한국   대만   중국   일본 
Анастас ?анков ? Википеди?а Пре?ди на содржината

Анастас ?анков

Од Википеди?а ? слободната енциклопеди?а
Анастас ?анков
Роден 18 март 1857
Загоричане , Еге?ска Македони?а (ден. Грци?а )
Починал 15 април 1906
Влахи , Бугари?а

Анастас ?анков ( 1857 - 1906 ) [1] , познат и како ? Македонскиот Гарибалди “ [2] ? македонски револуционер, деец на Врховниот македонски комитет (ВМК) и офицер од Бугарската арми?а ( полковник ) од село Загоричани . Еден од на?големите идеолошки противници на BMPO во однос на тоа дали Македони?а треба да се ослободи однатре самосто?но, или со помош на бугарската арми?а и на Руси?а .

Животопис [ уреди | уреди извор ]

Анастас Jaнков Динков е роден во костурското село Загоричани на 1 април 1857 г. Учи во родното село, а подоцна во егзархиското училиште во Цариград , коешто го завршува во 1875 година, со одличен успех.

Бил прогонуван од отоманските власти и затворен, но успева да избeга во Одеса , денешна Украина . Учествува како доброволец во српската арми?а во Руско-турската во?на (1877-1878) и во Српско-турската во?на ( 1876 ), во ко?ашто е награден со српски орден и е унапреден во чин помлад унтерофицер, по битката при Гредетин [3] . За време на Руско-турската во?на ( 1877 - 1878 ) е доброволец во V-та дружина на Бугарското ополчение, кога го добива чинот унтерофицер. Ка? Шипка и Ше?ново е ранет и за про?авена храброст добива ?Георгиевски крст“. Во 1885 г. учествува во Српско-бугарската во?на [4] (на страна на Бугарите) и добива орден ?За храброст“ од 4-ти степен.

Неколку години по формира?ето на ВМК станува негов член, и во 1902 г. заминува за Македони?а [5] , со цел да им помогне на своите сонародници Македонци. Подоцна оди во Грци?а и Срби?а , со миси?а ка? тамошните авторитети да добие поддршка за борбата за автономи?ата на Македони?а.

Со самото негово пристигнува?е во Костурско, почнале несогласува?ата со де?ците на Внатрешната Организаци?а, co коишто ?анков, намерно со умисла, или не, донекаде ?а компромитирал Организаци?ата пред отоманските власти. Неговата преголема доверба и наклонетост кон гркоманот Коте Христов од село Ру?а исто така ? наштетиле на Организаци?ата. [6] [7]

Сепак, треба да се истакне и да се запамети неговиот значаен придонес кон афирмира?ето на македонското национално дело . Поради неговата агитаци?а дека Македонците се посебна наци?а, или можат да формираат таква, врз основа на историските собити?а, балканската ?авност станувала сe посвесна за националната посебност на Македонците. Повиците и прогласите до Македонците, пак, каде што то? вели дека тие треба пред сe самите да се изборат за сво?ата слобода и национална независност, несомнено придонеле за зацврстува?е на македонската национална свест ка? самиот македонски народ. Освен тоа, ?анков секаде го истакнува континуитетот во поглед на македонската етничка припадност и потекло на Македонците.

Повик до Македонците од Анастас ?анков

Кога во 1902 година отиде со голема чета во Костурско за да крева ? востание ” и издава проглас во ко? ме?у другото се вели: - ?Македонци! Сетете се за светскиот победител, за светската слава на Македони?а великиот Александар Македонски ; сетете се за храбриот цар Самоил , македонскиот великан, за прекрасниот Марко Крале , општословенската слава, дека во нив течела македонска крв; тие од небесните височини бдеат и го благословуваат нашето започнато дело. Да се покажеме досто?ни нивни потомци : да им ги зачуваме славните ими?а и да го зачудиме светот со нашата храброст, умешност и самопожртвуваност; да го отресеме од себе срамниот ?арем што нe гуши пет века.” [8] [9]

Во весникот “Штампа” на 01.12.1903, то? из?авува:

? ? ?ас не сум Бугарин, туку Македонец и на Македони?а ? посакувам слобода и самоуправа. Тоа е целта на сите вистински Македонци… Ние Македонците сме кадарни да кренеме востание во Македони?а за да ги увериме Големите сили што го потпишаа Берлинскиот конгрес дека тие треба да го исполнат она што им го вети?а на христи?аните во европска Турци?а, но не сме кадарни сами да го направиме тоа… Особено мораме да побрзаме за да го направиме тоа пред да се спогодат Срби?а и Бугари?а за Македони?а. Таа спогодба, според мене, би била кобна за Македонците, биде??и Бугари?а и Срби?а, откако ?е се спогодат за нашата татковина, ?е ?а поделат Македони?а и тие делови ?е си ги присоединат кон своите држави ." [10]

