?озеф Блек
бил ?татко“ на квантитативната
хеми?а
; неговата теза од 1754г., ги поставила темелите за сосема нов пристап на ово? предмет, што почивал на мере?ата наместо на претпоставките и погодува?а.
[1]
Неговата ?убопитност во врска со однесува?ето на
течностите
при врие?е и мрзне?е го отворила патот на ново сфа?а?е на
топлината
и однесува?ето на
молекулите
.
[1]
Блек е роден на
16 април
1728 г.
, во
Бордо
,
Франци?а
каде што татко му бил трговец со вино. Во 1740 г., бил пратен во родниот град на татко му, во Белфаст, на школува?е. Таму Блек го изучувал латинскиот и грчкиот ?азик. Зрелите години ги поминал на универзитетите во Глазгов и во Единбург. Во Глазгов неколку години студирал ?азици и филозофи?а, но подоцна преминал на медицина и анатоми?а. Ги слушал предава?ата од хеми?а ка? Вили?ам Кален, ко? подоцна го зел за асистент во лаборатори?а. Завршил за лекар, но то? е попознат во истражува?ата во областа на хеми?ата и физиката.
[1]
Од 1752г., ги продолжил студиите на Универзитетот во Единбург. Тука ги направил своите на?големи открити?а и об?авил сво?ата докторска теза. Во 1756 се вратил во Глазгов каде на?прво предавал како професор по
анатоми?а
и
ботаника
за наредната година да биде поставен за професор по
медицина
. Во ме?увреме станува личен доктор на филозофот
Де?вид Х?ум
, иако целото време го поминувал проучува??и ги
хеми?ата
и
физиката
. На кра?от од 1757 година го запознава
?е?мс Ват
со кого станале при?атели, а Блек го подучувал за феноменот на
топлината
. Во 1766г. се вратил во Единбург, каде што како професор по хеми?а и медицина го наследил Кален.
[1]
Таму предавал во наредните 30 години, сe додека не почнало да го издава здрав?ето. Блек никогаш не се оженил, иако очигледно го обожавал женското друштво. То? свирел на фле?та и ги посетувал клубовите со при?ателите, ме?у кои биле политичкиот економист
Адам Смит
, геологот
?е?мс Хатон
и филозофот
Де?вид Х?ум
. ?озеф Блек починал на 6 декември 1799г., додека вечерал со при?ателит. Нежно ?а спуштил чини?ата во скутот и издивнал, неистура??и ниту капка: како да сакал да почине како што и живеел, мирно и достоинствено. Бил погребан на познатите гробишта Гре?фра?арс. Оставил поголема сума пари, ко?а во тестаментот ?а поделил на 10 000 делови што праведно им биле поделени на неговите наследници.
[1]
Блек сфа?а??и дека е важно да го знае точното
количество супстанции
во секо?
експеримент
, направил
аналитичка вага
што му овозможила прецизно мере?е на примероците; подоцна вагата ?е стане главно средство во хемиските лаборатории. То? почнал да проучува што се случува кога ?е се загрее еден облик на магнезиумкарбонат, т.н. magnesia alba.
Хемискиот процес
е многу едноставен: загрева?ето на карбонатот ослободува
?аглерод диоксид
, остава??и
оксид на магнезиумот
. Ово? цврст производ е многу каустичен, па се смета дека кога карбонатот ?е се загрее над пламенот, во него влегува малку каустичен матери?ал од пламенот; затоа производот е потежок од првобитната матери?а. Блек вниметелно ?а измерил првобитната матери?а и подоцнежниот производ, докажува??и дека тежината се губи во текот на процесот. Ниту малку каустичен матери?ал не бил апсорбиран; напротив малку од то? матери?ал се изгубил.
[1]
Изолира?е на ?аглерод диоксидот
[
уреди
|
уреди извор
]
Биде??и Блек не можел да види што се изгубило, то? мислел дека тоа е неко? вид гас. Него успеал да го ?фати“, нарекува??и го ?фиксиран воздух“, биде??и во тоа време сите
гасови
биле нарекувани
воздух
, а ово? бил врзан во magnesia alba. То? бил прв што некогаш изолирал чист гас, а потоа покажал дека то? гас се создава во реакци?а на
варовник
со
киселина
, при согорува?е на ?умур и
ферментаци?а
, а се ?авува и во
дише?ето
и во
атмосферата
.
[1]
Ова бил прв случа? неко? да направи внимателни мере?а во областа на хеми?ата, како и вистински анализи. Блек ги зачувал своите резултати за докторската теза, ко?а по значе?ето се споредува со Оптика на
?утн
; со спроведува?е на совршена низа едноставни експерименти и опсервации, Блек ?а поставил основата на квантитативната хеми?а. Блек држел предава?а пет пати во неделата кои често ги потпирал на на?новите резултати од истражува?ата и приредувал вистински спектакли за да ги забави своите слушатели. То? не добивал плата, туку само дел од студенските школарини.
[1]
Ме?у студентите на Блек биле и синови на производители на виски. Тие сакале семе?ниот бизнисда го направат што е можно поефикасен, особено да зештедат пари во процесот на дестилира?е. Нивна желба било да дознаат зошто трошат толку пари на загрева?е на растворот, а потоа и на ладе?е на пареата поради кондензира?е на алкохолниот пи?алак.Блек размислувал за праша?ето и понудил иде?а за латентна топлина (
топлина на испарува?е
), за загрева?е на растворот била потребна топлина дури и на
точката на врие?е
. Принципот се однесувал и на топе?е на цврстите супстанции. Прв направил ?асна разлика ме?у
топлината
и
температурата
и го вовел поимот ?
специфична топлина
“. Кога во 1758г.
?е?мс Ват
почнал да работи на Универзитетот во Глазгов, Блек му ?а об?аснил замислата за латентната топлина, па ово? подоцна ?а унапредил ефикасноста на
парната машина
.Без познава?ето на Блек за
латентната топлина
, дефинитивно можело да до?де до засто? во
индустриската револуци?а
.
[1]