Сулфид

Сулфид
Систематско име	сулфид(2?) (адитив)
Назнаки
CAS-бр.	18496-25-8
ChEBI	CHEBI:15138
ChemSpider	27079
	МХН InChI=1S/S/q-2 ; Key: UCKMPCXJQFINFW-UHFFFAOYSA-N ;
3Д-модел ( Jmol )	Слика
PubChem	29109
	SMILES [S--] ;
UNII	G15I91XETI
Сво?ства
Хемиска формула
Моларна маса	0 g mol ?1
Кон?уг. киселина	бисулфид
Слични супстанци
Други ан?они	оксид ; селенид ; телурид
Дополнителни податоци
	Освен ако не е поинаку укажано, податоците се однесуваат на матери?алите во нивната стандардна состо?ба (25 °C, 100 kPa)
	Наводи

Сулфид ? неоргански ан?он на сулфурот со хемиска формула S ^2? или хемиско соединение кое содржи еден или пове?е ?они S ^2?. Растворите на сулфидните соли се корозивни. Сулфидите се големи семе?ства на соединени?а на неоргански органски соединени?а , како на пр. олово сулфидот и диметил сулфидот . Сулфурводородот (H ₂S) и бисулфидот (SH ^?) се кон?угирани киселини на сулфидот.

Хемиски сво?ства [ уреди | уреди извор ]

Сулфидниот ?он (S ^2?) не постои во водни алкални раствори раствори на Na ₂S, ^[2]^[3] туку сулфидот се претвора во хидросулфид:

S ^2? + H ₂O → SH ^? + OH ^?

При обработка со киселина, сулфидните соли се претвораат во сулфурводород :

S ^2? + H ⁺ → SH ^?

SH ^? + H ⁺ → H ₂S

Оксидаци?ата на сулфидот е сложен процес. Зависно од условитетаа може да даде елементен сулфур, полисулфиди , политионати , сулфит или сулфат . Металните сулфиди реагираат со халогени , образува??и сулфур и метални соли.

8 MgS + 8 I ₂ → S ₈ + 8 MgI ₂

Метални деривати [ уреди | уреди извор ]

Водените раствори на преоднометални кат?они реагираат со сулфидни извори (H ₂S, NaHS, Na ₂S), со што се таложат цврсти сулфиди. Ваквите неоргански сулфиди се слабо растворливи во вода, а многу од нив се сродни на минералите со истиот состав. Еден познат пример е силножолтиот вид CdS или ?кадмиумско жолто“. Црните дамки што се по?авуваат на сребрени предмети се Ag ₂S. Таквите видови понекогаш се нарекуваат соли. Сврзува?ето на преднометални сулфиди е впрочем мошне ковалентно , што доведува до нивните полуспроводнички сво?ства, кое пак е поврзано со заситените бои. Неколку од нив нао?аат практична примена како пигменти , во сончеви ?елии и како катализатори . Габата црна кропилка ( Aspergillus niger ) игра улога во растворливоста на тешкометалните сулфиди. ^[4]

Геологи?а [ уреди | уреди извор ]

Главната стати?а за оваа категори?а е Сулфидни минерали .

Голем бро? на важни метални руди се сулфиди. ^[5] Познача?ни примери се: аргентитот ( сребро сулфид), цинабаритот ( жива сулфид), галенитот ( олово сулфид), молибденитот ( молибден сулфид), пентландитот ( никел сулфид), реалгарот ( арсен сулфид), стибнитот ( антимон ), сфалеритот ( цинк сулфид), пиритот ( железо дисулфид) и халкопиритот ( железо - бакар сулфид).

Корози?а предизвикана од сулфиди [ уреди | уреди извор ]

Растворените слободни сулфиди (H ₂S, HS ^? и S ^2?) предизвикуваат многу агресивна корози?а ка? бро?ни метали како челикот, не’р?осувачкиот челик и бакарот. Сулфидите присутни во воден раствор се одговорни за напрежното напукнува?е на челикот, наречено и сулфидно напрежно напукнува?е. Посебни мерки против корози?а се посветуваат во индустриските погони кои обработуваат сулфиди: дробилки на сулфидни руди, длабоки нафтени извори , цевководите за сулфуреста нафта и фабриките на натронска харти?а.

