Ме?ународен аеродром Скоп?е
Ме?ународен аеродром Скоп?е, 2018 г.
IATA : SKP ICAO : LWSK
Општо
Аеродромски вид	?авен/Воен
Оператор	ТАВ Аеродроми
Служи за	Скоп?е
Местоположба	Петровец , Македони?а
?азол за	Wizz Air
Надм. височина	238 м / 781 ст
Мрежно место	skp.airports.com.mk
Карта
SKP Местоположба во Македони?а
Писта
Правец Должина Површина м ст 16/34 3.042 9.992 асфалт
Статистика (2019)
Патници 2.360.400 [1]
[2]

Ме?ународен аеродром Скоп?е ( IATA : SKP ,  ICAO : LWSK ), порано Аеродром ?Александар Велики“ ? Скоп?е , познат и како Аеродром Петровец (именуван по неговото на?блиско село Петровец ) и Аеродром Скоп?е ? на?големиот и на?прометниот ме?ународен аеродром во Македони?а . Другиот е Аеродромот Свети Апостол Павле во Охрид .

На 27 декември 2006 година, македонската влада ги промени името на аеродромот, од ?Аеродром Скоп?е“, во ?Аеродром Александар Велики“. ^{[3] [4]} Ова преименува?е дополнително ги влоши грчко - македонски односи, биде??и двете држави го сметаат Александар Македонски како сво?.

Во последните години, аеродромот забележува одлични резултати, остварува??и рекорден бро? на поминати патници низ него во 2015 година.

Во февруари 2018 година, премиерот Зоран Заев на?авил дека во духот на помирува?ето на Македони?а со Грци?а ?е биде предложено аеродромот да биде преименуван во ?Ме?ународен аеродром Скоп?е“. ^[5] Одлуката била офици?ално усвоена и об?авена во Службениот весник на 14 февруари. ^[6]

Истори?а [ уреди | уреди извор ]

Првиот аеродром бил изграден во 1928 година, на 3 км оддалеченост од центарот на градот (денешна населба Аеродром ), по дваесет години од првиот историски лет на бра?ата Ра?т . То? аеродром имаше ме?ународна класификаци?а, а се користеше само за дневни домашни и чартер летови. Пред Втората светска во?на , во периодот од 1935 - 1936 година, покра? Аеродромот Скоп?е во употреба беше и Аеродромот Битола .

Првиот патнички авион ко? слета на Аеродромот Скоп?е беше ? Потез 29 “ од француско производство, додека пак првиот лет беше на релаци?а Белград-Скоп?е-Подгорица-Мостар-Сараево-Белград. То? превезе 5 патници и 290 кг товар.

Во 1929 година била воспоставена авионска лини?а Солун-Скоп?е-Белград. Времето на тргнува?е било така планирано што на патниците и трговците од Солун им овозможувало заштеда на време. Авионите поа?але во 7 часот наутро. Големиот жупан на Скоп?е, Антонио Вилдови? , во 1925 година, како в?убеник во воздухопловството и прв човек на власта, купил еден француски авион “Ка?дран”, прв цивилен (спортски) авион во Кралството ?угослави?а.

Прв пилот бил М. ?ерошенко. Есента 1926 година бил одржан првиот аеромитинг со учество на воени авиони и пригодна програма. Секо?а година се одржувале аеромитинзи во За?чев рид и во стариот Аеродром. Посетителите на аеромитинзите за 30 динари можеле да пробаат да летаат со авион. Како куриозитет старите Скоп?ани го сметаат слетува?ето на Еми ?онсон , една од првите жени-пилоти во светот, на скопскиот аеродром во 1930 година при не?зиното вра?а?е од Австрали?а за Лондон. Во 1937 година во договор со авионското друштво ? Аеропут “ и Сидна, Министерството за сообра?а? воспоставило авионски сообра?а? со Кралството и странство. Со оваа лини?а стасувал и весникот ?Правда“ од Белград.

Првиот ме?ународен лет се изврши во 1930 година на релаци?а Виена-Грац-Загреб-Белград-Скоп?е-Солун.

По Втората светска во?на, во 1946 година беше воспоставена лини?а на релаци?а Белград-Скоп?е со 5-6 летови секо? работен ден во неделата, со авион ДЦ-3 (23 седишта). Во 1951 година беше воспоставен лет на релаци?а Белград-Скоп?е-Солун-Атина, а по три години Белград-Скоп?е-Истанбул.

Во 1963 година до катастрофалниот зем?отрес и по проширува?ето на градот потоа, аеродромот остана на истото место.

