Клагенфурт
или
Целовец
(
германски
:
Klagenfurt am Worthersee
;
словенечки
:
Celovec
;
итали?ански
:
Clanforte
;
фурлански
:
Clanfurt
;
хрватски
:
Celovac
), полн назив
Клагенфурт ам Вертерзе
(
Klagenfurt am Worthersee
)
Целовец на Врпското Езеро
(
Celovec ob Vrbskem jezeru
) ? главен град на со?узната покраина
Корушка
од
Австри?а
. Со население од 99.100, то? е шести по големина град во зем?ата. Градот е седиште на епископи?ата на Римокатоличката епархи?а Гурк-Клагенфурт и дом на Клагенфурскиот универзитет ?Алпен-Адри?а“.
Градот Клагенфурт е во ?ужниот дел на Австри?а, во близина на ме?ународна граница. Тоа е во средината, речиси колку од Инсбрук, на запад, толку до Виена, на североисток.
Клагенфурт се нао?а на 446 метри (1,463 стапки) над морското ниво и зафа?а површина од 120,03 квадратни километри (46,34 квадратни мил?и). Една од убавините на градот е алпското езеро наречен
Врпско Езеро
(Вертерзе) како и реката Глан. Градот е опкружен со неколку шуми со ридови и планини од височина до 1.000 метри (3300 стапки), на пример, Урлихсберг. На ?уг е планинскиот венец Караванкен, ко? ?а одво?ува Корушка од
Словени?а
и
Итали?а
.
Клагенфурт е поделен на 26 населби и тоа: Клагенфурт, Бласендорф, Ехрентхал, Горлицшизен, Гробух, Гробпонфелд, Гурлич I, Халег, Хортендорф, Клеинбух, Лендорф, Марола, Награ, Неудорф, Св.Мартин беи Клагенфурт, Св.Петар ам Карлсберг, Св.петар беи Ебентаи, Св.Петар ам Бихл, Св. Рупрехт беи Клагенфурт, Стеин, Тентсхахт, Виктринг, Валдмандсдорф, Валтендорф, и Велзенег.
Клагенфурт има типична континентална клима, со доволно количество на магла во текот на есента и зимата. На прилично студените зими, сепак посто?ат повремени топли периоди поради фухел ветерот од Караванските планини на ?уг. Просечната температура од 1961 и 1990 година е 7,1 °C (44.8 °F), додека просечната температура во 2005 година изнесува 9,3 °C (48.7 °F).
| Климатски податоци за Klagenfurt am Worthersee
|
| Месец
|
?ан
|
Фев
|
Мар
|
Апр
|
Ма?
|
?ун
|
?ул
|
Авг
|
Сеп
|
Окт
|
Ное
|
Дек
|
Годишно
|
| На?висока забележана °C (°F)
|
16.4
(61.5)
|
21.5
(70.7)
|
24.0
(75.2)
|
26.7
(80.1)
|
31.4
(88.5)
|
33.1
(91.6)
|
37.4
(99.3)
|
38.0
(100.4)
|
29.7
(85.5)
|
26.3
(79.3)
|
18.3
(64.9)
|
16.6
(61.9)
|
38.0
(100.4)
|
| Прос. висока °C (°F)
|
0.3
(32.5)
|
4.4
(39.9)
|
10.3
(50.5)
|
14.9
(58.8)
|
20.2
(68.4)
|
23.4
(74.1)
|
25.5
(77.9)
|
25.1
(77.2)
|
20.6
(69.1)
|
14.2
(57.6)
|
5.8
(42.4)
|
0.8
(33.4)
|
13.8
(56.8)
|
| Сред. дневна °C (°F)
|
?4.0
(24.8)
|
?1.4
(29.5)
|
3.6
(38.5)
|
8.3
(46.9)
|
13.7
(56.7)
|
16.9
(62.4)
|
18.8
(65.8)
|
18.2
(64.8)
|
13.8
(56.8)
|
8.2
(46.8)
|
1.7
(35.1)
|
?2.7
(27.1)
|
7.9
(46.2)
|
| Прос. ниска °C (°F)
|
?7.2
(19)
|
?5.4
(22.3)
|
?1.3
(29.7)
|
2.8
(37)
|
7.8
(46)
|
11.1
(52)
|
12.9
(55.2)
|
12.7
(54.9)
|
9.0
(48.2)
|
4.3
(39.7)
|
?1.0
(30.2)
|
?5.2
(22.6)
|
3.4
(38.1)
|
| На?ниска забележана °C (°F)
|
?25.1
(?13.2)
|
?25.6
(?14.1)
|
?19.1
(?2.4)
|
?5.9
(21.4)
|
?2.2
(28)
|
1.9
(35.4)
|
3.0
(37.4)
|
3.4
(38.1)
|
?1.6
(29.1)
|
?8.9
(16)
|
?17.4
(0.7)
|
?21.8
(?7.2)
|
?25.6
(?14.1)
|
| Прос.
