэрлэхийг эрэлхийлсэн боловч Хавана боомт дахь америкийн усан цэргийн " Maine" байлдааны х?л?г онгоцонд болсон дэлбэрэлт т??нийг дайн руу эргэлт буцалтг?й т?лхэсэн байна. 1898 оны 4-р сарын 20-нд МакКинли Конгрессын хамтарсан тогтоолд гарын ?сэг зурж, Испанийн цэргийг гаргахыг шаардаж, Кубад тусгаар тогтнолд нь туслахын тулд цэргийн х?ч хэрэглэх эрхийг Ер?нхийл?гчид олгов. ??ний хариуд 1898 оны 4-р сарын 21-нд Испани АНУ-тай дипломат харилцаагаа тасласан б?г??д м?н ?д?р АНУ-ын Тэнгисийн цэргийн х?чин Кубыг б?слэн авч эхлэсэн байна. Хоёр тал дайн зарласан б?г??д хэнд нь ч холбоотон байгааг?й байна. 1898 оны 8-р сарын 12-нд АНУ, Испани хоёр дайнаа зогсоосон байна.

Дайны ?р д?нд АНУ нь Пуэрто-Рико, Гуам, Филиппиний арлуудыг эзэмшиж, Кубад т?р зуур хяналт тавихыг з?вш??рс?н АНУ-д тааламжтай н?хц?л??р 1898 оны 12-р сад байгуулсан 1898 оны Парисын гэрээ байсан. Филиппинийг шилж??лэхэд Испанийн эзэмшиж буй дэд б?тцийн зардлыг н?х?хийн тулд америкчууд 20 сая ам.доллар (?н??гийн байдлаар 602 сая ам. доллартай тэнцэх) т?лб?р т?лс?н юм.

Испанийн эзэнт улсын энэх?? ялагдал, с??лчийн ?лдэгдэл нутгаа алдсан явдал зэрэг нь Испанийн ?ндэсний ухамсарт г?н цочролд орж, Испанийн нийгэм ?зэл бодлоо ??рчл?х?д х?рсэн байна.