Цигара
Наркомани?ата
се смета како ментално-хигиенски и општествен проблем.
Според пишува?ата на старогрчките писатели (Хомер 2500 г. п.н.е), Елена, ?ерката на Зевс, во виното ставала матери?а, а потоа им давала на во?ниците пред борбата, од што тие биле на?храбри и заборавале на болката и жалоста.
Денес лу?е лаици и недоволно информирани мислат дека зема?ето дрога е мода или болест на современото човештво, што е многу погрешно. Денес изборот на дрога е многу голем, а и бро?от на оние кои ?а консумираат е многу голем. Така, и одгледува?ето на дрогата е сe поголемо. Арапите уште во VIII век го прошириле одгледува?ето мак сe до Инди?а и Кина, а хашишот бил прогласен за света билка биде??и ги отворал патиштата во ра?от.
Наркоманите и нивното психичко здрав?е ? Денес со сигурност можеме да кажеме дека се болни и несигурни лу?е, но и неспособни да го прифатат животот и да се замислат себе како самсто?ни личности. Освен честите разочарува?а, ка? нив се создава уште поголемо незадоволство и револт и кон општеството, како и кон себеси поради неуспехот и немо?та. Наркоманите ги сметаат другите за старомодни. Ова се проектира и врз семе?ството со омаловажува?е од средината.
Постои мисле?е, што е сосема прифатливо, дека наркоманите се емоционално незрели, несамодоверливи, невротичари, кои преку дрогата ?а ублажуваат напнатоста и конфузноста оде??и во имагинарниот свет на сигурност и задоволство, не воде??и сметка дека тоа е само привремено, а дека со тоа проблемите не се решени.
Денешново темпо и начинот на живот го прави современиот човек изолиран од неговата соци?ална средина.
Спореед C3O (Светска здравствена организаци?а ), наркомани?ата е синдром ко? се состои од следниве симптоми:
- развиена е психичка и физичка зависност
- несовладливи желби да се продолжи зема?ето дрога
- со стремеж да се зголеми количеството дрога
Поради посто?аното зема?е изложени се на хронично труе?е, биде??и тоа е супстанци?а ту?а за организмот на човекот.
Во почетокот зема?ето дрога не претставува тра?на физичка и психичка зависност, но подоцна влегува во метаболизмот на клетките и без неа не може да живее.
Посто?ат поголем бро? дроги кои денес се употребуваат (тие значат опасност), но сите дроги немаат наркотично де?ство, па наркомани?ата се заменува со токсикомани?а ? ко? е поширок поим.
Дрогата може да се подели на:
- дрога ко?а предизвикува физичка зависност
- дрога ко?а предизвикува и физичка и психичка зависност.
Старосната структура е различна. Постарите на?често се кри?ат, плаше??и се да не ги откри?ат и плаше??и се од мерките кои би следувале. Помладите се на?често адолесценти кои бараат друштво за прима?е дрога во помали или во поголеми групи. На?често ме?у наркоманите постои врска поради набавува?ето, но и поради начинот на живее?е, често се во групи и го менуваат местоо на живее?е е се облекуваат упадливо. Биде??и дрогата е многу скапа, проблем се парите за купува?е, затоа расте криминалот од лица кои се дргираат.
елта што сакаат да ?а постигнат е бегство од реалноста, оде?е во светот на фантази?ата, а во него нао?аат мир, безгрижност и олеснува?е.
Според своите ефекти се разликуваат:
- Морфиномани ? можат морно да ?а извршуваат сво?ата работа биде??и се расположени, зборлести и со добра работна способност. Ка? хероинот, ко? е дериват на морфиумот, е нагласен агресивен однос, Хероинот ги зголемува силата и самодовербата и често под негово де?ство се вршат криминални дела-кражби, убива?а ? и претставува посебен проблем, главно се малолетници.
Доколку се прекине внесува?ето дрога, се ?авува апститенци?ална криза, а чести се и смртните случаи поради предозира?е од хероин.
у?ето кои земаат кокаин се претерано плашливи, искажуваат немир, но се зборлести и активни, се развива слика на “кокаинско пи?анство”. При пуше?е хашиш, по неколку минути доа?а до добро расположение и до зголемено чувство на незадоволство.
Се зголемува чувството за бои и звук и интелектуалната способност.
- Амфетамин ? како дрога на?многу ?а користат студентите и спортистите, биде??и ги намалува заморот, сонот и гладот. Дава чувство на зголемена интелектуална способност, де?ствува на кората на големиот мозок. Амфетаминот доведува до психичка зависност, а има и примена во медицината. Голем е бро? на лу?е ка? кои се применува како терапи?а.
