Балиски календар (поточно: балиски сачки календар ; балиски : kalender Bali saka ) ? еден од двата календара кои се користат на островот Бали , Индонези?а . За разлика од 210-дневниот календар павукон , ово? се води според месечевите мени , и трае приближно исто колку сончевата година (грегори?анската).

Месеци [ уреди | уреди извор ]

Биде??и се заснова на месечевиот календар, сачката година има дванаесет месеци ( сасих ), секо? со по 30 дена. Ме?утоа, зема??и предвид дека месечевиот циклус е малку покус од 30 дена, а месечевата година трае 354 или 355 дена, календарот се прилагодува за да остане усогласен со месечевите или сончевите циклуси. Месеците се прилагодуваат со додава?е на два месечеви дена за еден сончев ден секои 9 недели. Ово? ден се нарекува нгуналатри , што на санскрит значи ?без една но?“. За да се спречи несакано отстапува?е од сончевата година ? како што е случа? со исламскиот календар ? се вметнува еден престапен месец, по 11-тиот (тогаш наречен мала ??ешта ), или по 12-тиот месец (наречен мала сада ). Должината на овие месеци се пресметува според вообичаениот 63-дневен циклус. Дополнителниот месец се вметнува онаму ка?што е потребно да се спречи последниот ден од 7-миот месец (наречен тилем капиту ) да се падне во грегори?анскиот месец декември.

Дванаесетте месеци се наречени со мешавина од старобалиски и санскритски зборови за броевите од 1 до 12: ^{[1] [2]}

Секо? месец почнува на денот по по?авува?ето на младата месечина и брои 15 зголемува?е сe додека месечината не стане полна ( пурнама ), а потоа брои 15 дена намалува?е, заршува??и на следната млада месечина ( тилем ). Секо?а половина има бро? од 1 до 15. Првиот ден од годината почнува со првата млада месечина во март. ^[3] Сепак, треба да се напомене дека празникот ?епи (првиот ден од новата година) па?а на првиот ден од кадаса, и дека годините на сачката ера се бро?ат почнува??и од то? датум.

Примена [ уреди | уреди извор ]

Балискиот сачки календар е 78 години зад грегори?анскиот биде??и се пресметува од почетокот на сачката ера во Инди?а. Се користи заедно со 210-дневниот календар павукон , па така балиските празници можат да се пресметуваат според било ко?а од годините. Индискиот сачки календар се користел во кралските укази уште од IX век. ^[4] Истиот календар се кроистел на ?ава сe додека султанот Агунг не го заменил со ?аванскиот во 1633 г. ^[5]

Знача?ни денови [ уреди | уреди извор ]

Балискиот хиндуистички празник ?епи (Ден на молкот) го означува почетокот на годината. Последниот ден од 7-миот месец (тилем капиту) се нарекува Шива ратри и вечерта е посветена богот Шива . Верниците ?а поминуваат новогодишната но? во медитаци?а. Сачката година има уште 24 празнични денови, и обично се одбележуваат како пурнама . ^[2]

Наводи [ уреди | уреди извор ]

Библиографи?а [ уреди | уреди извор ]

• Eiseman, Fred B. Jr, Bali: Sekalia and Niskala Volume I: Essays on Religion, Ritual and Art стр. 182?185, Periplus Editions, 1989 ISBN   0-945971-03-6
• Haer, Debbie Guthrie; Morillot, Juliette & Toh, Irene (Eds) (1995) Bali, a Traveller's Companion , Editions Didier Millet. ISBN   981 3018 496
• Hobart, Angela; Ramseyer, Urs & Leeman, Albert (1996) The Peoples of Bali , Blackwell Publishers. ISBN   0 631 17687 X
• Ricklefs, M.C; A History of Modern Indonesia , MacMillan, ISBN   978-0-333-24380-0

Надворешни врски [ уреди | уреди извор ]

• Дигитален балиски календар (индонезиски)
• Семрежен балиски календар Архивирано на 16 април 2021 г. (индонезиски)