4 век започнал на 1 ?ануари 301 год., а завршил на 31 декември 400 год.

Во рамките на Римското Царство , почетокот на 4 век бил одбележан од Константин Велики , првиот римски цар ко? се преобратил во христи?анство . Константин Велики е исто така познат по тоа што во 330 година го назначил античкиот град Византион за нов и единствен главен град на импери?ата, нарекува??и го Нов Рим (подоцна во негова чест бил преименуван во Константинопол ). ^[1] Последниот римски цар ко? владеел и со источната и со западната половина на импери?ата бил Теодоси? I . Системот на два императори, ко? првично бил поставен од Диоклеци?ан во претходниот век, станал редовна практика, а истокот продолжил да расте во важност како нов центар на тргови?а и импери?ална мо?. Угледот на Рим како поранешен импери?ален град драстично се намалил во текот на ово? век. Доцна во векот, христи?анството станало офици?ална државна религи?а, а старата паганска култура на импери?ата полека почнала да исчезнува. Во текот на ово? век во импери?ата генерално владеел просперитет, иако честите напади на германските племи?а од север претставувале сериозен проблем од 376 година па натаму. Овие рани германски инвазии го означиле почетокот на кра?от на Западното Римско Царство . ^{[1] [2]}

Во Коре?а започнал периодот на Трите кралства (Пекче, Когур?а и Сила), ко? траел приближно 300/400 ? 668 година.

Настани [ уреди | уреди извор ]

• Народот Ноба се населил во Африка .
• Ран 4 век - била изградена салата за публика, денес позната како Базилика, во Трир , Германи?а .
• 301 : Ермени?а прва го прифатила христи?анството како државна религи?а.
• 306 - 337 : Константин Велики ставил кра? на прогонот на христи?аните во Римското Царство , а Нов Рим ( Константинопол ) станал ново седиште на владата.
• 325 - 328 : Кралството Аксум го прифатило христи?анството.
• 325 : Константин Велики го свикал Првиот вселенски собор во Нике?а , за време на Ари?анскиот спор .
• 335 - 380 : Самудрагута ?а проширил импери?ата Гупта .
• 337 : Константин Велики се покрстил на смртна постела.
• 350 : Кралството Аксум го освоило Кралството Куш .
• 350 - 400 : Хунтите започнале да ?а напа?аат Сасанидското Царство .
• 350 : На?раните познати камени натписи во Индонези?а .
• 365 : Источното Средозем?е било погодено од силен зем?отрес од на?малку осум удари. Цунамито предизвикано од зем?отресот нанело големи штети на териториите на Крит , Грци?а , Либи?а , Египет , Кипар и Сицили?а .
• Средина на 4 век ? Биле изработени римските сребрени садови од Милденхол , Англи?а , кои сега се нао?аат во Британскиот музе? во Лондон.
• Средина на 4 век ? Ванг Кси?и направил дел од писмо од албумот Фенг ?у , во периодот на шестте династии. Сега се чува во Музе?от на Националната палата , Та?пе? , Та?ван .
• 376 : Визиготите , бега??и од Хуните , се населиле покра? Дунав и им бил дозволен влез во Римското Царство .
• 378 : Битката ка? Одрин : римската во?ска била поразена од визиготската ко?аница, а царот Валенс бил убиен.
• 378 - 395 : Римскиот цар Теодоси? I го забранил паганството , а христи?анството станало офици?ална религи?а на Римското Царство .
• 378 : Во Средна Америка , Си?а? К'ак го освоил Вака на 8 ?ануари.
• 378 : Во Средна Америка , Си?а? К'ак го освоил Тикал на 16 ?ануари.
• 378 : Во Средна Америка , Си?а? К'ак го освоил Уашактун .
• 381 : Бил одржан Вториот вселенски собор во Цариград .
• 383 : Битката на реката Феи во Кина.
• 395 : Смртта на римскиот цар Теодоси? I резултирала со тра?но расцепува?е на Римското Царство .
• Доцен 4 век ? Била направена собата на Леонис, во катакомбите на Комодила, во близина на Рим .
• Доцен 4 век ? Бил додаден атриум на старата базилика Свети Петар во Рим .

Личности [ уреди | уреди извор ]