врнежи
мм (ин)
|
30.9
(1.217)
|
35.2
(1.386)
|
50.2
(1.976)
|
64.5
(2.539)
|
78.5
(3.091)
|
113.5
(4.469)
|
117.6
(4.63)
|
98.6
(3.882)
|
89.7
(3.531)
|
82.9
(3.264)
|
78.9
(3.106)
|
48.9
(1.925)
|
889.4
(35.016)
|
| Прос. снег см (ин)
|
17.5
(6.89)
|
20.4
(8.03)
|
9.9
(3.9)
|
5.1
(2.01)
|
0.8
(0.31)
|
0.0
(0)
|
0.0
(0)
|
0.0
(0)
|
0.0
(0)
|
0.3
(0.12)
|
10.1
(3.98)
|
20.0
(7.87)
|
84.1
(33.11)
|
| Прос. бр. врнежливи денови
(≥ 1.0 mm)
|
5.1
|
4.9
|
6.2
|
8.0
|
9.6
|
11.5
|
10.2
|
9.4
|
7.2
|
7.3
|
7.1
|
5.4
|
91.9
|
| Прос. бр. снежни денови
(≥ 1.0 cm)
|
23.1
|
18.5
|
8.2
|
1.1
|
0.2
|
0.0
|
0.0
|
0.0
|
0.0
|
0.1
|
5.0
|
15.9
|
72.1
|
| Сред. бр.
сончеви часови
месечно
|
78.8
|
123.0
|
158.3
|
175.2
|
212.5
|
217.5
|
241.2
|
233.0
|
180.5
|
125.6
|
66.0
|
57.4
|
1.869
|
| Извор:
Central Institute for Meteorology and Geodynamics
[2]
|
Градско сообрание на Клагенфурт
Катедралата на Клагенфурт и Домплац
Во?водата Бернард од Спанхаим, основачот на градот.
Легендата вели дека Клагенфурт е основан од неколку храбри лу?е кои биле убиени од "Lindwurm", крилестиот зме? во мочуришта, што се граничи со езерото. Подвигот се празнува од страна на грандиозниот 9-тонски ренесансен споменик во центарот на градот.
Историски гледано, местото било основано од страна на Во?водата Спанхеим Херман како упориште за трговските правци во областа. Своето прво споменува?е датира од кра?от на 12 век во документ на во?водата Урлих II, како на пример ,Свети Павле опати?а од обвинението патарина "во Foro Chlagenvurth". Таа спогодба ?а окупира областа што е предмет на чести поплави, така што во 1246 синот на Во?водата Херман , во?водата Бернхард фон Спанхеим, се преселил на побезбедно место и со тоа се смета за вистинскиот основач на пазарот, ко? во 1252 ги добил градските права.
Во следните векови, Клагенфурт претрпел пожари, зем?отреси, инвазии, напади од Турците, и бил уништен од селанска во?на. Во 1514, пожарот речиси целосно го уништил градот, а во 1518 царот
Максимили?ан I
, не може??и да го обнови, и покра? гласните протести на хамбургерите, имот на Клагенфурт бил отстапен на благородноста на Во?водството. Никогаш порано такво нешто не се случило. Новите сопственици, сепак, донеле економска ренесанса, како и политичка и културна надмо? на Клагенфурт. Каналот во Клагенфурт бил ископан за да се поврзете градот со езерото, како рута за снабдува?е на дрво за обнова на градот и да се снабдуваат гра?аните со основните намирниц. Благородните семе?ства имале ку?и изградени во новиот главен град на во?водството, градот бил проширен заедно со геометриски распоред во согласност со идеи на ренесансата на итали?анскиот архитект Доменико дел Алио; со нов плоштад во центарот на градот, на Но?ер плац, е изграден; како и нови утврдува?а кои виле потребни половина век за да се изградат и со тоа да се направи Клагенфурт еден од на?силните тврдина северно од Алпите.
Во 1809 година, пак, француските во?ници под Наполеон ги уништиле градските ?идови, остава??и сами против голема сума собрани од страна на гра?аните, само еден источната порта (ко? беше срушен да се направи патот за сообра?а? неколку децении подоцна), а мал дел во запад, ко? сега е сето тоа е оставено на некогаш големата утврдува?а. Во 1863 година, на железничката врска до Санкт Веит ан дер Глан ?а зголеми економи?ата на градот, и така со изградбата на железничката пруга Виена-Трст кои му донесоа на градот наметнува?е на централната станица (уништена во Втората светска во?на) и го направи Клагенфурт апсолутен центар во регионот.
