Булган ???????
Сум
Булган сум ??????? ????
?нд?р гудамж
Булган Монгол дахь байршил
Солбицол: 48°48′43″N 103°32′01″E  /  48.81194°N 103.53361°E  / 48.81194; 103.53361
Улс	Монгол
Аймаг	Булган
Сэлэнгэ аймгийн сум	1931 он
Булган аймгийн сум	1938 он
Газар нутаг
?   Сум	99.95 км 2 (38.59 бээр 2 )
?нд?р	1,208 м (3,963 фут)
Х?н ам   (2022)
?   Сум	▲ 12,817
?   Хотын нутаг	11,198
Б?сийн дугаар	+976(0)146

Булган ( ??????? ) нь Булган аймгийн т?в юм. Улаанбаатараас 318 км зайтай газарт оршино. 89 км² газар нутагтай б?г??д д.т.дээш 1208 м ?нд?рт оршдог. Х?н ам нь 13,034 (2020). Дайчин вангийн х?рээний суурин дээр байгуулагджээ. Засаг захиргааны хувьд Булган аймгийн Булган сум гэх б?г??д 6 багтай. 1924-1931 онд Булган хан уулын хошуу гэж нэрлэгдэж байгаад 1931 онд улс даяар засаг захиргааны зохион байгуулалтад ??рчл?лт хийгдэхэд Сэлэнгэ аймагт харьяалагдан Булган сум болсон. 1938 онд Булган аймаг байгуулагдахад харьяалал ??рчл?гджээ. Нутаг дэвсгэрийн хойд цэг нь Ачуутын овоо, з??н цэг нь Мээж уул, урд цэг нь ?нд?р х?т?л, Баруун цэг нь Булган хан уул болж нийт 8860 га нутагтай, уулархаг ойт хээрийн б?сэд оршдог ба далайн т?вшнээс дээш 1200 метрт ?рг?гдс?н.

Засаг захиргаа, аж ахуйн нэгж [ засварлах | кодоор засварлах ]

Булган сумын Иргэдийн т?л??л?гчдийн хурал нь 31 т?л??л?гчтэй б?г??д 3 орон тооны ажилтан, 9 тэрг??лэгчтэй. Сумын ЗДТГ нь 48 ажилтан албан хаагчтай, ??нээс улс т?рийн албан хаагч 8, т?рийн захиргааны албан хаагч 17, т?рийн ?йлчилгээний албан хаагч 23 байна. Сумын Засаг даргын дэргэд хотын захирагчийн алба, Тохижилт ?йлчилгээний анги ?йл ажиллагаа явуулж байгаа б?г??д уг албанд 39 х?н ажиллаж сумын тохижилт, б?тээн байгуулалтын ажлыг хариуцан зохион байгуулдаг.

Сумын хэмжээнд 611 аж ахуйн нэгж ?йл ажиллагаа явуулж байгаагаас ХХК 405, хоршоо 31, Т??Г 2, салбар 30, т?с?вт байгууллага 53, ТББ 18, шашны байгууллага 4, ОНБ 28 ?йл ажиллагаа явуулж байна.

Х?д?? аж ахуй [ засварлах | кодоор засварлах ]

Булган сум нь 69402 толгой малтай. ??нээс адуу 4517, ?хэр 5148, хонь 23298, ямаа 20497 байна. ХАА-н эдэлбэр газар 2174 га ??нээс 123 га талбай нь т?мс, х?нсний ногооны талбай байдаг. Булган сум нь жилд дунджаар 850 тн т?мс, 300 тн х?нсний ногоо хураан авч жилд дунджаар 5000 гаруй тн байгалийн хадлан бэлтгэж байна.

Боловсрол, эр??л мэндийн байгууллага [ засварлах | кодоор засварлах ]

Суманд 12 жилийн 1-р сургууль, Эрдэнэ дайчин хошой чин ван М.Ханддоржийн нэрэмжит “Эрдмийн ?рг??” цогцолбор сургууль, Ц.Готовын нэрэмжит 12 жилийн 3-р сургууль, Спортын мэргэжлийн дунд сургуулиуд ?йл ажиллагаа явуулан 3200 гаруй суралцагч, 260 гаруй багш, сурган х?м??ж??лэгч ажиллаж, суралцаж байна.

М?н сургуулийн ?мн?х боловсрол олгох 6 цэцэрлэгт 930 гаруй х??хэд, 100 гаруй багш, ажилчид ажиллаж суралцдаг. Э?ЦСургууль “Улсын шилдэг ТОП менежмент”-тэй сургууль, 4-р цэцэрлэг “Улсын тэрг??ний цэцэрлэг”, 2-р цэцэрлэг “Улсын тэрг??ний цэцэрлэг”-ээр тус тус шалгарсан амжилтыг ?з??лээд байна.

Аймгийн нэгдсэн эмнэлэг нь 200 ортойгоор 240 гаруй эмч, сувилагч, ажиллагсад сумын иргэдэд эр??л мэндийн ?йлчилгээ ?з??лдэг б?г??д ??нээс гадна “Жаргахуй”, “Цоожид”, “Эмийн цэцэглэн” зэрэг ?рхийн эр??л мэндийн т?в??д иргэдэд эр??л мэндийн ?йлчилгээ ?з??лж байна.

Дэд б?тэц, харилцаа холбоо [ засварлах | кодоор засварлах ]

Сумын т?в нь 35,1 км асфальтан замтай б?г??д Эрдэнэт -Булган- М?р?н чиглэлийн хатуу хучиллттай зам дайран ?нг?рд?г, цахилгаан эрчим х?чний т?вийн системд холбогдсон, харилцаа холбооны Мобиком, Скайтел, Юнител, Монголын цахилгаан холбоо компаниудын салбарууд ?йл ажиллагаа явуулдаг, дэд б?тэц харьцангуй х?гжс?н сум юм. “Булган телевиз”, “Сайхан Монгол” телевиз, “Сайхан аялгуу” 107.5 радио, “Булганы мэдээ” сонин зэрэг хэвлэл мэдээллийн байгууллагууд ?йл ажиллагаа явуулж байна.

Аялал жуулчлал, т??хийн дурсгалт газрууд [ засварлах | кодоор засварлах ]

Булган сумын ойролцоо гадаад болон дотоодын аялагчид , жуулчдын сэтгэлийг татах “Х?н чулууны х?ш??”, Монголд алдартай “Цагаан суварга”, Диваажин с?м, Ардын Хатанбаатар Магсаржавын бунхан, Анхдагч болоод алдартан баатруудын х?ш??, Алдарт д?рв?н Аваргын х?ш??, Цогт хунтайжийн талбай, баруун замын байлдааны Штаб музей зэрэг дурсгалт газрууд байдаг б?г??д аялал жуулчлалын “Анаг тур”, “Хангай дисковери”, “Булган хаус”, “Булган буудал” зэрэг томоохон газрууд аялагчид болон жуулчдад ?йлчилгээ ?з??лж байна.

Статистик [ засварлах | кодоор засварлах ]

Эшлэл [ засварлах | кодоор засварлах ]