한국   대만   중국   일본 
Конвенци?а за правата на лицата со попреченост ? Википеди?а Пре?ди на содржината

Конвенци?а за правата на лицата со попреченост

Од Википеди?а ? слободната енциклопеди?а
Конвенци?а за правата на лицата со попреченост
{{{image_alt}}}
   договорни страни
   држави потписнички, но не ратификувале
   држави кои не потпишале
Напишан 13 декември 2006
Потпишан 30 март 2007
Место ?у?орк
На сила од 3 ма? 2008
Услов 20 ратификации
Потписници 160
Странки 175
Чувар Генерален секретар на ОН
?азици арапски, кинески, англиски, француски, руски и шпански

Конвенци?а за правата на лицата со попреченост - ме?ународен договор за човекови права на Обединетите Нации наменет за заштита на правата и достоинството на лицата со попреченост. Од договорните страни на Конвенци?ата се бара да промовираат, заштитуваат и обезбедат целосно ужива?е на човековите права од страна на лицата со попреченост и да обезбедат целосна законска рамноправност. Конвенци?ата доведе до промена во погледот кон лицата со попреченост: наместо да се цел на добротворни организации, медицински третмани и соци?ална заштита, тие станаа целосни и рамноправни членови на општеството што ги уживаат човековите права. Ова е единствен инструмент за човекови права на ОН со изразита димензи?а за  одржлив разво? . Конвенци?ата е прв договор за човековите права во дваесет и првиот век. [1]

Текстот беше усвоен од страна на Генералното Собрание на ОН на 13 декември 2006 година, [2] и отворен за потпишува?е на 30 Март 2007 година. По ратификаци?ата од страна на 20-тата парти?а, договорот стапи во сила на 3 Ма? 2008 година. [3]  Од октомври 2017, има 160 потписнички и 175 договорни страни, и вклучува 172 држави и Европската Уни?а (ко?а го ратификуваше на 23 декември 2010 одговорностите на зем?ите-членки беа префрлени на Европската Уни?а). [4] Во декември 2012 година, при гласа?е во Сенатот на САД фалеа уште шест гласови од две-третинското мнозинство потребно за ратификаци?а. [5] Конвенци?ата ?а следи Комитетот за правата на лицата со попреченост.

Истори?а [ уреди | уреди извор ]

За ОН, периодот од 1981 до 1992 година беше ?Децени?а на лицата со попреченост“. Во 1987 година, на собирот на експерти од целиот свет со цел увид во напредува?ето се донесе препорака Генералното Собрание на ОН да направи нацрт за ме?ународна конвенци?а за отстранува?е на дискриминици?ата на лицата со попреченост. Итали?а, а подоцна и Шведска, предложи нацрт-конвенци?а но не постигна консезус. Многумина претставници на влади расправаа дека посто?ните документи се доволни. Во 1993 година, Генералното Собрание усвои необврзувачки ?Стандардни правила за изедначува?е на можностите на лицата со попреченост“. Во 2000 година, претставници на пет ме?ународни невладини организации за попречености издадоа деклараци?а, и ги повикаа сите влади да ?а поддржат Конвенци?ата. Во 2001 година, Генералното Собрание, по предлог на Мексико, основа Ад Хок-Комитет ко?што ?е ги разгледува предлозите за сеопфатна и суштинска конвенци?а за промовира?е и заштита на правата и честа на лицата со попреченост. Организациите за правата на лицата со попреченост, вклучува??и ?а и Ме?унардоната али?анса за попречености како координатор на ад хок Ме?ународна конференци?а за попречености, активно учествуваа во процесот на изготвува?е нацрт, поточно, бараа лицата со попреченост и нивните организации да имаат улога во спроведува?ето и следе?ето на Конвенци?ата.

Мексико започна преговори, со активна поддршка од GRULAC (регионалната латиноамериканска група). Кога во 2002 година поради противе?ето на WEOG почна да опа?а поддршката за Конвенци?ата, Нов Зеланд играше клучна улога во постигнува?ето придвижува?е во сите региони. Игра??и улога на олеснувач во периодот од 2002 до 2003 година, Нов Зеланд конечно ?а прифати формалната улога на Седиште на АД Хок-Комитет и ги започна преговорите за постигнува?е консензусен договор во август 2006 година, соработува??и со други членки на Бирото: ?ордан, Костарика, Чешка, ?ужна Африка, како и Коре?а и Мексико. Конвенци?ата стана едно од средствата за човекови права кое на?брзо доби поддршка, со силна поддршка од сите регионални групи. 160 Држави ?а потпишаа Конвенци?ата на не?зиното отвора?е во 2017, а 126 Држави ?а ратификуваа Конвенци?ата за време на првите пет години. Како знак за признава?е на улогата на Нов Зеланд во создава?ето на Конвенци?ата, како и за квалитетот на нивната национална Стратеги?а за попречености, Генералниот Гувернер на Нов Зеланд, Ананд Сати?ананд ?а доби Светската награда за Попречености во 2008 година, како претставник на целата наци?а.

