Знак на метрото на татарски (горе) и руски
Татарски ?азик
(
tatar tele, tatarca, татар теле, татарча
) ?
туркиски ?азик
од
алта?ската
група на ?азици
. ?азикот е службен ?азик во руската република
Татарстан
и ма?чин ?азик на
Татарите
.
Географска распространетост
[
уреди
|
уреди извор
]
Татарскиот ?азик се зборува во
Татарстан
,
Руси?а
, но и во делови од
Кина
,
Турци?а
,
Полска
,
Украина
,
Финска
и
Средна Ази?а
. Покра? тоа што татарскиот ?азик е ма?чин ?азик на
Татарите
, то? е ма?чин ?азик на неколку ил?ади
Мари?ци
,
Мордовци
и
Каратаи
. Околу 94 % од Татарите из?авиле дека знаат татарски ?азик за време на пописот во Руси?а во 2002.
[2]
Татарскиот, заедно со
рускиот
, е службен ?азик во Република
Татарстан
. Офици?алното писмо на татарскиот ?азик е
кирилското
татарско писмо
, кое ги има основните кирилски букви и некои додатни букви кои се вовеле за потребите на татарската фонологи?а. Покра? кирилското писмо, ?азикот понекогаш користи
латинско
и
арапско писмо
. Сите офици?ални документи во Татарстан се на кирилица, како и мрежните места. Сепак, во различни места каде татарскиот не е службен ?азик, секо? поединец може да користи и друго писмо, во зависност од неговата одлика.
Татарскиот ?азик бил де факто службен ?азик во 1917 година во
Татарската Автономна Советска Соци?алистичка Република
. Исто така, се смета дека татарскиот ?азик бил службен ?азик во краткотра?ната држава
Идел-Урал
, ко?а била создадена нешто по
Руската гра?анска во?на
. Сепак важно е да се напомене дека
Болшевичка Руси?а
не признавала службени ?азици, но сепак имало дозволи за користе?е на некои ?азици во одредени сегменти на ?авната администраци?а.
Употребата на татарскиот ?азик опаднала од
1930
па навака. Во 1980-те ?азикот не се користел во училиштата, дури не и од татарските деца. ?азикот останал да се користи на разговорно ниво и на?често во руралните области. Денес, сe уште, ?азикот го нема статусот на престижен ме?у
Татарите
, но истиот не е ни загрозен ?азик.
[3]
Високо образование на татарски ?азик може да се сретне само во Татарстан и тоа само ка? универзитетите за хуманистички науки. Во целата република татарскиот е средство за секо?дневна комуникаци?а. Како прв службен ?азик то? се користи во руралните окрузи на републиката, а рускиот е сe уште доминантен и на?користен ?азик во целата република.
Татарскиот ?азик
потекнува од т.н. кипчачко-прабугарска подгрупа на
кипчачката група
туркиски ?азици
.
- aye - да
- yuq - не
- isanme(sez)/sawmı(sız) - здраво
- salam - здраво
- saw bul(ı?ız)/xu?(ı?ız) - до видува?е
- zinhar ocen - молам
- min - ?ас
- sin - ти
- ul - то? / таа / тоа
- bez - ние
- sez - вие
- alar - тие
- millat - народ
|
---|
| офици?ален ?азик
| |
---|
| признати национални малцински ?азици
| |
---|
| признати етнички малцински ?азици
| |
---|
|
|
---|
| Федерален ?азик
| |
---|
| Службени ?азици
| |
---|
|