Пролетна точка или гама-точка ? место на пролетната рамноденица ( мартовска рамноденица ) кое се користи како по?довна точка во небесните координатни системи . Во ди?аграмите на овие системи таа се бележи со симболот ??, по со?вездието Овен . Ова е една од двете точки на небесната сфера во кои небесниот екватор ?а сече еклиптиката . Пролетната точка се нарекува и Овнова точка, а другата е есенска точка (наречена ?омега-точка“, ??) или Вагина точка, сместена точно 180° од неа. Ова се историски називи воведени во антиката и денес не се точни. Поради прецеси?ата на рамнодениците со текот на вековите, Сонцето при пролетната рамноденица денес е во Риби ; а при есенската рамноденица ( септемвриска рамноденица ), тоа е во Девица (согласно J2000 ).

Долж годишната патека преку зоди?акот , Сонцето доа?а до небесниот екватор од ?уг кон север во пролетната точка, а од север кон ?уг во есенската точка. Пролетната точка се смета за небесниот ? нулти мериди?ан “ според ко? се пресметува ректасцензи?ата .

Истори?а [ уреди | уреди извор ]

Изборот на по?довно место од кое се мери Сончевото движе?е преку небесната сфера е произволен. Земени се рамнодениците биде??и тие се точките каде Сонцето не е ниту во северна, ниту во ?ужна деклинаци?а, туку минува низ небесниот екватор. Од двете можни рамноденици, старите Грци ?а избрале мартовската. Ова се совпа?ало со празникот Хиларии, време на нови почетоци и надежи кога зем?оделците почнувале да се?ат, почеток на расцутот и првите изданоци на летните култури. ^[1] Според вавилонскиот зоди?ак, ова е времето кога рамноденицата во средното бронзено време се совпа?ала со Пле?адите . ^[2] Тогаш било време за скопе?е на машките тели?а, мули?а и магари?а, и означувало вистинско доа?а?е на пролетта. ^{[3] [4]}

Старогрчкиот астроном Хипарх ?а дефинирал оваа точка како ?прва Овнова точка“ во 130 г. п.н.е. биде??и тогаш точката се нао?ала на западниот раб на со?вездието Овен, близу границата со Риби и ?вездата γ Овен . Поради источното движе?е на Сонцето преку небото во текот на годината, ово? западен кра? на Овен била точката низ ко?а Сонцето навлегувало во со?вездието, па оттука е наречена ?прва“.

Дефиници?а [ уреди | уреди извор ]

Поради осната прецеси?а на Зем?ата, оваа точка постепено се поместува на запад за еден степен на секои 72 години. Од времето на Хипарх, таа се има поместено за 30°, и денес се нао?а во Риби, близу границата со Водоли?а . Сонето сега се ?авува во Овен од кра?от на април до средината на ма?, иако со?вездието и понатаму се врзува со почетокот на пролетта од традиционални причини. ^{[3] [4] [5]}

Пролетната точка е важна за астрономи?ата , морепловството и астрологи?ата . Поморските ефемеридни таблици ?а бележат географската положба на точката како споредбена со положбата на морепловните ?везди (водилки). Поради бавната прецеси?а на рамнодениците , зенитниот поглед (над местото) на со?везди?ата во дадено време од годината полека се има поместено на запад (поместува?ето е утврдено користе??и сончеви епохи ). Истото важи и за тропскиот зоди?ак , ко? пове?е не соодветствува на со?везди?ата (почетокот на Вагата денес е во Девица ). За разлика од тоа, во сидералната астрологи?а , првата точка во Овен сe уште е во истоименото со?вездие.

Поврзано [ уреди | уреди извор ]

• Хамал

Наводи [ уреди | уреди извор ]

Литература [ уреди | уреди извор ]

• Ridpath, Ian (1988). ?Aries: The Ram“ . Star Tales . Посетено на 24 ма? 2012 .
• Rogers, John H. (1998). ?Origins of the Ancient Constellations: I. The Mesopotamian Traditions“. Journal of the British Astronomical Association . 108 (1): 9?28. Bibcode : 1998JBAA..108....9R .
• Winterburn, Emily (2008). The Stargazer's Guide: How to Read Our Night Sky . HarperCollins. ISBN   978-0-06-178969-4 .