- Модерната дрога ко?а е во експензи?а е LSD-25, халуциногена дрога ко?а се употребува педесетина години. Создава голема психичка зависност. Според досегашниве искуства, LSD претставува вовед во морфиумот, а таа дрога предизвикува оштетува?е на хромозомите и наследува?ето.
Поради можните позитивни ефекти кои се изразени осбено во почетокот, прима?ето дрога е опасно и брзо доведува до тешки оштетува?а на црниот дроб и на мозокот, а со тоа се скратува и животот.
На?голем бро? наркомани има во периодот на создава?е ? адолесценци?а.
Поради тоа мерките за превенци?а се многу сложени, специгични и бараат соодветен пристап. За превенци?ата е неопходно учеството на општеството. Со порастот на наркомани?ата расте и бро?от на заболените од SIDA.
Превенци?ата треба уште пред да до?де детето на свет, со постое?е на посебни советувалишта за брачни партнери, за трудници, стручно воде?е на бременоста и создава?е оптимални услови за разво? на детето. За школските деца, адолесцентите и за младите е потребна посебна програма, организира?е пове?е предава?а на пове?е актуелни теми за нив, биде??и тие се на?вулнерабилната (на?ранлива) категори?а од нашата популаци?а. Со поголема информаци?а преку ?авните гласила (радио и ТВ), поголемо ангажира?е на здравствените служби, соци?алните работници, педи?атрите, психолозите, педагозите, на Црвениот крст и др.
Лекува?ето на наркоманите е тешко и долго. Околу 90% лекувани наркомани во рок од 6 месеци повторно и се вра?аат на дрогата. Посто?ат два вида наркомани кои се лекуваат:
- едни се принудени да до?дат и ка? нив ефектот е мал
- вторите се оние кои доброволно доа?аат и ка? нив ефектот е подобар.
Во современата концепци?а ка? спречува?ето на наркомани?ата постои:
- рано открива?е на лицата наркомани
- лекува?е на заболените
- спречува?е на илегално шире?е на дрогата
- прекинува?е на веригата за внесува?е дрога од надвор
- спречува?е секакво производство на дрога во нашава зем?а
- поголема контрола на лицата кои се задолжени за наркотичните средства
- строго почитува?е на пропишаните норми за наркотични средства.
Во спротивно, строго спроведува?е на казнените мерки, се во интерес на менталното и телесното здрав?е на човекот.
Порано во Европа пуше?ето се користело како тераписко средство, а не како средсрво за ужива?е поради неговото екцитативно де?ство. Постоело мисле?е дека тутунот ги лекува речиси сите болести, според што го добил името “Herba panacea”
Во тутунот се нао?аат пове?е алкалоиди, а од нив на?значаен е никотинот.
Никотинот е безбо?на течност ко?а лесно се раствора во органска растворувачи, а многу е значаен од токсиколошки поглед. Лесно се ресорбира во лигавицата на усната празнина, желудникот, цревата и во респираторниот систем. Детоксикаци?ата на никотинот се врши главно во црниот дроб. Неговите метаболитети се излачуваат преку урината, преку млечните жлезди и др. Никотинот вли?ае врз нервниот систем. Мали дози предизвикуваат недоразбира?е, а поголеми ?а намалуваат надразливоста. Треба да се истакне дека никотинот е ?ак отров. Труе?е од никотин се ?авуваат и при акутно и хронично зема?е.
Акутната форма настанува ако за кратко време се испушат пове?е од 15 цигари. Многу е знача?но хроничното труе?е, биде??и штеното де?ство на никотинот е пове?екратно. Многу студии говорат дека на?малку 96% оперирани од карцином на белите дробови биле пушачи. Значи, причина за карцином на белите дробови е пуше?ето.
Никотинот може да предизвика нарушува?е во гениталните органи ка? жените и мажите. Работниците во фабрките за тутун се аменореични (отсуство на менструалниот циклус, крваве?е) или имаат нередовен менструален циклус. Ка? трудниците е поголем бро?от на спонтани абортуси, се ра?аат деца со мала телесна тежина.
Треба да се истакне дека пушачите спа?аат во редот на високоризични групи за настанува?е на инфаркт поради ?аглеродниот моноксид ко? се создава при согорува?е на тутунот, ко? доведува до анемизаци?а на ендотелот од крвните садови, при што се таложат масти и неоргански материи, се создаваат “плаки”. Содржината на полониум 210 во цигарите може знача?но да ?а зголеми дозата на зраче?е на белите дробови и да биде блажен фактор за по?авата на рак ка? пушачите. Се нарушува функци?ата на различни ензими (ферменти), се по?авува анеми?а.
Наркомани?ата како мотив во популарната култура
[
уреди
|
уреди извор
]
- ?Наркоманот се суши“ (англиски:
Junkie's Runnin' Dry
) - песна на американската рок-група
Operation Ivy
.
[1]