Former city hall, Alter Platz.
Во текот на 19 век, градот се развива во важен центар на Корушка и на словенечката култура. Многу важни словенечките ?авни личности живееле, студирале или работеле во Клагенфурт, ме?у кои и Антон Мартин Сломшек, ко? подоцна станал прв епископ во
Марибор
и се упокоил во 1999 година, филолозите ?ури? Japе? и Антон ?анезич, политичарот Андре? Еинсплегер и активистот Мати?а Ма?ар. Националниот словенечки поет Франце Прешерн исто така, помина краток дел од сво?ата професионална кариера таму. На иници?атива на владиката Сломшек, професорот Антон ?анезич и викарот Андре? Еинслпегер на 27 ?ули 1851 година, во Клагенфурт е основана издавачката ку?а Хермагорас, ко? во 1919 година се преселила во
Прева?е
, а потоа во 1927 година во
Це?е
, но била повторно основана во Клагенфурт во 1947. Неколку весници од Словени?а, исто така, се об?авени во градот, ме?у нив и Словенски гласник. До кра?от на 19 век, сепак, словенечкиот културено и политичко вли?ание во Клагенфурт нагло се намалило, а до кра?от на Првата светска во?на, градот покажа убедлив Австро - германски карактер.
Поранешното градско сообрание во Аркадниот дворец.
Модел од Св.Петар Римски, во Минимундус
Лорето после реновира?ето во 2007.
Тентскаш Замокот.
Во 2016 година во Клагенфурт живееле 99.377 жители со резидентен статус.
Население во минатото
| Година
| Нас.
| ±%
|
|---|
| 1910
| 45.161
| ?
|
|---|
| 1923
| 43.536
| ?3.6%
|
|---|
| 1934
| 53.000
| +21.7%
|
|---|
| 1939
| 61.286
| +15.6%
|
|---|
| 1951
| 68.187
| +11.3%
|
|---|
| 1961
| 75.684
| +11.0%
|
|---|
| 1971
| 82.840
| +9.5%
|
|---|
| 1981
| 87.321
| +5.4%
|
|---|
| 1991
| 89.415
| +2.4%
|
|---|
| 2001
| 90.141
| +0.8%
|
|---|
| 2006
| 92.427
| +2.5%
|
|---|
| 2011
| 94.303
| +2.0%
|
|---|
| 2014
| 96.640
| +2.5%
|
|---|
| 2015
| 97.827
| +1.2%
|
|---|
| 2016
| 99.110
| +1.3%
|
|---|
Стариот град со своите централни Алтер плац (стар плоштад) и ренесансни згради со нивните симпатични аркадни дворови е голема атракци?а. Знача?ни знаменитости, исто така, вклучуваат:
- Линдворм фонтана на 1593, со Херкулес додаде во 1633
- Ландхаус - Палатата на имот, сега седиштето на Државниот парламент.
- Барокна катедрала, изградена од страна на тогашниот протестантски имот во Корушка
- Виктринг опати?а
- Хипо Арената Фудбалскиот стадион
- Минимундус, "мал свет во езерото Worthersee"
- Парк на природата Кро?цбергл со кула, поглед и опсерватори?а мала, но привлечна ботаничка градина во поднож?ето на Кро?цбергел, со музе? на рударството.
- Worthersee, на?топло од големите алпски езера, со на?големата езерска плажа во Европа, зема??и 12.000 капачи на еден убав летен ден.
- Мари?а Лорето полуостров со сво?те реновирани дворци, до неодамна во сопственост на еден од благородните семе?ства од Корушка, Розенбергови, но во последно време стекнати од страна на градот.
- Тенксаш и Халег замоци.
Клагенфурт е економски центар на Корушка, со 20% од индустриските компании. Во ма? 2001 година, имало 63.618 вработени во 6184 компании овде. Во 33 од овие компании се вработени пове?е од 200 лу?е. Распространетите економски сектори се
лесната индустри?а
,
електрониката
, и
туризмот
. Исто така, посто?ат неколку печатници.
Клагенфурт аеродромот е мал ме?ународен аеродром кои нуди поврзува?е со некои големи градови во Европа и одморалишта во странство.
Исто така постои и Клагенфурт Хауптбаханхоф (централната станица) ко?а се нао?а ?ужно од центарот на градот.
Градот се нао?а во пресекот на автопат А2 и S 37. автопат работи А2 од Виена преку Грац и Клагенфурт до
Филах
(Бе?ак) и понатаму на државната граница со Итали?а. Автопат S 37 трае од Виена преку Брук ан дер Мур и Санкт Веит ен дер Глан Клагенфурт. B 91 автопатот на Лоибл оди до
?уб?ана
, главниот град на Словени?а, ко?а е само 88 километри (55 mi) од Клагенфурт.