Во 2015 година, за првпат во истори?ата, Комитетот за правата на лицата со попреченост отвори истрага за држава-потписничка што ги имаше прекршено обврските на Конвенци?ата. Истрагата започна со Член 6 од изборниот протокол, ко? наведува дека истрагата ?е се поведе кога Комитетот ?е добие ?доверливи информации што покажуваат сериозно и систематско нарушува?е“ на човековите права на лицата со попреченост. Владата на Обединетото Кралство е под истрага, а конечниот извешта? треба да биде об?авен во 2017 година.

Краток преглед [ уреди | уреди извор ]

Конвенци?ата ?а следи традици?ата на гра?анското право, со преамбула, во ко?а се цитира начелото од Виенската деклараци?а и програма за акци?а: ?сите човекови права се универзални, неделиви, ме?усебно зависни и поврзани“, а по него следат 50 члена. Конвенци?ата, за разлика од другите конвенции на ОН, не е формално поделена на делови.

Член 1 ?а дефинира целта на Конвенци?ата:

да промовира, штити и обезбедува целосно и еднакво ужива?е на сите човекови права и основни слободи од страна на лицата со попреченост, и да промовира почит кон нивното достоинство.

Членови 2 и 3 даваат дефиниции и основни начела за комуникаци?а, разумно сместува?е и универзален диза?н.

Членови 4-32 ги дефинираат правата на лицата со попреченост и должностите кон нив на државите-договорни страни. Многу од овие права ги отсликуваат правата прифатени во други конвенции на ОН, како Ме?ународната одредба за гра?ански и политички права, Ме?ународната одредба за економски, соци?ални и културолошки права, или Конвенци?ата против тортура, но со посебни должности кои осигуруваат нивно остварува?е од страна на лицата со попреченост.

Во посебни права на оваа конвенци?а спа?аат правата на пристап, кои ?а вклучуваат информациската технологи?а, правата за независен живот и вклученост во заедницата (Член 19), права на лична подвижност (Член 20), на хабилитаци?а и рехабилитаци?а (Член 26), и на учество во политичкиот и ?авниот живот, и во културниот живот, права на рекреаци?а и спорт (Членови 29 и 30).

Освен тоа, страните на Конвенци?ата мора да ?а зголемуваат свеста за човековите права на лицата со попреченост (Член 8), и да обезбедат пристап до патишта, згради и информации (Член 9).

Членови 33-30 ги регулираат известува?ето и следе?ето на ковенци?ата од страна на националните институции за човекови права (Член 33) и Комитетот за правата на лицата со попреченост (Член 34).

Членови 40-50 ги регулираат ратификаци?ата, влегува?ето во сила, и амандманите на Конвенци?ата. Член 49 исто така бара Конвенци?ата да биде достапна во пристапни формати.

Конвенци?а за правата на лицата со попреченост [6]

Основни одредби [ уреди | уреди извор ]

Водечки принципи на Конвенци?ата

  1. Почитува?е на неразделивото достоинство, поединечната автономи?а со слобода за личен избор, и независноста на лицата
  2. Недискриминаци?а
  3. Целосно и делотворно учество и вклученост во општеството
  4. Почитува?е на различноста и прифа?а?е на лицата со попреченост како дел од човечката разноликост и човечност
  5. Еднаквост на можности
  6. Пристапност
  7. Еднаквост поме?у жените и мажите
  8. Почитува?е на разво?ните капацитети на децата со попреченост и почитува?е на правата на децата со попреченост да го одржат сво?от идентитет

Наводи [ уреди | уреди извор ]

  1. ↑
       states that have not signed
  2. ↑ General Assembly на ООН Седница бр. 61 Resolution 106 . Convention on the Rights of Persons with Disabilities A/RES/61/106 13 December 2006. посет.  5 октомври 2017 г . конс.  5 октомври 2017 г .
  3. ↑ ?Landmark UN treaty on rights of persons with disabilities enters into force“ . Scoop. 2008-05-05 . Посетено на 2008-06-28 .
  4. ↑ ?UN Treaty Collection: parties to the Convention on the Rights of Persons with Disabilities: List of parties“ . United Nations. 2016-10-12 . Посетено на 2017-04-20 .
  5. ↑ Helderman, Rosalind S. (4 December 2012). ?Senate rejects treaty to protect disabled around the world“ . Washington Post . Архивирано од изворникот на 21 September 2013 . Посетено на 2013-09-20 .
  6. ↑ ?Конвенци?а за правата на лицата со попреченост“ (PDF) . http://www.mtsp.gov.mk . Надворешна врска во |work= ( help )
Преземено од ? https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Конвенци?а_за_правата_на_лицата_со_попреченост&oldid=4872878 “