Прабугарски календар

Прабугарскиот календар бил календарски систем користен од Прабугарите , полуномадски народ, со потекло од Средна Ази?а , ко? од II век па наваму живеел во евроазиските степи северно од Кавказот и околу бреговите на реката Волга . Во 681 година, дел од Прабугарите се населиле на Балканскиот Полуостров и ?а основале Првата Бугарска Држава .

Главниот извор на информации што се користи за реконструкци?а на прабугарскиот календар е краток препис од 15 век на црковнословенски наречен Именик на бугарските ханови , ^[1] ко? содржи 10 пара календарни термини. Дополнително, истиот датумски систем се користи во маргинална нота во ракопис од монахот Тудор Доксов од 10 век и во чаталарскиот натпис од бугарскиот владетел Омуртаг од IX век (вл. 814-831), ко? исто така прикажува римско (роме?ско) императорско датира?е. (индикт). Според реконструираниот календар, Прабугарите користеле 12-годишен цикличен календар сличен на оно? што го усвоиле туркиските народи од кинескиот календар , со ими?а и броеви што се дешифрираат како на прабугарски ?азик . ^[2] Чита?ето, заедно со самата интерпретаци?а на ?цикличниот календар“, првично го предложил финскиот славист ?оосепи ?улиус Микола во 1913 година. Подоцна, имало различни модификации и елаборации во текот на 20 век од научници како Геза Фехер, Омел?ан Прицак, Моско Москов и други научници. ^[3] Петар Добрев, ко? ?а поддржува "иранската" маргинална теори?а за потеклото на Прабугарите, тврди дека туркиските ими?а на животните покажуваат дека туркиските народи ги поза?миле овие зборови од иранските Прабугари. ^[4]

Реконструкциите се разликуваат малку, затоа што некои од ими?ата не се проверени, а точната форма на неколкумина е дискутабилна. Следниот список се заснова на описот на Моско Москов за просечното воглавно толкува?е, како и на неговата сопствена реконструкци?а и ги зема предвид посто?ните несогласува?а: ^[5]

Глушец (на прабугарски: Сомор )
Вол (на прабугарски: Шегор )
Несигурно, веро?атно Тигар/Волк (На прабугарски: Вер ?)
За?ак (на прабугарски: Дван[ш] )
Несигурно, веро?атно Зме? (На прабугар: Вер[ени] ?)
Зми?а (на прабугарски: Дилом )
Ко? (на прабугарски: Имен[шегор] ?)
Овен (На прабугар: Теку[чимем] ?)
Недокажан, веро?атно Ма?мун
Кокошка или петел (на прабугарски: Тох )
Куче (на прабугарски: Ет)
Сви?а (на прабугарски: Дохс )

Наводи и белешки [ уреди | уреди извор ]

↑ ?dtrif/abv: Name list of Bulgarian hans“ . theo.inrne.bas.bg. Архивирано од изворникот на 2012-02-04 . Посетено на 2009-04-15 .
↑ Образуване на българската държава. проф. Петър Петров (Издателство Наука и изкуство, София, 1981) стр. 171.
↑ Zlatarski, Vasil. 1918. Istoriya na balgarskata darzhava prez srednite vekove. Balgarsko letobroene (in Bulgarian) .
↑ Inscriptions and Alphabet of the Proto-Bulgarians, by Peter Dobrev
↑ Именник на българските ханове ? ново тълкуване. М.Москов. С. 1988 г. § 80,70

Надворешни врски [ уреди | уреди извор ]

[1] ?dtrif/abv: Name list of Bulgarian hans“ . theo.inrne.bas.bg. Архивирано од изворникот на 2012-02-04 . Посетено на 2009-04-15 .

[2] Образуване на българската държава. проф. Петър Петров (Издателство Наука и изкуство, София, 1981) стр. 171.

[3] Zlatarski, Vasil. 1918. Istoriya na balgarskata darzhava prez srednite vekove. Balgarsko letobroene (in Bulgarian) .

[4] Inscriptions and Alphabet of the Proto-Bulgarians, by Peter Dobrev

[5] Именник на българските ханове ? ново тълкуване. М.Москов. С. 1988 г. § 80,70

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]