На обемот на сообра?а? во Клагенфурт е на високо ниво (ниво моторизаци?ата: 572 возила / 1000 жители во 2007 година). Проблемот на четири железнички линии од север, запад, ?уг и исток со централната станица ?ужно од центарот на градот и градскиот сообра?а? е олеснето со значителен бро? на подвозници на главните артерии. Сепак, и покра? 28 автобуски линии, сообра?а?ниот метеж се чести во денешно време, како и во пове?ето градови со слична големина. Идеи за брзо транспортен систем со користе?е на постоечките железнички пруги, на покачена жичарницата на фудбалскиот стадион или на редовен моторен чамец услуга на Каналот од центарот на градот до езерото не се оствари?а. Но, за оние кои сакаат фенси лежерно патува?е, таму е редовениот моторен чамец и
пароброд
услуга на езерото со поврзува?е до местаата на езерото Worthersee. Во текот на студените зими, кои ве?е не се случуваат редовно, побрз премин на замрзнато езеро може да се оствари со лизгалки
The Artists' House, 1913/14, Architect:
Franz Baumgartner
Австрискиот шампион ЕК KAC во хоке? на мраз е еден од на?познатите спортски клубови во Австри?а. Ово? клуб го има освоено Австриското првенство 30 пати а неговите обожаватели доа?аат од целата Корушка. Фудбалскиот клуб во Премиер лигата СК Австри?а Карнтен е со седиште во Клагенфурт. Клагенфурт е дома?ин на старт / кра? трката на натпреварот на Австри?а, 3,8 км (2.4 мил?и) плива, 180 километри (112 мил?и) велосипедизам, како и 42 километри (26 мил?и) рок, дел од сери?ата СТЦ Ironman, ко?а кулминира во Хаваи Светското првенство.
Светот (Европа) Весла?е првенство се одржа на Worthersee во 1969 година.
Еден од одбо?карските турнири на песок за гренд слем титули на ФИВБ се одвива во Клагенфурт секо? ?ули, и скоро секогаш е еден од на?големите празници во Австри?а во текот на годината. Одбо?ка на плажа е многу популарна во Австри?а, иако зем?ата е континентална. Австриските играчи Клеменс Доплер, Флори?ан Гош, и Александар Хорст, кои се популарни европски центри, учествуваат секо?а година.
Клагенфурт, исто така, беше дома?ин на три натпревари во првенството на Евро 2008 година во неодамна изградената Хипо-Арена. Клагенфурт исто така беше кандидат за
Зимските олимписки игри
во 2006 година и е дом на тимот на американски фудбал, на
Корушка
Црните Лавови, ко? се натпреваруваат во Првата лига на австриската фудбалска лига. Црните Лавовите привлекуваат навивачи од цела Корушка.
-
Сивик Театарот и Опера.
-
Државниот музе?
-
Градското сообрание
-
Катедралата во Клагенфурт
-
Ленд каналот во центарот на Клагенфурт
-
Анабихл Манор
-
Ехрентал Манор
-
Крастович Манор
-
Британски воени гробишта
-
A2 автопатот
by-pass
во Фалкенберг тунелот
-
Царицата Мари?а Тереза на Но?ер Плац
-
Линдформ Фонтаната
Клагенфурт е збратимен со :
 Висбаден
,
Хесен
, Германи?а, од 1930
[4]
 Фенло
,
Лимбург
, Холанди?а, од 1961
 Нова Горица
, Словени?а, од 1965
 Gorizia
,
Gorizia
,
Фриули- Венециа- Гулиа
, Итали?а, од 1965
 Гладсаксе
, Данска, од 1969
- Десау-Роблау
,
Саксон-Анхалт
, Германи?а, од 1970
 Душанбе
, Та?икистан, од 1973
- Дашау
,
Бавариа
, Германи?а, од 1974
|
|
 Жежов
,
Подкарпацские Во?водесхип
, Полска, од 1975
[5]
 Сибуи
, Романи?а, од 1990
 Залгаержег
, Унгари?а, од 1990
 Черновци
, Украина, од 1992
 Назарет Illit
, Израел, од 1993
 Тарагона
,
Тарагона
,
Каталони?а
, Шпани?а, од 1994
 Нанинг
, Кина, од 2001
 Лавал
,
Квебек
, Канада, од 2005
|
 Градови и окрузи во покраината
Корушка
1
|
|---|
| | Градови
| | |
|---|
| | Окрузи
| |
|---|
| 1
Во загради се дадени домородните
словенечки
ими?а на местата.
|
|