Унгарски ?азик
Magyar
Изговор	мa?ор [?m???r?]
Застапен во	Унгари?а и делови од Романи?а , Словачка , Срби?а , Украина , Хрватска , Австри?а и Словени?а
Говорници	14,5 милиони
?азично семе?ство	Уралско Угро-финско Унгарско унгарски ?азик
Писмо	Унгарска латиница
Статус
Службен во	Унгари?а , Европска Уни?а , Словени?а (регионален ?азик), Срби?а ( Во?водина ), Австри?а ( Градиште ), разни места во Романи?а (главно Трансилвани?а ), некои офици?ални права во Хрватска , Словачка и Украина ( Закарпати?а )
?азични кодови
ISO 639-1	hu
ISO 639-2	hun
ISO 639-3	hun

Унгарски ?азик (унг. magyar nyelv listen ^ⓘ ) ? ?азик дел групата на угрофински ?азици од фамили?ата на уралски ?азици , неповрзан со голем дел од европските ?азици. Воглавно ?азикот се зборува во Унгари?а и од унгарските малцинства во околните држави.

Како ма?чин, ?азикот го зборуваат околу 14,5 милиони лу?е, од кои 9.5 до 10 милиони живеат во Унгари?а. Два милиони говорители живеат во околните држави, поранешни територии на кралството Унгари?а . Во соседството, на?многу Унгарци има во Романи?а каде има околу 1,4 милиони. Покра? Романи?а, унгарско малцинство има и во Словачка , Срби?а (поточно Во?водина ), Украина , Хрватска , Австри?а и Словени?а и околу еден милион во остатокот од светот.

Распространетост и статус [ уреди | уреди извор ]

службен стгатус [ уреди | уреди извор ]

Унгарскиот е службен ?азик во Унгари?а , и како резултат на тоа и службен ?азик во Европската Уни?а . Исто така, унгарскиот е еден од службените ?азици во Во?водина во Срби?а и во три општини во Словени?а : Ходош , Добровник и Лендава , заедно со словенечкиот ?азик . Како малцински ?азик е признат во Австри?а , Хрватска , Романи?а , Украина и во Словачка . Во Романи?а е службен ?азик во сите општини каде унгарскиот се зборува над 20%.

Распространетост [ уреди | уреди извор ]

Унгарскиот како ма?чин ?азик се зборува во следните држави:

Држава	Говорители
Унгари?а	10.177.223 ( попис 2001 [ мртва врска ] )
Романи?а ( Трансилвани?а )	1.443.970 ( попис 2002 Архивирано на 12 февруари 2007 г. )
Словачка	520.528 ( попис 2001 Архивирано на 16 ма? 2007 г. )
Срби?а ( Во?водина )	293.299 ( попис 2002 [ мртва врска ] )
Украина ( Закарпатска област )	149.400 ( попис 2001 Архивирано на 1 ноември 2004 г. )
САД	117.973 ( попис 2000 Архивирано на 12 февруари 2020 г. )
Канада	75.555 ( попис 2001 Архивирано на 13 февруари 2008 г. )
Израел	70.000
Австри?а ( Градиште )	22.000
Хрватска	16.500
Словени?а ( Прекмур?е )	9.240
Вкупно	12-13 милиони

Извор: национални пописи

Ди?алекти [ уреди | уреди извор ]

Унгарските ди?алекти се: алфолд, западнодунавски, дунавско-тисаски, северозападен унгарски, североисточен унгарски, секели и западен унгарски ди?алект . Скоро сите ди?алекти се многу слични поме?у себе. Унгарскиот чанго ди?алект се зборува во Романи?а во округот Бакау . Поради изолираноста од оставатите Унгарци, ово? ди?алект е сличен со средновековниот унгарски ?азик.

Споредба со останати угрофински ?азици [ уреди | уреди извор ]

Унгарски ?азик
Писмо	латиница
Пример	Прв член од ?Деклараци?ата за човекови права“
Текст	Minden. emberi leny szabadon szuletik es egyenl? meltosaga es joga van. Az emberek, esszel es lelkiismerettel birvan, egymassal szemben testveri szellemben kell hogy viseltessenek.
Македонски	Сите човечки суштествa се ра?aaт слободни и еднакви по достоинство и правa. Tиe се обдарени со разум и совест и требa да се однесувaaт еден кон друг во дуxот на општо човечкaтa припaдност.
Портал: ?азици

Во табелата е прикажана споредба на унгарскиот ?азик со останатите угрофински ?азици со македонски превод ^[1] :