• Аларик I , крал на Визиготите
• Алби?а Доминика , римска царевица и регент
• Арбогаст , римски генерал и бунтовник
• Аркади? , римски цар
• Атлатл Кауак , владетел на Теотиуакан
• Баси?ан , римски сенатор
• Валери? Валенс , римски цар
• Валери? Ромул , римски конзул
• Валенс , римски цар
• Валентини?ан I , римски цар
• Валентини?ан II , римски цар
• Валентини?ан Галат , римски конзул, син и наследник на римски цар
• Валентин , римски бунтовник
• Варони?ан , римски конзул, син и наследник на цар
• Ветранион , римски цар
• Гаинас , римски магистер милитум , ко? кратко време презел контрола над Константинопол
• Галери? , римски цар
• Гилдо , римски генерал и бунтовник
• Годигисел , крал на Вандалите
• Граци?ан , римски цар
• Далмаци? , римски цезар
• Деценти? , римски узурпатор
• Диоклеци?ан , римски цар
• Домити? Александар , римски узурпатор
• Евгени? , римски узурпатор (303-304)
• Евгени? , римски узурпатор (392-394)
• Евтропи? , римски политичар, главен советник на царот
• Езана , владетел на кралството Аксум
• Ели?а Евдокси?а , римска царевица
• ?акс Нуун Аин I , првиот Теотиуакан владетел на Тикал
• ?ован Златоуст , патри?арх царевиградски
• ?ови?ан , римски цар
• ?ули?ан Отпадникот , римски цар
• ?устина , римска царевица и регент
• Калоцер , римски узурпатор
• Клавди? Силван , римски генерал и узурпатор
• Констанс I , римски цар
• Константина , римска августа
• Константин Велики , римски цар
• Константин II , римски цар
• Констанци? I Хлор , римски цар
• Констанци? II , римски цар
• Констанци? Гал , римски цезар
• Крисп , римски цезар
• Лицини? , римски цар
• Лицини? II , римски цезар
• Магенци? , римски узурпатор
• Магнус Максим , римски цар
• Марцел , римски узурпатор
• Мартини?ан , римски цар
• Максенци? , римски цар
• Максими?ан , римски цар
• Максими?ан II , римски цар
• Непоти?ан , римски узурпатор
• Прокопи? , римски узурпатор
• Руфин , римски политичар, претори?ански префект на истокот
• Салути? , римски политичар, претори?ански префект на истокот, кандидат за царскиот престол
• Самудрагупта , император на Гупта
• Стилихон , римски магистер милитум
• Теодор , римски узурпатор
• Теодоси? I , римски цар
• Факсиан , кинески будистички монах
• Фирм , римски узурпатор
• Флави? Валери? Север , римски цар
• Флави? Виктор , римски цар
• Флави? Севери?ан , римски политичар, син и наследник на император
• Фу ?иан , кинески цар основач на поранешниот Чин
• Фу ?иан , цар на поранешниот Чин
• Ханибали?ан , римски политичар
• Хонори? , римски цар
• Чак Ток Ичаак I , владетел на Тикал
• Чандрагупта I , Гупта император
• Чандрагупта II , Гупта император
• Шапур II Велики , крал (шах) на Сасанидското Царство
• Ши Ан , кинески државник

Ликовна уметност [ уреди | уреди извор ]

• Ванг Шиенчи , кинески калиграф
• Ванг Шичи , кинески калиграф
• Ве? Шуо , единствената жена калиграф во кинеската истори?а

Литература [ уреди | уреди извор ]

• Аурели? Пруденци? Клеменс ( Пруденци? ), римски поет
• Га? Вети? Аквилин ?овенк ( ?овенк ), римски писател и композитор
• Ге Хонг , кинески писател
• Децимиус Магнус Авсони? ( Авсони? ), римски поет
• ?ероним Стридонски , христи?ански свештеник, монах и преведувач
• Квинт Смирнски , грчки поет
• Клавди? Клауди?ан ( Клауди?ан ), римски поет
• Публили? Оптати?ан Порфири? ( Порфири? ), римски поет
• Салусти? , римски писател и филозоф
• Фалтони?а Бетици?а Проба , римска христи?анска поетеса

Теологи?а [ уреди | уреди извор ]

• Августин , христи?ански теолог, епископ на Хипон
• Амвроси? Медиолански , христи?ански теолог, црковен отец, епископ милански
• Васили? Велики , христи?ански теолог, епископ на Кесари?а во Кападоки?а
• Вулфила , ари?ански свештеник и преведувач на Библи?ата на готски ?азик
• Григори? Нази?анзанин , христи?ански теолог, епископ на Нази?анз
• Дао’ан , кинески будистички монах, преведувач
• Ефрем Сириски , сириски ?акон и теолог
• Кумара?ива , индиски будистички монах, преведувач
• Лактанци? , христи?ански теолог, советник на Константин I
• Месроб Машдоц , ерменски монах, теолог и изумител на ерменската азбука
• Теодор , христи?ански теолог, епископ на Мопсуести?а

Наука и филозофи?а [ уреди | уреди извор ]

• Ами?ан Марцелин , римски историчар
• Амони? Хермие , грчки филозоф
• Аврели? Виктор , римски историчар
• Гуо С?анг , кинески научник
• Евсеви? Кесариски , грчки историчар
• Евтропи? , римски историчар
• ?амблих , неоплатонистички филозоф
• Прокло , грчки филозоф
• Сун Шенг , кинески историчар
• Темисти? , грчки реторичар и филозоф
• Хипати?а Александриска , грчки филозоф, математичар и астроном

Открити?а [ уреди | уреди извор ]

• Узенги?ата била измислена во Кина пред 322-ра година. ^{[3] [4]}

Наводи [ уреди | уреди извор ]

1. ↑ ^{1,0 1,1} Du?ani?, Slobodan (1983). Stari svet . Beograd: Narodna knjiga, Vuk Karadzic, Rad. стр. 259?276.
2. ↑ ed. S. McGill, C. Sogno and E. Watts (2008). The Long Fourth Century 284-450: Continuity and Change in the Later Roman Empire . Cambridge. CS1-одржува?е: излишен текст: список на автори ( link )
3. ↑ ?China, Buddhism and the Silk Road - Silk-Road.com“ . Silk Road (англиски) . Посетено на 2018-09-25 .
4. ↑ ?The invention and influences of stirrup“ . 2008-12-03. Архивирано од изворникот на 2008-12-03 . Посетено на 2018-09-25 . CS1-одржува?е: бот: непознат статус на изворната URL ( link )