Нанак
Слика на сикиски гуруа - Нанак е во средината.
Роден(а)	15 април 1469 Нанкана Сахиб (денес во Пен?аб , Пакистан )
Починал(а)	22 септември 1539
Почивалиште	Картапур (денес во Пакистан )
Народност	Пен?абец
Родители	Татко: Калу Мехта Ма?ка: Мата Трипта

Гуру Нанак Дев ^[1] ( пен?апски : ???? ???? ??? , хинди : ???? ???? , урду : ??????? Guru N?nak ) (роден на 15 април 1469 во Раи Бои ди Талванди (денес Нанкана Сахиб , во близина на Лахор , Пакистан - починал на 7 ма? или 22 септември 1539 ) е индиски светец и верски водач, ко? се смета за централна фигура во сикизмот . То? бил прв од десетте гуруа на Сиките .

Животопис [ уреди | уреди извор ]

Рани години [ уреди | уреди извор ]

Гур Нанак Дев ?и се родил на 15 април 1469 ^{[2] [3]} во Хинду и Хатри семе?ство со кастинско уредува?е на односите, ^[4] во селото Раи Бои ди Талванди (денес Нанкана Сахиб , во близина на Лахор , Пакистан . ^[5] Денес, неговото родно место е обележано од Гурдвара ?анам Астан . Неговиот татко, Мехта Ка?ан Дас, познат како Мехта Калу ^[6] бил патвари (сметководител) на приходот од жетва на целото село Талванди, со вработени Муслимани на плодното зем?иште, Раи Булар Бати ^[7] . Неговата ма?ка била Трипта Деви . Нанак имал постара сестра, Бебе Нанки .

На?раните бографски извори за живтото на Нанак се ?анам сакис (животни сметки) и варс (составува стихови) на писарот Баи Гурдас . На?познатите ?амсаки се смета дека биле напишани во тесна врска со Нанак, пред то? да почине. ^[8] И покра? тоа, стилот на пишува?е и заикот употребен во записите им дале на историчарите, ме?у кои и Макс Артур Мекалиф со право да размислуваат дека овие записи се напишани по неговата смрт. ^[9]

Баи Гурдас , ко?што наводно се смета за писател на Гуру Грант Сахиб , во сво?от варс , исто така пишувал за животот на Нанк. Иако овие текстови биле довршени, нешто по смртта на Нанак, тие се подетални од ?анамсакис, а современите сикиски идеологии се обидуваат да ги сочуваат со голема претпазливост. Во ?анамсакис се раскажува за околностите во минутата на ра?а?ето на гуруто. Тие потврдуваат дека, рпри неговото ра?а?е, еден астролог , ко? го пишувал сво?от хороскоп, насто?увал да го види детето. Гледа??и го новороденчето, се смета дека то? го благословил, цврсто држе??и го своите прегратки ^{[ се бара извор ]} и забележал дека ?Жал ми е дека нема да доживем да го видам малиот Гуру Нанк како возрасен ^{[ се бара извор ]} .“

На петгодишна возраст, се вели дека Нанак покажал интерес за богословските предмети. На 7 години, неговиот татко, Мехта Калу го запишал во селското училиште, како што било обича?. ^[10] Познатата традици?а говори дека како дете, Нанак го изненадил учителот, опишува??и му го имплицитниот симболизам на првата буква во азбуката , ко?ашто е права лини?а во персиското или арапското писмо , наликува??и на математичката верзи?а на буквата и со неа об?аснува??и ?а единственоста на Бог ^[11] . Други факти од неговото детство посочуваат на необични и чудни настани за Нанак, за кои сведочи Раи Булар, како што е отровната кобра, ко?а ?а заштитувала главата на детето од топлото сонце.

Брак и семе?ство [ уреди | уреди извор ]

Гуру Нанк Дев се оженил со Мата Сулакни. Нивниот брак бил склучен во градот Батала , додека нивната свадба се одржала во Султанпур Лоди . Од ово? брак, то? имал два сина: Шри Чад и Лакми Чад. Шри Чад основал аскетска секта, позната како Удасис , откако Нанк не го именувал како сво? наследник. Помладиот син бил воспитуван да влезе во светскиот живот. Гуру Нанак ?а обрнувал особено внимание на неговата дисциплина. Една приказна е мошне интересна. Кога Гуру Нанак се шетал нака? гробиштата, то? фрлал златни монети. Кога пристигнал на гробиштата, останал само еден, Баба Лена.