Во 1987 година се изгради новата терминална зграда на местото на стариот аеродром со забележително поголем капацитет. Во временскиот период 1993-95 година се заврши надворешната реконструкци?а и проширува?е.

Фактори кои имаа вли?ание на обемот на сообра?а? на Аеродром Скоп?е во изминатите години:

• периодот 1989-1991 во СФР? - голем бро? на домашни летови
• периодот 1991-1992 осамосто?ува?е на РМ - само летови за странство, само чартер летови
• периодот 1992-1995 санкции во СР? - зголемува?е на бро?от на операциите и патниците, воспоставува?е на редовни линии кон некои одредишта
• 1996 - реконструкци?а на пистата на Аеродром Скоп?е - затвореност на аеродромот 2.5 месеци и намалува?е на обемот на сообра?а?
• 1998 - делумни санкции на СР? - зголемува?е на бро?от на трансферните патници
• 1999 - (Косовска криза) делумно затвора?е на регионот (пренасочува?е на патниците од Аеродром Приштина) , зголемен бро? на хуманитарни и во?ни операции.
• 2000 - нормализира?е на состо?бите во регионот, зголемен бро? на редовни линии, с? уште се пренасочуваат патниците од Приштина
• 1999 и 2000 год - зголемен обем на сообра?а? во однос на претходните години приближно за пола. Од септември 2000 почнува да се намалува пренасочува?ето на патниците од Приштина, така што во 2001 година се вра?а обемот на сообра?а? на ниво пред 1999 година.
• 2001 - нарушува?е на состо?бите во зем?ата на работ на во?на, и состо?бите во вкупното воздухопловство во светот поради терористички активности, откажува?е на редовни линии и престанок на оперира?е на неколку редовни авиопревозници, мал бро? на чартер линиии, обид за воведува?е на домашен сообра?а?.
• 2002 - состо?бата се нормализира така што имаме минимално зголемува?е на бро?от на патници во однос на претходната година, но се намалува бро?от на воени летови што вли?ае на намалува?е на бро?от на операции.
• 2003 - Ирачката во?на и САРС синдромот на почетокот на годината предизвикаа глобално намалува?е на обемот на сообра?а? во светот. Ка? нас, континуираното намалува?е на migrant чартерите (за Цирих и Германи?а), како и на воените летови продолжува, додека постои тренд на зголемува?е на редовните линии.
• 2004 - Благо опоравува?е во однос на претходната година кога имаше намалува?е на сообра?а?от, што претежно се должи на воведува?е на 4 нови странски редовни превозници.
• 2005 - Зголемува?е на сообра?а?от во однос на претходната година, Намалува?е ка? туристичките чартери, особено по случува?ата во Шарм ел Шеик кон кра?от на ?ули.
• 2006 - Воведува?е EDS DCS систем за комп?утерско чекира?е од 16 ?ануари, пораст на сообра?а?от за 4% во однос на 2005 г. Во структурата на сообра?а?от на?голем удел имаат редовните линии на кои се превезле 94% од вкупниот бро? на патници.
• 2011 - Пуштена во функци?а новата, десетпати поголема терминална зграда, дел од проектот за модернизаци?а на аеродромскиот комплекс вреден 100 милиони евра. ^[7]

Во структурата на сообра?а?от, карактеристично е дека во периодот пред 10 години учеството на редовните линии во вкупниот бро? на операции бил 10% наспроти чартер линиите кои учествувале со дури 74%. Оттогаш наваму, редовните линии посто?ано се зголемуваат, а чартерите се намалуваат.

На оддалеченост од 50 км не постои друг аеродром, а на оддалеченост од околу 100 км е аеродромот во Приштина, а на оддалеченост од 200 км се аеродромите во Солун, Охрид, Ниш, Тирана, Подгорица и Софи?а.

Избор на концесионер за реновира?е на аеродромот [ уреди | уреди извор ]

Турската компани?а ?TAV“ е единствената ко?а достави понуда на тендерот за издава?е на аеродромите ?Александар Велики“ - Скоп?е и ?Св. Апостол Павле“ - Охрид, и за изградба на карго-аеродром во Штип. Турската компани?а ?TAV“ е единствената ко?а достави понуда на тендерот за издава?е на аеродромите ?Александар Велики“ - Скоп?е и ?Св. Апостол Павле“ - Охрид, и за изградба на карго-аеродром во Штип.

