Аустерлицийн тулалдаан

Аустерлицийн тулалдаан
Хамаарах дайн: Гуравдугаар эвслийн дайн
Colored painting showing Napoleon on a white horse and General Rapp galloping towards Napoleon to present the captured Austrian standards.
Наполеон Аустерлицийн тулалдааны ?ед Франсуа Жерарын б?тээл
Огноо 1805 оны 12 сарын 2
Байрлал Австрийн Хаант Улс , Морави , Аустерлиц
?р дагавар Францын эзэнт г?рний шийдвэрлэх ялалт,
Байлдагч талууд
Франц Францын Анхдугаар Хаант Улс Орос Оросын Хаант Улс
Австрийн Хаант Улс Австрийн Хаант Улс
Удирдагчид
Франц I Наполеон Орос I Александр
Австрийн Хаант Улс II Франц
Орос Михаил Кутузов
Хохирол
1500 х?н ?хсэн
  • 6940 х?н шархдсан
  • 573 х?н олзлогдсон
15000 х?н алагдаж, шархадсан
  • 12000 х?н олзлогдсон
  • 180 их буугаа алдсан

Аустерлицийн тулалдаан буюу Гурван эзэн хааны тулалдаан нь 1805 оны 12 сарын 2 нд I Наполеоны удирдлага дорх Францын Анхдугаар Хаант Улс нь I Александр ба II Францын удирдсан Орос - Австрийн хамтарсан армийг бут цохисноор Гуравдугаар эвслийг т?гсг?х?д х?ргэсэн тулалдаан юм. Тулалдаан нь тэр ?еийн Австрийн Эзэнт Г?рний харьяаны (одоогийн Чехийн нутаг) Моравийн Брно хотоос з??н ?мн? тийш 10 км-ийн зайтай Аустерлицын ойролцоо болжээ. Энэх?? тулалдаан тактикийн сонгодог жишээ гэгддэг.

Тулалдааны ?р д?нд 1805 оны 12 сарын 26-нд Австри, Франц улсууд Прессбургийн гэрээнд гарын ?сэг зурснаар Австри улс дайнаас гаран, хуучин Кампо Формио , Луневиллийн гэрээн ??д х?чин т?г?лд?р болж, Австри улс Францын Герман холбоотнуудад газар нутгаасаа ?гч, ялагдсан Хабсбургуудад 40 сая франкийн н?х?н т?лб?р оногдуулжээ. Харин Оросууд нутаг буцахаар болсон. Аустерлиц дахь ялалт нь Франц болон Т?в Европын улсуудын хооронд жийргэвч б?с болох Германы улсуудын Райны Холбоо бий болжээ. 1806 онд Ариун Ромын Эзэнт Г?рэн м?х?ж, Ариун Ромын эзэн хаан II Францад Австрийн I Франц гэх цол нь л албан ёсоор ?лдсэн. Гэхдээ эдгээр амжилт нь тус тивд энхтайван байдлыг удаан хугацаанд тогтоож чадааг?й. Т?в Европт Францын н?л?? нэмэгдэж буйд дург?йцсэн Пруссчууд 1806 онд Д?р?вд?гээр эвслийн дайныг эхл??лсэн билээ.

Урьдач н?хц?л [ засварлах | кодоор засварлах ]

1792 онд Францын хувьсгал эхэлснээр Европт эмх замбарааг?й байдал ??счээ. 1797 онд 5 жилийн дайны эцэст Францын Б?гд Найрамдах Улс Нэгд?гээр эвслийг дийлжээ. 1798 онд Хоёрдугаар эвсэл зохион байгуулагдсан ч 1801 онд ялагдан задарч, з?вх?н Британи л Францын Консулатын эсрэг зогссоор ?лдсэн. 1802 оны 3 сард Франц Британи улсууд Амьены гэрээг байгуулж, дайсагнасан байдлаа зогсоов. Ийнх?? 10 жилийн дараа Европт энх цаг ирсэн боловч хоёр талын хооронд олон асуудал ?лдсэн тул гэрээг биел??лэх нь улам хэц?? болж иржээ. Британийн засгийн газар 1793 оноос хойш колониудынхаа ихэнхийг алдсандаа бухимдаж, харин Наполеон Англичууд армиа Мальта арлаас татахг?й байгаад дург?йцэж байлаа. Хайтийн хувьсгалыг дарахаар Наполеон нэмэлт х?ч илгээсэн нь байдлыг хурцатгаж, 1803 оны 5 сард Британи Францад дайн зарлажээ.

Гуравдугаар эвсэл [ засварлах | кодоор засварлах ]

1804 оны 12 сард Англи-Швед улсууд Гуравдугаар эвслийг байгуулахаар тохиролцжээ. 1804 ба 1805 онуудад Английн ер?нхий сайд Виллиам Питт Францын эсрэг эвсэл байгуулах талаар дипломат ?йл ажиллагаагаа идэвхж??лснээр 1805 оны 4 сард Англи-Орос улсууд холбоотны гэрээнд гарын ?сэг зурцгаав. Францад хоёр ч удаа шившигтэйгээр ялагдсаныхаа ?ш??г авах х?сэлтэй Австри улс хэдэн сарын дараа эвсэлд нэгджээ

Францын эзэн хааны арми [ засварлах | кодоор засварлах ]

Гуравдугаар эвслийн ?мн? I Наполеон ??рийн армиа хойд Францын нутаг дэсгэр болох Булонь байршуулж Английн эзэн хааны армийг бут цохихоор явуулжээ. Тэр энэх?? дайралтаараа Английг дайран эзлэн авахыг т?л?вл?ж, ??нийгээ амжилттай болно гэдэгт маш их итгэлтэй байжээ. Английг байлдан дагуулсан гээд дурсгалын одонг х?ртэл гаргуулсан байлаа. Гэвч Наполеоны цэрг??д Английн усан цэргээс болгоомжилж ямар нэгэн цэргийн операц зохион байгуулалг?й байлаа. Т??ний цэрг??д тэнд удаан байрласнаас болж цэрг??дийн итгэл унтарч эхэлжээ. Наполеон ??нд санаа зовнин цэргийн хэд хэдэн томоохон жагсаал зохион байгуулж цэргийн итгэлийг нэмжээ.

Булоньд байрлаж байсан т??ний армийг с??лд Гранд Армии гэгдэх болсон. Анхандаа Гранд Армии 200000 орчим х?нтэй 7 корпуст хуваагдаж, корпус болгонд 36-40 их буутай байжээ. Корпус болгонд 1-2 тулалдаанд оролцож амьд ?лдсэн х?н байсан б?г??д, т??ний арми асар их туршлагатай байжээ. Наполеон 22000 морин цэрэг б?хий н??ц х?ч байгуулж, морин цэрэгт 2 Кирасирийн дивиз , 4 Драг?ний дивиз, 1 явган драг?ны дивиз, бас 1 х?нг?н морин цэргийн дивиз байгуулжээ. Энэ б?хнийг дэмжих зориулалттай 24 их бууны анги байсан. 1805 онд Гранд армийн тоо 350000-д х?рч х?н б?р нь сайн бэлтгэгдэж, авьяаслаг офицерээр удирдуулж байжээ.

Цахим холбоос [ засварлах | кодоор засварлах ]

  Commons: Аустерлицийн тулалдаан  ? Викимедиа зураг, бичлэг, дууны сан