Камен од Розета
Каменот од Розета изложен во Британскиот музе? , Лондон
Матери?ал	Гранодиорит
Големина	1,123 mм × 757 mм × 284 mм (3.684 ст × 2.484 ст × 0.932 ст)
Натписи	египетски хиероглифи, демотско писмо и грчко писмо
Создаден	196 п.н.е.
Откриен	1799 близу Розета , Египет
Откриен од	П?ер Франсоа Бошар
Сегашна локаци?а	Британски музе?
3D модел (кликнете за пове?е)

Каменот од Розета e антички натпис на црн камен од гранит создаден во Мемфис , Египет 196 година п.н.е. од македонскиот владетел Птоломе? V . Каменот содржи текст напишан на три различни писма: на?горниот текст е напишан со староегипетски хиероглифи , средниот текст е напишан на демотско писмо и долниот текст на старогрчки ?азик . Во ранохристи?анскиот или средновековниот период е користен како градбен матери?ал за Fort Julien близу до градот Розета (Рашид) во Египет. Каменот беше откриен во 1799 година од во?никот П?ер Франсоа Бошар во ?Француската експедици?а во Египет“. Во време на Наполеоновите во?ни каменот од Французите му беше предаден на Британи?а и од 2003 година Египет демантира негово вра?а?е.

Пронао?а?е и именува?е на каменот [ уреди | уреди извор ]

Каменот своето име го добил според местото каде што е ископан (прона?ден), местото Розета, односно Ел-Рашид на арапски ?азик. Откриен е од страна на француски во?ник ко? работел на ископува?е на фортификациски об?екти за потребите за во?ската на Наполеон , за време на неговиот воен поход во Египет во 1799 година. По краткотра?ниот воен судир со англиската во?ска, ко?а ?а добива во?ната, во 1802 година е склучен мировен договор во познатитот град Александри?а , изграден од страна на Александар Македонски . Според одредбите од мировниот договор сите добра и артефакти што ги поседувала француската во?ска им припаднале на Британците. Врз основа на тоа, Каменот од Розета е однесен во Англи?а , каде што и ден-денес се нао?а и претставува еден од на?познатите експонати на Британскиот музе? во Лондон .

Значе?ето на Каменот од Розета за светската наука [ уреди | уреди извор ]

Значе?ето и интересот што Каменот од Розета го побудил ка? научниот свет се заснова на тоа што на него е запишан посебен указ, ко? според современата наука се смета дека е издаден од свештениците за велича?е на фараонот Птоломе? V Епифан Евхаристос припадник на династи?ата Птолемаиди, кои биле Македонци од семе?ната лоза на Птоломе? Сотир, генерал на Александар Македонски по чи?а смрт се населил и завладеал со Египет . За указот запишан на каменот се смета дека е запишан една година по крунисува?ето на фараонот Птоломе? V Епифан Евхаристос, поточно според денешниот календар на 27 март 169 година пред нашата ера. Посебниот интерес произлегува од тоа што ово? указ е напишан на 3 писма, и тоа: со хиероглифи , со демотско писмо и со старогрчко писмо . Врз основа на текстот запишан со старогрчко писмо, познатиот француски научник Шамполион , во 1822 година го дешифрирал хиероглифското писмо употребува??и античко-египетски ?азик за озвучува?е.

Македонско дешифрира?е на средниот текст од Каменот од Розета [ уреди | уреди извор ]

Македонските научници, академик Томе Бошевски и професорот Аристотел Тентов во 2005 година спровеле истражува?е за дешифрира?е на средниот текст на Каменот од Розета, при што дошле до доста занимливи заклучоци и прона?доци особено во поглед на сличности со денешниот современ македонски ?азик . Констатирано е дека за средниот текст на Каменот од РОзета е користено слоговно писмо од типот согласка-самогласка и се идентификувани симболи за 25 согласки ^[1] . Користе??и ?а постапката на пресликува?е и ротаци?а во рамнината на пишува?е, определен е еднозначен начин за поврзува?е на симболот за согласка со 4 или 8 самогласки и иако се ретко употребувани, сепак се идентификувани и симболите за запишува?е на изолирани самогласки и согласки, а во анализираниот текст покра? пишува?ето на слоговните знаци еден до друг често се пишувани слоговните знаци и еден над друг во форма на лигатури ^[1] . Озвучува?ето на идентификуваните слоговни знаци, осамени согласки или самогласки и лигатури е реализирано со користе?е на архаизми од ди?алекти на современиот македонски ?азик при што во анализираниот текст ко? е пишуван од десно на лево и без расто?ание ме?у зборовите и одво?ува?е на речениците, идентификувани се пове?е од 160 зборови кои го задржале значе?ето во некои ди?алекти на современиот македонски ?азик ^[1] . Исто така, идентификувани се и одреден бро? граматички правила кои се препознатливи и во современиот македонски ?азик како што е формира?ето суперлатив ка? придавките со претставката на? , множина ка? именките со додавката - и , по?авата на определена и неопределана форма ка? именките и зачестената употреба на предлогот на ^[1] . Со вака идентификуваните слоговни знаци, нивното означува?е и определените правила на пишува?е, создадена е еднозначна методологи?а за препознава?е на одредени зборови и чита?е на запишаното ^[1] . Резултатите од дешифрира?ето на средниот текст на каменот од Розета укажуваат на многу пове?е детали кои ги нема во текстот запишан со античко-грчко писмо ^[1] . Оваа констатаци?а го потврдува сознанието на науката уште од времето на Томас ?анг (1822 година) дека средниот текст е оригиналот, врз основа на што заедно со ова истражува?е може да се допрецизира дека декретот на фараонот во средниот текст на каменот од Розета во оригинал е напишан на ?азикот на античките Македонци со писмо на живите господари , односно со офици?алното писмо и ?азик на државата ко?ашто тие ?а управувале пове?е од еден век ^[1] .

Поврзани страници [ уреди | уреди извор ]

• Британски музе? ;
• Египтологи?а ;
• Египетски хиероглифи ;
• Египетски ?азик ;
• Демотско писмо ;
• Старогрчки ?азик .

Надворешни врски [ уреди | уреди извор ]

? Камен од Розета “ на Ризницата  ?

• Мари?а Станковска-?амали, “Разво? и модификации на едно писмо. Пример со египетското писмо“, Систасис бр.8-9,2006 Архивирано на 10 декември 2011 г.
• Дневник,14 септември,2006,писмо од Мари?а Станковска-?амали
• В. Саракински, "Дискретната смрт на методологи?ата", Истори?а 42/1-2, 2006, стр. 165-177
• П. Хр. Илиевски, "Два спротивни приода кон интерпретаци?ата на антички споменици со антропонимичка содржина"
• Видео за каменот од Розета ^{[ мртва врска ]}
• Средниот текст од каменот од Розета Архивирано на 25 октомври 2007 г.
• The Rosetta Stone in The British Museum (англиски)
• Miltiades E. Bolaris, The Rosetta Stone and the Tendov-Boshevski controversy (англиски)
• Развигор: Мил ми е Платон, но помила ми е вистината - за Каменот од Розета
• The translated text in English Архивирано на 19 февруари 2012 г. (англиски)
• The Finding of the Rosetta Stone Архивирано на 15 ноември 2004 г. (англиски)
• The 1998 conservation and restoration of The Rosetta Stone at The British Museum (англиски)
• Champollion's alphabet (англиски)

Наводи [ уреди | уреди извор ]