Авиопревозници и одредишта [ уреди | уреди извор ]

Карта на дестинации

Скоп?е Атина Белград Виена Цирих Загреб Женева Варшава Франкфурт Истанбул Измир Базел Бове Берлин Боло?а Братислава Бремен Будимпешта Брисел Келн/Бон Копенхаген Дортмунд А?ндховен Фридрихсхафен Гетеборг Хан Хамбург Карлсруе Лондон Малме Меминген Меминген Милано Нирнберг Рим Сандеф?орд Стокхолм Тревизо Антали?а Бодрум Сплит Осло Векше Малта class=notpageimage| Дестинации од Ме?ународниот аеродром Скоп?е ( Црвено ) претставува целогодишна дестинаци?а ( Зелено ) претставува сезонска дестинаци?а ( Blue ) represents Future Destinations

Статистика [ уреди | уреди извор ]

Погледнете го необработеното бара?е + препораки на за Wikidata .

На?големи авиопревозници (2022) [ уреди | уреди извор ]

Ранг	Превозник	Удел на пазарот
1	Wizz Air	59,3%
2	Turkish Airlines	11.0% (incl. AnadoluJet)
3	Pegasus Airlines	6.7%
4	Austrian Airlines	6.2%
5	Chair Airlines	4.9%
Извор: [9]

На?големи пазари (2022) [ уреди | уреди извор ]

Ранг	Држава	Удел на пазарот
1	Германи?а	24%
2	Турци?а	19.1%
3	Шва?цари?а	14.2%
4	Шведска	6.9%
5	Австри?а	6.2%
Извор: [9]

Истори?а на несре?и [ уреди | уреди извор ]

• На 24 ?ули 1992, Antonov 12BK на Volga Dnepr Airlines , се урна на планината Лисец при слетува?е на Аеродромот Скоп?е , откако екипажот излегол од курсот кога се обидувал да помине низ олу?а биде??и DME на Аеродромот во Скоп?е не работел. Сите 8 лу?е го изгубиле животот. ^[10]
• На 5 март 1993, авион од типот Fokker F100 на Palair Macedonia ко? летал до Цирих , се урнал неколку секунди после полетува?ето од пистата 34. Истрагата за несре?ата ?а открила причината ко?а лежела во екипажот. Имено тие не го одмразиле леталото пред заминува?ето. Од 97 лу?е во авионот, 81 загинале.
• На 12 ?ануари 2008, хеликоптер од типот Mil Mi-17 на Македонски воздушни сили , ко? летал од Мостар до Скоп?е се срушил на рид близу до Катлановско Блато во густа магла и изгорел. Сите 11 лу?е го загубиле животот. ^[11]
• На 13 февруари 2009 година, авион од типот Bombardier Dash 8 Q400 на Austrian Airlines ко? летал од Скоп?е за Виена , не успеал да ги вовлече тркалата при полетува?е и направил итно слетува?е на аеродромот во Скоп?е. ^{[12] [13] [14]}
• На 13 февруари 2009 година, авион од типот Bombardier Dash 8 Q400 на MALEV , од Будимпешта за Скоп?е, направил итно слетува?е откако пилотот во 16:05 часот при?авил дека десниот мотор не работи ,додека снижувал за слетува?е во Скоп?е. Немало повредени патници. ^{[14] [15] [16]}
• На 14 ноември 2011, приватна Socata TBM700N (TBM850) , ко?а летала од аеродромот во Мастрихт до Скоп?е, удрила неколку врвови на дрв?а, сигналните цветла на аеродромот при слетува?е и го промашила продолжениот асфалтиран дел од пистата и се призем?ила на трева. Сите 5 лу?е избегале неповредени. ^[17]
• На 11 февруари 2012, Boeing 737-55S на Czech Airlines , од Прага до Скоп?е направил итно слетува?е во Скоп?е поради чад ко? излегувал од авионот. Аеродромските противпожарни возила и амбуланти биле спремни. Сите патници избегале неповредени. ^[18]
• На 6 септември 2016, приватен Piper PA-34-200T Seneca II се сруши близу Ветерско , Велес при слетува?е во Скоп?е. Сите 6 патници загинале. ^[19]

Транспорт до аеродром [ уреди | уреди извор ]

Такси превозот до Скоп?е(аеродромските такси возила и ве?е резервираните такси возила се поевтини) не би требал да чини пове?е од 1,220 денари.

Има автобуска лини?а ко?а го поврзува Скоп?е со аеродромот(со застанува?е ка? Capitol Mall ,Железничката станица и Hotel Holiday Inn/City Centre).

Наводи [ уреди | уреди извор ]

Надворешни врски [ уреди | уреди извор ]

? Ме?ународен аеродром Скоп?е “ на Ризницата  ?

• Матична страница
• Истори?а на несре?и за SKP на Aviation Safety Network
• Моментална состо?ба на времето за LWSK на NWS

	Ме?ународни аеродроми во Република Македони?а
Охридски аеродром | Скопски Аеродром