унгарски	естонски	мордвински	коми-перм?ачки	македонски превод	# според списокот свадеш	фински
en (ако не е запишано, се препознава по наставката -*m)	mina	мон mon	ме me	?ас, себе, мене	1	mina
te	sina	тон ton	тэ te	ти	2	sina
mi	meie , me	минь mi?	ми mi	ние	4	me
ti	teie , te	тынь ty?	ти ti	Вие	5	te
ez/itt	see	те te	тайo tajo	ова/тука	7	tama/taalla
az/ott	too	што ?to	с?йo sijo	тоа/таму	8	tuo/tuolla
ki?	kes?	кие? kije?	код?? kodi?	ко??	11	kuka?
mi?	mis?	мезе? meze?	мый? myj?	што?	12	mika?
egy	uks	вейке vejke	oти oti	еден	22	yksi
kett?	kaks	кавто kavto	кык kyk	два	23	kaksi
harom	kolm	колмо kolmo	куим kuim	три	24	kolme
negy	neli	ниле nile	нёль ?ol	четири	25	nelja
ot	viis	вете vete	вит vit	пет	26	viisi
nej	naine	ни ni	гoтыр gotyr	сопруга	40	vaimo
anya	ema	(тиринь) ава (tiri?) ava	мам mam	ма?ка	42	aiti
fa	puu	чувто ?uvto	пу pu	дрво	51	puu
ver	veri	верь ve?	вир vir	крв	64	veri
haj	juuksed	черь ?e?	юрси jursi	коса	71	hius, hiukset
fej	pea	пиле pile	пель pel	глава	73	paa
szem	silm	сельме se?me	син sin	око	74	silma
orr	nina	судо sudo	ныр nyr	нос	75	nena
szaj	suu	курго kurgo	вом vom	уста	76	suu
fog	hammas	пей pej	пинь pi?	заб	77	hammas
lab	jalg	пильге pi?ge	кок kok	стапало	80	jalka
kez	kasi	кедь ked?	ки ki	рака	83	kasi
sziv /sz?ny	suda	седей sedej	сьoлoм ?olom	срце	90	sydan
inni	jooma	симемс simems	юны juny	пие	92	juoda
tudni	teadma	содамс sodams	тoдны todny	знае	103	tietaa
elni	elama	эрямс e?ams	овны ovny	живее	108	elaa
viz	vesi	ведь ved?	ва va	вода	150	vesi
k?	kivi	кев kev	из iz	камен	156	kivi
eg/menny	taevas	менель mene?	енэж jenezh	небо	162	taivas
szel	tuul	варма varma	тoв tov	ветер	163	tuuli
t?z	tuli	тол tol	би bi	оган	167	tuli
ej	oo	ве ve	вой voj	но?	177	yo

Наводи [ уреди | уреди извор ]

Библиографи?а [ уреди | уреди извор ]

Курсеви [ уреди | уреди извор ]

• Colloquial Hungarian - The complete course for beginners . Rounds, Carol H.; Solyom, Erika (2002). London; New York: Routledge. ISBN 0-415-24258-4 .

This book gives an introduction to the Hungarian language in 15 chapters. The dialogues are available on cassette or CDs.

• Teach Yourself Hungarian - A complete course for beginners . Pontifex, Zsuzsa (1993). London: Hodder & Stoughton. Chicago: NTC/Contemporary Publishing. ISBN 0-340-56286-2 .

This is a complete course in spoken and written Hungarian. The course consists of 21 chapters with dialogues, culture notes, grammar and exercises. The dialogues are available on cassette.

• Hungarolingua 1 - Magyar nyelvkonyv . Hoffmann, Istvan; et al. (1996). Debreceni Nyari Egyetem Архивирано на 13 ?ануари 2010 г. . ISBN 963-472-083-8
• Hungarolingua 2 - Magyar nyelvkonyv . Hlavacska, Edit; et al. (2001). Debreceni Nyari Egyetem Архивирано на 13 ?ануари 2010 г. . ISBN 963-03-6698-3
• Hungarolingua 3 - Magyar nyelvkonyv . Hlavacska, Edit; et al. (1999). Debreceni Nyari Egyetem Архивирано на 13 ?ануари 2010 г. . ISBN 963-472-083-8

These course books were developed by the University of Debrecen Summer School program for teaching Hungarian to foreigners. The books are written completely in Hungarian. There is an accompanying 'dictionary' for each book with translations of the Hungarian vocabulary in English, German, and French.

• "NTC's Hungarian and English Dictionary" by Magay and Kiss. ISBN 0-8442-4968-8 (You may be able to find a newer edition also. This one is 1996.)

Граматика [ уреди | уреди извор ]

• A practical Hungarian grammar (3rd, rev. ed.). Keresztes, Laszlo (1999). Debrecen: Debreceni Nyari Egyetem. ISBN 963-472-300-4 .
• Practical Hungarian grammar: [a compact guide to the basics of Hungarian grammar] . Torkenczy, Miklos (2002). Budapest: Corvina. ISBN 963-13-5131-9 .
• Hungarian verbs and essentials of grammar: a practical guide to the mastery of Hungarian (2nd ed.). Torkenczy, Miklos (1999). Budapest: Corvina; Lincolnwood, [Ill.]: Passport Books. ISBN 963-13-4778-8 .
• Hungarian: an essential grammar . Rounds, Carol (2001). London; New York: Routledge. ISBN 0-415-22612-0 .
• Hungarian: Descriptive grammar . Kenesei, Istvan, Robert M. Vago, and Anna Fenyvesi (1998). London; New York: Routledge. ISBN 0-415-02139-1 .
• Hungarian Language Learning Наводи (including the short reviews of three of the above books)
• Noun Declension Tables - HUNGARIAN . Budapest: Pons . Klett Архивирано на 28 септември 2007 г. . ISBN 978-963-9641-04-4
• Verb Conjugation Tables - HUNGARIAN . Budapest: Pons . Klett Архивирано на 28 септември 2007 г. . ISBN 978-963-9641-03-7