Корози?ата поттикната од микроби или биогени сулфиди е предизвикана од сулфаторедуцирачки бактерии кои произведуваат сулфид што се испушта во воздухот и потоа оксидира во сулфурна киселина под де?ство на сулфурооксидирачките бактерии. Биогената сулфурна киселина реагира со фекалии , ги напукнува канализациските цевки до степен на структурно пропа?а?е. Овие оштетува?а се голем проблем во ?авната канализаци?а низ целиот свет.

Оксидаци?ата на сулфидот може да создаде тиосулфат ( S ₂O 2?
3 ), ко? е преоден вид одговорен за тешки проблеми со дупчеста корози?а на челикот и не’р?осувачкиот челик, а сердината исто така се закиселува со производството на сулфурна киселина кога оксидаци?ата е понапредната.

Органска хеми?а [ уреди | уреди извор ]

Во органската хеми?а , поимот ?сулфид“ се однесува на спо?от C?S?C, иако поимот тиоетер е поеднозначен. На пример, тиоетерот диметил сулфид е CH ₃?S?CH ₃. Полифенилен сулфидот (вид. подолу) ?а има емпириската формула C ₆H ₄S. Понекогаш под сулфиди се подразбираат молекулите кои ?а содржат фунционалната група ?SH. На пример, метил сулфид може да значи CH ₃?SH. Претпочитаниот описник за овие соединени?а со SH е тиол или меркаптан, т.е. метантиол или метил меркаптан.

Дисулфиди [ уреди | уреди извор ]

Поимот ? дисулфид “ предизвикуа забуна биде??и има различни значе?а. Молибден дисулфидот (MoS ₂) се состои од раздвоени сулфидни средишта здружен со молибденот во формалната оксидациска состо?ба +4 (т.е. Mo ⁴⁺ и два S ^2?). Од друга страна, железо дисулфидот ( пирит , FeS ₂) се состои од S 2?
2 , или двоан?онот ^?S?S ^? здрижен со двовалентно железо во формалната оксидациска состо?ба +2 (црно железо: Fe ²⁺). Диметил дисулфидот ?а има хемиската врска CH ₃?S?S?CH ₃, а пак ?аглерод дисулфидот нема врска S?S, туку S=C=S (линеарномолекулен аналог на CO ₂). Во сулфурната хеми?а и биохеми?ата, дисулфид на?често ? се дава на сулфурниот аналог на пероксидната врска ?O?O?. Дисулфидната врска (?S?S?) игра важна улога во конформаци?ата на белковините и во каталитичкото де?ство на ензимите .

Примери [ уреди | уреди извор ]

Формула		Точка на топе?е (°C)	Точка на врие?е (°C)	CAS-бр.
H ₂S	Сулфурводородот е многу токсичен и корозивен гас со мирис на расипано ?а?це.	?85,7	?60,20	7783-06-4
CdS	Кадмиум сулфидот може да се користи ка? светлосетилниците .	1750		1306-23-6
	Калциум полисулфидот (? сулфурна вар “) е традиционален фунгицид (габосузбивач) во градинарството .
CS ₂	?аглерод дисулфидот е претходник на органосулфурни соединени?а.	?111,6	46	75-15-0
PbS	Олово сулфидот се користи ка? инфрацрвените сетилници.	1114		1314-87-0
MoS ₂	Молибден дисулфидот , минералниот молибденит , служи како катализатор за отстранува?е на сулфур од фосилни горива; се користи и како подмачкувач во услови на висока температура и притисок.			1317-33-5
Cl?CH ₂CH ₂?S?CH ₂CH ₂?Cl	Иперитот е органосулфурно соединение (тиоетер) користен како хемиско оруж?е во Првата светска во?на.	13?14	217	505-60-2
Ag ₂S	Сребро сулфидот е составница на сребреното темнило.			21548-73-2
Na ₂S	Натриум сулфидот како хидрат се користи во производството на натронска харти?а и како претходник на органосулфурни соединени?а .	920	1180	1313-82-2
ZnS	Цинк сулфидот се користи за ле?и и други оптички уреди во инфрацрвениот дел на спектарот . Кога е допиран со сребро се користи ка? алфа-забележувачи, а цинк сулфидот со траги од бакар нао?а примена ка? фотолуминесцентните ленти за осветлува?е во вонредни ситуации и за светлечки сказалки на часовници.		1185	1314-98-3
C ₆H ₄S	Полифенилен сулфидот а полимер наречен ?сулфар“. Неговите повторувачки единици се ме?усебно сврзуваат со сулфидни (тиоетерски) споеви.			26125-40-6 25212-74-2
SeS ₂	Селен дисулфидот е противгабичен лек ко? се користи во препарати против првут.	<100		7488-56-4
FeS ₂	Пиритот , наречен и ?злато на будалите“, е чест минерал.	600		1317-66-4