Основа?ето на сикизмот [ уреди | уреди извор ]

Раи Булар Бхати, ко?што бил локален зем?опоседник и сестрата на Нанак, Бебе Наки, биле првите кои ги признале божгословските квалитети на Гуру Нанак. Тие го охрабрувале и поддржувале Нанак да учи и да патува. Околу 1499, на триесетгодишна возраст, сикиската традици?а наведувала дека Нанак пропуштил да отиде и бил навреден, биде??и се откажал по оде?ето за една од неговите утрински ба?и и отишол покра? потокот Кали Беин. Еден ден, то? истакнал: ?Таму нема Хинду, таму нема Муслимани“ (на пен?апски ?n? k?i hind? n? k?i musalm?n“). ^[12] ОД ово? момент, било ?асно дека Нанак ?е започне да ги шири уче?ата, кои претставувале зачетопк на сикизмот .

Патува?ата на Гуру Нанак [ уреди | уреди извор ]

Нанак целиот сво? живот го поминал патува??и од едно место во друго. То? отишол во Са?идпур во Гу?ранвала . Оттаму, то? продолжил во Курукшетра , Хардвар , Бриндаван , Варанаси , Агра , Канпур , А?дох?а , Пра?аг , Патна , Ра?гир , Га?а и Пури . То? патувал низ цела Инди?а.

Иако се расправа за точниот податок за неговиот план за патува?е, на Нанак му се признава дека направил 4 големи патува?а, поминува??и ил?адници километри. Првото патува?е било на исток, нака? Бенгал и Асам , второто нака? Тамил Наду , третото на север, нака? Кашмир , Ладак и Тиобет и четвртото, на запад, нака? Багдад и Мека на Арабискиот Полуостров . ^[13] . Во Инди?а, то? имал критички разговори со Пандитите , а на запад со исламските верници. То? дебатирал, и на многу места на кои верниците оделе на а?илак. То? ?а собирал облеката нам многул лу?е поради незнае?е и долгови на многу лу?е. Нанак им наложувал на сите лу?е како да живеат правилно, со гбратската ?убов и здрав?е. То? проповедал, веле??и: ?До Нама Смарана. Сака?те го Бог. Бидете потчиети на еден Бог. Служете им на вашите другари. Бог е сe во сe. Молете се. Молете го секогаш. Достигнете го блаженството на зедништво со него.“ ^[14] . Нанк останал забележителен во менува?ето на мислите на лу?ето и победува??и ?а нивната ?убов и самоувереност и насочува??и ги по патот на павдината и блаженството. То? направил сe што можел за да ги обедини Хиндуистите и Муслиманите.

Гуру Нанак продолжил во Мултан . То? се задржал на едниот брег од една река. Мултан било место, кое секогаш било полно со факири . Според записите, тау е роден Прахлад. Во Мултан живееле и Шамс Тебриз и Менсор. Пирите дошле да дознаат зошто Гуру Нанак дошол во Мултан. Тие му испратиле преполна чаша млеко. Нанк истурил во чашата, малку баташи (грутки ше?ер) и цве?е под нив и го вратил млекото. Баи Мардана му рекол на неговиот господар дека, нешто како млеко не смеее да се вра?а и дека треба да се пие. Гуру Нанк, на тоа одговорил: ?Види овде Мардана. Ти си глупав. Пирите прават мал трик. Тие не ми го испрати?а мелкото за да го испи?ам. Во него се крие длабока филозофи?а. Во него има мудро значе?е. Значе?ето е дека, Мултан ве?е е пол со пири и факири, исто како што и чашата е полна со млеко и дека нема соба за уште еден верски учител. Им платив со истата монета. Мо?от одговор е дека ?е ги измешам со баташа и ?е преовладеам над нив како цве?ето во чашата млеко“. ^[14] . Пирите и факирите, тогаш дошле да го видат Гуру Нанк. Нанaк пеел песна. Доа?а?ео на годрите и арогантни пири, ово? пат имало смисла. Тие биле скромни и му се обратиле на Нанак со зборовите: ?,Извинете не, о почитуван Гуру! Ние сигурно бевме вообразени. Учтиво да? ни духовни инструкции и благослови нe.“ ^[14] Гуру Нанк ги благословил и им инструкции.