Крсте Мисирков во ? За македонцките работи “ вели:

- ? Се зафати енергичната работа на Сарафов, заiедно со комитетите, председател'ствувани од него. Сарафов, како председник на Врховниiот комитет во Софиiа, работеше, сосем не сообразуваiки се со бугарцкото праител'ство... И така комитетите, а заедно со ниф, и уопшче Македонците се ослободуваат од влиiаiн'ето на бугарцкото праител'ство, создаваат своiа независна програма за работа, таiа програма пропагандираат во Бугариiа и со неiа добиiаат влиiаiн'е на бугарцкиiот народ, а преко него и на праител'ството. Откако се укорени така македонцкото ?дело" во Бугариiа, Македонците зафатиiа да одат и во Србиiа и тамо да излагаат своiата програма на праител'ството и на србцкиiот народ. Сарафов, Радев, Iанков, увераваа, оти они се борат со девиз ?Македониiа за Македонците“, за сите Македонци без разлика, и оти никоi пат Македониiа не ?е се соiединит со Бугариiа. Не iет ли iасно и от тиiе постапоци на македонцките водачи, оти Македонците зедоа сами да решаваат судбите на Македониiа , и оти они во своiата деiност сет готои да се столкуваат и да согласат интересите на своiата таткоина, не само со Бугариiа, но и со друзите балкански држаици, откако се дадат од страна на Македониiа некоiи задолжеiн'а на тиiе држаици за окажаната неi помок'? “ [11]

Семе?ство [ уреди | уреди извор ]

Полковник Анастас ?анков е женет за Мари?а Атанасова Попгеоргиева Футекова, сестра на бугарската револуционерка Ра?на Кнеги?а . Негов син е ма?орот Коста ?анков (1888?1925, зет за ?ерка на соци?алистот Димитар Благоев и деец на Бугарската комунистичка парти?а ), ко? бил убиен во полициска ха?ка по терористички напад спроведен од неговата парти?а врз бугарскиот цар и армискиот врв. [12] [13]

Полковник Jaнков загинува во битка со турска во?ска, во април 1906 година, на пат за Бугари?а, при месноста Пол?ана ка? селото Влахи во Пиринска Македони?а .

Наводи [ уреди | уреди извор ]

  1. ↑ Енциклопедия България. Том 7, Академично издателство "Проф. Марин Дринов", Софиja, 1996, стр. 579.
  2. ↑ Николов, Борис. ВМОРО - псевдоними и шифри 1893-1934, Звезди, 1999, стр. 62, 107
  3. ↑ Димитър Михайлов: ?Полковник Анастас Янков Храбрият македонски войвода“, в. ?Трета възраст“, бр. 30, 28.7 - 3.8.10 г., стр. 10
  4. ↑ Ополченци од Македони?а
  5. ↑ Ангел Динев: Илинденската епопея, стр. 249, том I, Софи?а, 1946 г.
  6. ↑ Полковник Анастас Янков: ? Моите възспоменания по македоно-одринския въпрос “, ?От София до Костур“, Синева, София, 2003
  7. ↑ Пандо К?ашев, ?Спомени“: Полковник ?анков во Костурско сака да крева востание - (1) , (2) , (3)
  8. ↑ Рад македонских комитета," Браник, XVIII, 131, Нови Сад, 26.IX / 9.10. 1902, стр. 2
  9. ↑ ?Повик кон Македонците“, потпишан од полковник А. ?анков и 28 внатрешни револуциони раководители (в. ?Реформи“, стр. 30-31, 14.09.1902 г.)
  10. ↑ в. “Штампа”, 01.12.1903 г.
  11. ↑ ?За македонцките работи“ (Националниiот сепаратизм - земiшчето на коiе се имат развиiено и ?е се развиiат за однапред) [ мртва врска ]
  12. ↑ ??Разумът няма цветове", Филип Пана?отов, в. ?Култура", бр. 42, 5 ноември 2004 година“ . Архивирано од изворникот на 2010-07-19 . Посетено на 2014-05-01 .
  13. ↑ Енциклопедия България, том 7, Академично издателство Проф. ?Марин Дринов“, Софи?а, 1996 г.
Преземено од ? https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Анастас_?анков&oldid=5107757 “