Добива?е [ уреди | уреди извор ]

Сулфидните соединени?а можат да се доби?ат на неколку различни начини: ^[6]

Непосредно здружува?е на елементи:
Пример: Fe _(
ц
) + S _(
ц
) → FeS _(
ц
)
Редукци?а на сулфат:
Пример: MgSO _4(
ц
) + 4C _(
ц
) → MgS _(
ц
) + 4CO _(
г
)
Таложе?е на нерастворлив сулфид:
Пример: M ²⁺ + H ₂S _(
г
) → MS _(
ц
) + 2H ⁺_(
вр
)

Безбедност [ уреди | уреди извор ]

Многу метални сулфиди се толку нерастворливи во вода што веро?атно не се токсични. Некои од нив испуштаат токсичен сулфурводород кога ?е се изложат на силна минерална киселина , вкучува??и ги желудочните киселини .

Органските сулфиди се многу запаливи. Кога гори, сулфидот го ослободува гасот сулфур диоксид (SO ₂).

Сулфурводородот, некои од неговите соли и речиси сите органски сулфиди имаат силна скапана миризба; нив ги ослободува биомасата кога гние.

Поврзано [ уреди | уреди извор ]

Органски сулфид (тиоетер)
Сулфидни минерали

Наводи [ уреди | уреди извор ]

↑ ?sulfide(2?) (CHEBI:15138)“ . Chemical Entities of Biological Interest (ChEBI) . UK: European Bioinformatics Institute.
↑ May, P.M.; Batka, D.; Hefter, G.; Konignberger, E.; Rowland, D. (2018). ?Goodbye to S2-“. Chem. Comm . 54 (16): 1980?1983. doi : 10.1039/c8cc00187a . PMID 29404555 .
↑ Meyer, B; Ward, K; Koshlap, K; Peter, L (1983). ?Second dissociation constant of hydrogen sulfide“. Inorganic Chemistry . 22 (16): 2345. doi : 10.1021/ic00158a027 .
↑ Harbhajan Singh (17 ноември 2006). Mycoremediation: Fungal Bioremediation . стр. 509. ISBN 9780470050583 .
↑ Vaughan, D. J.; Craig, J. R. “Mineral chemistry of metal sulfides" Cambridge University Press, Cambridge: 1978. ISBN 0-521-21489-0 .
↑ Atkins; Shriver (2010). Inorganic Chemistry (5. изд.). New York: W. H. Freeman & Co. стр. 413.

Надворешни врски [ уреди | уреди извор ]

Сулфид на Ризницата ^?
Органски и неоргански сулфиди ? Енциклопеди?а Британика (англиски)

[sulfide(2-)_(CHEBI:15138)-1] ?sulfide(2?) (CHEBI:15138)“ . Chemical Entities of Biological Interest (ChEBI) . UK: European Bioinformatics Institute.

[2] May, P.M.; Batka, D.; Hefter, G.; Konignberger, E.; Rowland, D. (2018). ?Goodbye to S2-“. Chem. Comm . 54 (16): 1980?1983. doi : 10.1039/c8cc00187a . PMID 29404555 .

[3] Meyer, B; Ward, K; Koshlap, K; Peter, L (1983). ?Second dissociation constant of hydrogen sulfide“. Inorganic Chemistry . 22 (16): 2345. doi : 10.1021/ic00158a027 .

[4] Harbhajan Singh (17 ноември 2006). Mycoremediation: Fungal Bioremediation . стр. 509. ISBN 9780470050583 .

[5] Vaughan, D. J.; Craig, J. R. “Mineral chemistry of metal sulfides" Cambridge University Press, Cambridge: 1978. ISBN 0-521-21489-0 .

[6] Atkins; Shriver (2010). Inorganic Chemistry (5. изд.). New York: W. H. Freeman & Co. стр. 413.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]