Последните години [ уреди | уреди извор ]

Како што минувале годините и се приближувал кра?от на животот на Гуру Нанакк, така то? започнувал да ?а наб?удува побожноста и надареноста на неговите синови и блиските следбеници, демонстрира??и ги ставовите во мислите на другиот. Имало бро?ни случаи, а еден приврзаник, Баба Лена , прераснал во величествена личност, биде??и некогаш не ?а изгубил вербата во Гурту Нанак.

Гуру Нанк го именувал Баба Лена за негов наследник како гуру , менува??и му го името во Гуру Ангад Дев, што во превод значи ?единечна сопственост? или ?дел од тебе“. Ова наследува?е не било едноставен чин. Преку трансфопрмаци?ата, во споредбна со сикиската традици?а како преминува?е од огнот на една све?а на друга, титулата гуру на Гуру Нанак преминала во рацете на Гуру Ангад. Гуру Ангад станал Гуру Нанак. Во Гуру Грант Сахиб , ова е опишано како физичка манифестаци?а, при што Ангад е личност, ко?а ненаде?но се по?авува за да изгледа како Нанак. ^[15]

Смртта [ уреди | уреди извор ]

Кратко по именува?ето на Баба Лена за наследник, Нанак соопштил дека времето на неговата смрт е пристигнато и се повлекол на дрво, при што седел во лотус позици?а и праан (животна сила) бил воден нагоре и надвор од неговото тело. Ова се вели дека се случило на 22 септември 1539 во Картарпур , Пен?аб , Пакистан , кога Нанк имал 70 години. Сепак, посто?ат податоци кои потврдуваат, дека Нанак починал во 1538 година. ^[14]

Уче?ата на Гуру Нанак [ уреди | уреди извор ]

Гуру Нанк Дев го практикувал стариот систем на ?ога, ко?што умствено бил свртен кон животната енерги?а, нагоре и надолу, околу шесте ’рбетни мозоци, кои одговарале на дванаесетте хороскопски знаци и го зимболизирале космичкиот човек. Половина минута од оваа револуци?а на енерги?а околу чувствителниот ’рбетен канал на човекот вли?ае на прогресот во неговата еволуци?а. Оваа половина минута од оваа револуци?а е еднаква на една година од природниот духовен разво?. Ослободува?ето може да се постигне со оваа внатрешна прана?ама , ко?ашто се достигнува со разделува?е на правецот на инспираци?а и експираци?а. Ова се нарекува Гурмуки Вид?а (знае?е кое е граница со врската на учениците на гуруто). Ово? систем на ?ога се состои од бро?ни нивоа на прана?ама , врз основа на рехники, кои насто?уваат да го забрзаат разво?от и да создадат мудар став на смиреност и со?узништво со Бог.

Секое живо суштество во ово? свет има вообичаена активност, а тоа е дише?ето. Праан ( Универзална космичка енерги?а ), ко?ашто вклучува сe во процесот на дише?е, собира сe во универзумот и го соединува. Вдишува?ето во издишува?е и издишува?ето во вдишува?е се неутрализирани од ?огито; то? освен тоа ослободува праан од срцето го става под контрола. Тогаш, то? го остварува тоа што не се граничи со некое име или атрибут. То? проникнува насекаде во универзумот и сe што е матери?ално и нематери?ално е во него, то? нема граница, то? е во просторот. Ако неко? го види во секого, тогаш како се чувствува зависта спрема човека? Обединува??и се со Бог, неговото присуство ?а ослободува околината од сите закани. Ова е зошто Раи Булар ?а видел отровната кобра, како ?а заштитува главата на заспаното дете (Гуру Нанк) од топлото сонце.

