Сала на стогодишнината во Вроцлав

светско наследство на УНЕСКО
Критериум	Културно: i, ii, iv
Навод	1165
Запис	2006 (30 заседание )

Народна сала или Сала на стогодишнината ( полски : Hala Ludowa или Hala Stulecia , германски : Jahrhunderthalle ) ? историска градба во полскиот град Вроцлав ко?а е изградена од 1911 до 1913 година и ко?а ?а проектирал германскиот архитект Макс Берг . Заради иновативната употреба на армиран бетон и единствениот монументален изглед, Салата на стогодишнината е запишана во списокот на светско наследство на УНЕСКО во Европа во 2006 година.

Панорама на фонтаната Бреслау со Салата на стогодишнината

Истори?а [ уреди | уреди извор ]

Во престолнината на Долна Шлеска , Вроцлав (Бреслау), на 10 март 1813 година, прускиот крал Фридрих Вилхелм III во сво?от проглас ?An Mein Volk“ (На мо?от народ), ги повикал Прусите и Германците на отпор против Наполеновата окупаци?а, што довело до Битката ка? Ла?пциг каде Наполеон бил победен. Отвора?ето на Салата на стогодишнината на местото на бившиот хиподром требало да ?а прослави стогодишнината на оваа битка, од каде доа?а името ?Сала на стогодишнината“. Градските власти на Бреслау залудно очекувале финансиска поддршка од државата и биле присилени сами да ?а платат изградбата на оваа огромна градба. Конечно салата е отворена на 20 ма? 1913 година во присуство на престолонаследникот Фридрих Вилхелм Виктор. Дотогаш Ханс Пелцих ?а уредил околината со огромно езеро и фонтана опкружена со бетон во облик на елипса , а зад него се нао?ала ?апонска градина .

Зградата служела во многу церемони?ални и спортски цели, а после Втората светска во?на , кога Бреслау И припаднал на Полска и станал Вроцлав, Салата на стогодишнината, во духот на комунизмот , е преименувана во Народна сала (Hala Ludowa). Во 1948 година, пред салата е поставена скулптура во облик на игла, т.н. ?игличка“, висока 106 метри. Салата е користена за Европското првенство во кошарка во 1963 година , а во 1997 година е реновирана за Европското првенство во кошарка во 2009 година ^[1] .

Одлики [ уреди | уреди извор ]

Макс Берг куполата ?а диза?нирал по пример на куполата во Фестхале во Франкфурт и ?а изградил од армиран бетон со внатрешен пречник од 69 метри и висина од 42 метри. Во тоа време била на?голема градба од ово? вид, а симетричните трибини во облик на детелина можеле да примат 7.000 лу?е. Самата купола е висока 23 метри, а изградена е од челик и стакло . Салата на стогодишнината силно вли?аела на разво?от на архитектурата од армиран бетон во 20 век. Изворно салата имала оргули Сауер, кои ги изградил Валкер Оргелбау, а кои со 15.133 цевки и 200 педали, тогаш биле на?големи оргули на светот.

Наводи [ уреди | уреди извор ]

п р у Светско наследство во Полска Аушвиц-Биркенау германски нацистички концентрационен (1940?1945)   · Беловешка шума (Puszcza Białowieska / Belovezhskaya Pushcha) (со Белоруси?а )   · Замок на Тевтонскиот ред во Малборк   · Сала на стогодишнината(Вроцлав)   · Цркви на мирот во ?авор и Швидница   · Краковскиот историски центар   · Калвар?а Зебрзидовска : архитектонски и пе?зажен комплекс на парк и парк за а?илак   · Парк Мускау (Park Muzakowski / Muskauer Park) (со Германи?а )   · Средновековниот Град Тору?   · Историскиот центар на Варшава   · Рудник за сол Величка   · Дрвени цркви во ?ужна Мала Полска   · Стариот град на Замосц