Энэ хуудас нь Ховдын сумын тухай ?г??лнэ. Бусад хэрэглээг, ≪
Алтай сум≫
-с харна уу.
Place in 22x20px|border |alt=|link= Ховд{{SHORTDESC:Place in 22x20px|border |alt=|link= Ховд|noreplace}}
Алтай
(
?????
) ?
Монгол
улсын
Ховд
аймгийн
сум
.
Алтайн нурууны ?в?р Бодончийн голын сав дагуу нутаглаж байсан
захчин
ястнуудын б?рдэл болж 1924 онд “Их асгат” гэдэг газар “Эрдэнэ уулын сум” нэртэйгээр, засаг захиргааны 4 орон тоотойгоор байгуулагдаж, улмаар Бодончийн Бор ?з??рт 1925 онд байрлан “Алтай сум” гэж нэрлэгджээ.
Улсын Их Хурлын 2004 оны 5 дугаар сарын 6-ны 26 дугаар тогтоолоор сумын т?вийг Боомын аманд шилж??лэн суурьшуулах шийдвэр гарч, 2009 онд 33 км н??ж суурьшсан.
2012 оны байдлаар засаг захиргааны 4 баг, т?свийн албан газар 6, аж ахуйн нэгж 16, 763 ?рх, 3099 х?н ам, 82676 толгой малтайгаар аймаг орон нутгийн нийгэм эдийн засгийн х?гжилд хувь нэмрээ оруулж байна. Тус сумын нийт х?н амын 64 хувь нь сумын т?вд амьдардаг, сумын х?н амын 53 хувь нь залуу болон дунд насныхан, 35 хувь нь х??хэд, 12 хувь нь х?гшид байна.
21 т?л??л?гч б?хий ИТХ, 22 орон тоо б?хий Засаг даргын Тамгын газар, 703 сурагч, 57 багш ажилчин б?хий дунд сургууль, 120 х??хэд, 16 багш ажилчинтай Х??хдийн цэцэрлэг, 28 эмч ажилчин б?хий 15 ортой Х?н эмнэлэг, 5 орон тоо б?хий Соёл мэдээллийн т?в, 3 орон тоо б?хий Говийн их дархан цаазат газрын “Б” хэсгийн захиргааны Алтай сум дахь хэсэг, Хувийн хэвшлийн 3 Мал эмнэлэг зэрэг т?свийн албан газрууд болон ХААН банк, Хадгаламж банк, бусад салбар аж ахуйн нэгж??д ажиллахын зэрэгцээ хувиараа бизнес эрхэлдэг аж ахуйн нэгж??д 16 байна.
Алтай сум 1373 кв.км нутаг дэвсгэртэй, 81248 га эдэлбэр газартай, ??ний дотор 121 га хадлангийн талбай эзэлдэг.
Сум ?мн? талаараа БНХАУ, баруун талаараа ?енч, хойт талаараа М?ст, з??н талаараа Цэцэг, Говь-Алтай аймгийн Тонхил сумтай хиллэдэг.
Далайн т?вшнээс дээш 2281 м ?нд?рт ?рг?гдс?н, хамгийн нам дор газар Бор цонж 1126 м-т оршдог.
?в?лд?? 40-45 хэм х?йтэрч, зундаа 25-32 хэм халуун, жилдээ дунджаар 5,7 мм тунадас унадаг, хуурайдуу сэр??н зун, хахир ?в?л б?хий эрс тэс уур амьсгалтай.
1 д?гээр сарын дундаж температур -25°С, 7 дугаар сарын дундаж температур +20°С, жилийн дундаж салхины хурд 4-6 м/с, жилийн хур тунадасны нийлбэр 300-400 мм
Суманд ??рэн телефоны Юнител с?лжээ, Мобиком тус тус ашиглалтад орж, ард иргэдийг х?д?лг??нт гар утасны холбоогоор ханган ажиллаж байна. Ундны усны 3 худагтай, ус сувгийн барилга байгууламжийн ажил 2012 онд хийгдэж дууссан боловч одоогоор ашиглалтад х?лээн авааг?й байна.
Х?ш??т-Ярантын чиглэлийн хар замаас 95 км нь тус сумын нутаг дэвсгэрийг дайран ?нг?рд?г. Тэмээн х?з??-Бага улаан давааны чиглэлийн 110,8 км хатуу хучилттай зам баригдаж байна.
2012 оны жилийн эцсийн байдлаар 82676 толгой мал тоолуулсан. ??нээс тэмээ 766, адуу 3569, ?хэр 4131, хонь 28085, ямаа 46125 тоолуулсан байна.
Ноолуурын чиглэлийн Алтай улаан ??лдрийн хэсэг /цайвар нарийн ноолуурт/-ийн ямаа нь сумын нийт ямаан с?ргийн 93,7 хувийг эзэлдэг. Ноолуурын микроноор улсад 1 д?гээрт ордог.
Сумын хэмжээнд нийт 13,3 га-д газар тариалан эрхэлдэг. ??нээс 4,1 га-д т?мс, х?нсний ногоо, 3 га-д улаанбуудай, 1,7 га-д бусад б?тээгдэх??н тариалж байна.
Сум нь 2010 оны 12 дугаар сараас БНХАУ-аас татсан шугамаар 24 цагийн турш цахилгааны эх ??свэрээр хангагдаж байна.
Сумын нутагт том жижиг, гол горхи булаг шанд олон байдаг. Эдгээрээс томоохон нь Бодонч, Ангирт, Барлаг, Цагдуултай, Хиагт, Емб??, Нарийн, Н?цгэн, Бураатын голууд багтдаг. Хамгийн том гол болох Бодонч ?рг?н нь 7-20 м, г?н 0,2-1,0 м урсгал хурд нь 0,2-1 м/сек, Ангиртын гол 70 км урттай. Барлаг гол нь з??н уртрагийн 90, хойт ?рг?р?гийн 45-49-д оршдог. 10 гаруй гол горхитой, 20 гаруй булаг шандтай. Тахилт, Хар булаг, Асгат, Хиагт, Х?ндл?н булгийн рашаан устай. Эдгээр нь х?ний т?р?л б?рийн ?вчнийг анагаах увидастай. Сумын т?вд цэвэр усны эх ??свэрийн 3 худаг, 500л-1тн усны багтаамжтай 3 усан сан 70-90 м г?нээс шууд насосоор татаж шугам хоолойгоор т?гээж байна.