Ме?у различните уче?а на Гуру Нанак Дев, основно било ?Апсолутно е потребно за сите, целосно да му се предадат на нивниот гуру. Пове?ето можат да му се предадат на гуруто, пове?е то? може да дознае за на?фината од фините техники на ?огата од неговиот гуру. Без предава?е, ништо не може да се добие од гуруто.“ Баба Лахина го докажал ова. То? рекол: ?Секогаш присети се дека никому не припа?аш и нико? не ти припа?а тебе. Размисли дека еден ден, ненаде?но ?е мора да напуштиш сe во светот, па запозна? се Бог сега. Подготви се за светлото патува?е на смртта, кое ти претстои, со дневно ослободува?е на надуеноста на бож?ите согледува?а. Из измамата, ти се поистоветуваш како збир на с?а? и коски, што во на?добар случа? е гнездо на невол?и. Медитира? посто?ано, така што може да се видиш како бесконечно битие, слободно од секо?а форма на мизери?а. Престани да бидеш заробеник на телото; користе??и го та?ниот клуч на ?огата, научи да избегаш во духот.“ То? ?а предавал оваа та?на техника на оние кои искрено ?а побарувале. Баба Лахина бил еден од нив.

Уче?ата на Гуру Нанак може да се на?дат во сикискиот запис Гуру Грант Сахиб , ко? претставува збирка од из?ави, запшишани во стихови, кои биле прона?дени и чуени во Гурмуки.

Од нив, некои вообичаени принципи изгледаат лесно забележителни. Прво, надмо?ниот Бог, ко? иако несфатливо се ?авува во различни верски облици, еднинскиот ?Доер“ и изворот без облик на сите облици. Опишани се тра?ните и безвременски облици и во лични и безлични облици. Спасува?ето или ослободува?ето зависи од милоста на Бог и надвор од мо?та на поединеците се огледа низ поединеците, на кои се гледа посто?ано во нивните напори. Религиозното буде?е се споредува со подложува?ето на животна смрт.

Гуру Нанак ги опишува опасностите на сопствената личност (?хаумаи“ - ??ас сум“) и ги повикува посветените да се зафатат во култот кон Бож?ото име и пее?ето на Бож?ите квалитети, отфрла??и ги долговите во то? процес. И покра? тоа, ваквите култови мора да бидат несебични (?сева“). Бож?ото име го чисти поединецот за да го направи култот возможен. Ова е поврзано со открива?ето дека Бог е ?Доер“ и без Бог нема нико? друг. Гуру Нанк предупредувал против хипокризи?ата и лагата, веле??и дека тие се продорни во хуманоста и дека религиозните акции може да бидат суетни. И покра? тоа, практикува?ето на пее?е во состо?ба на седе?е се смета за величествено. Исто така, може да се каже дека аскетските проби се немилосни за Гуру Нанк, ко? препорачува останатата духовност да се одвои од живее?ето како дома?ин.

Во народната традици?а, уче?ето на Гуру Нанак е сфатено, како нешто што треба да се практикува на 3 начиниз:

• Наам ?апна : Ма?епсува??и го светото име и освен тоа, споменува??и го Бог цело време (посто?ано благословува?е на Бог);
• Кират Каро : Праве??и гоживее?ето чесно, без истражува?е или измама;
• Ванд Чако : Споделува?е со другите, помага?е на оние на кои им е потребна помош.

Гуру Нанак особено го нагласувал значе?ето на култот на ?Вистинското име“ (Наам ?апна). Еден треба да ?а следи насоката на разбудените поединци одошто умот (став на ?мамук“ - да се биде воден од умот).

Во контекст на неговите времи?а, реформите кои се по?авиле и ги вовеле уче?ата на Нанак и го подигнале движе?ето бхакти , жените не биле одво?увани и дискриминирани од институциите, што го потврдува ставот дека Бод не е посебен за секо? поединец.

Двете чуда [ уреди | уреди извор ]

Постои забележителен инцидент, ко? е поврзан со посетата на Нанак на Мека . Во Мека, Нанак бил прона?ден како спие со неговите нозе свртени нака? Каба , пред што Муслиманите се молеле. Кази Рукан уд-дин, ко? го забележал ова, луто извикал: ?Неверство! Како се осмелуваш нечесно спрема бож?ото место, врте??и ги нозете спрема него?“, а притоа и удира??и го Нанк. Нанк тивко одговорил: ??ас сум уморен. Заврти ги моите нозе во онаа насока на ко?а не е Бог.“ Кази Рукан уд-дин луто ги фатил нозете на Нанак и ги завртел во спротивната страна. Но, ?ами?ата, исто така започнала да се пиместува. Кази бил зачуден од она што гледа. Тогаш, то? ?а признал славата на Гуру Нанак.