Поврзано [ уреди | уреди извор ]

• Уралски ?азици
• Угрофински ?азици
• Унгарска азбука

Надворешни врски [ уреди | уреди извор ]

• Унгарски - чудна торта на менито Архивирано на 21 април 2006 г. - стати?а од Адам Надашди
• Ethnologue за унгарскиот ?азик
• Вовед во унгарскиот Архивирано на 10 октомври 2004 г.
• Унгарски профил Архивирано на 5 ?уни 2011 г.
• "Унгарски ?азик: кратка описна граматика"
• Список на наставки во унгарскиот Архивирано на 28 септември 2007 г.
• Старата страница на Универзитетот во Инди?ана, Институтот за унгарски Архивирано на 14 април 2020 г.
• Врски поме?у финскиот и унгарскиот ?азик
• Наводи за уче?е унгарски ?азик
• Преглед на унгарскиот ?азик
• Еден од на?старите унгарски текстови Архивирано на 10 февруари 2006 г.
• Пренос во живо на унгарски ?азик на InfoRadio Архивирано на 25 март 2009 г.
• Граматички водич за унгарскиот ?азик
• Список на фрази на англиски, унгарски и ?апонски ?азик Архивирано на 15 ?ануари 2010 г.
• Слободен речник
• Wikihu Архивирано на 28 февруари 2010 г.

Енциклопеди?а Humana Hungarica [ уреди | уреди извор ]

• Вовед во истори?ата на ?азикот
• Лингвистички записи за раниот стар унгарски ?азик
• Стариот унгарски период
• Доцниот стар унгарски ?азик
• Среден унгарски ?азик

Речници [ уреди | уреди извор ]

• Унгарски речник : од Webster's Dictionary
• Унгарски ↔ англиски )
• Англиски-унгарски-фински
• Колекци?а на унгарски речници
• Унгарски сленгови
• Унгарски дво?азичен речник

Online преводи [ уреди | уреди извор ]

• Слободен англиски->унгарски превод
• Слободен превод
• Русско-Венгерский словарь

Курсеви [ уреди | уреди извор ]

• Online унгарски речник Архивирано на 8 ?уни 2021 г.
• Унгарски курс Архивирано на 14 февруари 2021 г.
• Курс на hungarotips.com
• Учи унгарски! Архивирано на 15 ?ануари 2010 г.
• Унгарски фрази Архивирано на 31 декември 2006 г.
• Унгарски часови - квизови, сложувачки и звучни податотеки

Оваа стати?а за уралски ?азик е никулец . Можете да помогнете со тоа што ?е ?а проширите . п р у

?азичен статус п р у Уралски ?азици балтофински естонски фински ижорски карелски ливонски † вепски вотски лапонски акалсколапонски † инарсколапонски каинсколапонски † кемсколапонски † килдинсколапонски лулолапонски севернолапонски питолапонски сколтсколапонски ?ужнолапонски терсколапонски умолапонски мордвински ерз?ански мокшански мариски мариски пермски комиски удмуртски угриски унгарски хантиски мансиски само?едски енецки ?урачки † ненецки ненцки шумски ненецски тундриски нганасански камасински † маторски † селкупски други мер?ански † мешчерански † муромски † † означува мртов ?азик п р у ?азици во Срби?а офици?ален ?азик српски ?азик признати малцински ?азици албански ?азик босански ?азик бугарски ?азик влашки ?азик македонски ?азик ромски ?азик романски ?азик русински ?азик словачки ?азик унгарски ?азик хрватски ?азик п р у ?азици во Хрватска офици?ален ?азик хрватски ?азик признати малцински ?азици итали?ански ?азик русински ?азик словачки ?азик српски ?азик унгарски ?азик чешки ?азик п р у ?азици во Словени?а офици?ален ?азик словенечки ?азик признати малцински ?азици германски ?азик итали?ански ?азик ромски ?азик српски ?азик унгарски ?азик хрватски ?азик п р у ?азици во Словачка офици?ален ?азик словачки ?азик признати малцински ?азици ромски ?азик русински ?азик унгарски ?азик украински ?азик чешки ?азик п р у ?азици во Чешка офици?ален ?азик чешки ?азик признати малцински ?азици белоруски ?азик бугарски ?азик виетнамски ?азик германски ?азик грчки ?азик полски ?азик ромски ?азик руски ?азик русински ?азик словачки ?азик српски ?азик украински ?азик унгарски ?азик хрватски ?азик п р у ?азици во Украина Службени ?азици украински Регионални ?азици кримскотатарски молдавски романски руски унгарски Признати малцински ?азици белоруски бугарски гагауски германски грчки ?идиш полски словачки

Нормативна контрола WorldCat LCCN : sh85062997 GND : 4120374-4 BNF : cb119552537 (податоци) NDL : 00562923 NKC : ph117232