Нова Британи?а
(
англиски
:
New Britain
, застарено
германски
:
Neupommern
) е
меланезиски
остров во
Папуа Нова Гвине?а
. Ова е на?големиот остров во
Бизмарковиот архипелаг
, ко? до 1885 година се нарекувал Нов Британски Архипелаг.
Површината на островот изнесува 35.144,6 km²
[2]
, и таму живеат околу 500 ил?ади жители (2011). Неговата должина е 600 километри, а максималната ширина е 80 километри. Од
1966 година,
Нова Британи?а е поделена на две административни единици - провинциите
Источна Нова Британи?а
и
Западна Нова Британи?а
. Источната провинци?а е помала по површина од западната, но е понаселена и со поголема важност.
Административен центар на Западна Нова Британи?а е градот
Кимбе
, а на Источна Нова Британи?а пред ерупци?ата на вулканот
Тавурвур
во 1994 година бил градот
Рабаул
. Пове?ето од жителите на градот побегнале и се населиле во градот
Кокопо
, ко? подоцна станал административен центар, во одредена мера поради неговата побезбедна местоположба.
Долж островот се протега планински венец, со на?висок врв на
вулканот Синевит
(2438 m). Островот е претежно покриен со
тропска шума
.
Дампировиот Проток
?а одво?ува Нова Британи?а од островот
Умбои
, а
Протокот Свети Георги
од островот
Нова Ирска
.
Нова Британи?а била откриена дури во 1700 година од британскиот морепловец
Вили?ам Дампир
. Од 1885 до 1899 година, островот бил во сопственост на Германската новогвине?ска компани?а и бил наречен Нова
Померани?а
(
Neupommern
). Од 1899 до 1914 година, островот бил дел од колони?ата на
Германска Нова Гвине?а
. Во ово? период, на островот индустриски се одгледувал памук. Во 1914 година, Нова Британи?а била освоена од
австралиските
сили, а по завршува?ето на
Првата светска во?на,
Австрали?а управувала со островот со мандат од
Лигата на народите.
За време на
Втората светска во?на,
островот бил окупиран од трупите на
?апонската импери?а
, кои победиле во
битката ка? Рабаул
во 1942 година. Американците успеа?а да се искрцаат на северозападниот дел од островот (
Операци?а Умешност
-
Operation Dexterity
), како и на 'ртот Меркус на ?угозапад. Сепак, до самиот кра? на во?ната не успеале да го осво?ат тогашниот главен град Рабаул, а бил предаден на Американците дури по офици?алната
?апонска капитулаци?а
.
Нова Британи?а на?прво била населена од
Папуанците
. Потоа тука се населиле и доселеници од
Меланези?а
. На?бро?на етничка група е народот
Тола?
. Народот Ба?нинг , ко? живее во планинските предели, е по малку прочуен поради нивниот ритуал ?огнен танц“ и украсите на
пенисот
. Освен нив, на островот живеат и народите Киленге, Сулка и Лакалаи.
Во Нова Британи?а се зборуваат австронезиски и
папуански ?азици
.