Гуру Нанак бил во Хасан Абдал во северозападната погранична провинци?а во 1520 година. То? седел пред една смоква на едно ритче. На врвот на ридот, живеел исламски светец, ко? се викал Вали Квандхари. На врвот на ридот имало извор со вода. Баи Мардана сакал да наполни вода од изворот. Гуру Нанак станал многу популарен за кратко време, а исламскиот светец бил ?убоморен и му забранил на Мардана да наполни вода и да си замине со неа од изворот. То? го известил Гуру Нанк, за опва, а ово? му одговорил: ?О Мардана! Немо? да се плашиш. Бог наскоро ?е ни испрати вода надолу.“ Изворот ко?што бил на врвот од ридот се наслонил веднаш и водата започнала да тече надолу. Светецот бил бесен и фрлил голем камен по изворот, точно на местото каде што седел Нанак. Гуру Нанк го застанал тркала?ето на каменот со сво?ата рака. Чувството на неговата рака над каменот постои и денес. Тогаш светецот се приближил до гуруто и клекнал пред неговите нозе и го помолил за прошка. Гуру Нанак се насмеал и му простил на арогантниот светец. Денес, на тоа место се нао?а храм, на страната на изворот, ко? е наречен ?Пун?а Сахиб“.

Баабурбаани [ уреди | уреди извор ]

Баабурбаани (Баани на Баабар) се стихови од химната, компонирана од Гуру Нанак, ко?а е запишана во Гуру Грант Сахиб и се однесува на могулската инвази?а на Инди?а , настан ко? се случувал додека Наанк бил жив. ^[16] Позната ггледна точка на овие стихови е тоа пто, ние обично не го бараме преработените описи на настанот. Во оваа химна, Гуру Нанак, како метафора го користи поимот ?свадба“, опишува??и ?а инвази?ата на Баабур.Ироничната употреба на поимите асоцира на свадбените обичаи, кои изгледа дека се подверзии на народникот и распространетиот архетип на саканото, кое е привлечено од северно индиските религиозни и уметнички обичаи од тоа време.

Гуру Нанк го опишал настанот во прилог на милоста на семо?ниот Бог, опишува??и ?а мо?та со нема економи?а на државата и како ова е поврзано со праша?ата на страда?ето и угнетува?ето ненаучноста во животот.

Поврзано [ уреди | уреди извор ]

• Сикисти
• Хиндуизам и сикизам
• Сикизам
• Ислам и сикизам
• Бхаи Лало
• Нанкана Сахиб
• Област Нанкана Сахиб

Наводи [ уреди | уреди извор ]

Надворешни врски [ уреди | уреди извор ]

Викицитат има збирка цитати поврзани со:

Нанак

• Макс Артур Меколиф, Сикиската религи?а, прво издание (животот на Гуру Нанак Дев ?и) , Oxford University Press, 1909
• Allaboutsikhs.com
• aboutsikhism.org Архивирано на 24 ма? 2010 г.
• Гуру Нанак Архивирано на 30 август 2007 г.
• Гуру Нанак во Багдад Архивирано на 30 април 2012 г.
• Биографи?а на Сатгуру Нанак Дев ?и ^{[ мртва врска ]}
• Научете пове?е за основачот на сикизмот, Шри Гуру Нанак дев ?и Архивирано на 21 август 2008 г.
• Биографи?а на Сатгуру Нанак Дев ?и, со слики Архивирано на 16 септември 2007 г.
• Сатгуру Нанак Дев ?и (за деца) - електронска книга
• JargSahib.com Архивирано на 24 ноември 2005 г.
• Суфии, филозофи и Нанак
• Нанак и Сикистите

Аудио содржина [ уреди | уреди извор ]

• Sikhism.com ^{[ мртва врска ]}
• Guriqbal Singh (Gurdwara Mata Kaulan Amritsar Wale) - Kal Taran Guru Nanak Aya
• Surinder Singh Jodhpuri - Pekh Darshan Nanak Jeeva
• Harjinder Singh (Sri Nagar Wale) - Nanak Dukhia Sabh Sansar
• Lal Chand Yamla Jatt - Satguru Nanak Teri Leela Neyari
• OST - Nanak Naam Jahaaz Hai
• Сите аудио содржини поврзани со Гуру Нанак Дев ?и