Во 1901 година, германскиот психи?атар и невропатолог Ало?з Алцха?мер го опишал првиот случа? на оваа болест, ко?а подоцна е наречена Алцха?мерова болест. Пациентката била 50 годишната Августа Детер. Алцха?мер ?а примил пациентката во нервната клиника во Франкфурт . Детер престо?увала во клиниката сe до не?зината смрт во 1906. Во ова време Алцха?мер ве?е станал раководител на лаборатори?ата во Минхен . Неговата заинтересираност за случа?от го натерала да побара да му го испратат мозокот од починатата пациентка на анализа. Тогаш ги об?авил првите резултати на оваа тема. ^{[2] [3] [4]}

Во наредните 5 години се опишани уште 11 слични случаи, во медицинската литература, за некои од нив ве?е е употребен називот ?Алцха?мерова болест“. ^[5]

Офици?ално болеста го добива своето име во книгата ?Учебник по психи?атри?а“ од психи?атарот Емил Крепелин во 1910 година. ^[6]

Од Алцха?меровата болест заболуваат речиси исклучиво лица во поодмината возраст. Со развитокот на медицината, а со тоа и зголемува?ето на старосната граница, расте и застапеноста на болеста. Под 65 годишна возраст засегнати се 2%, ка? 70-годишната популаци?а 3%, ка? 75-годишните 6% и ка? 85-годишните 20%. Над 85 години опа?а процентот на заболени, биде??и болните од Алцха?мерова болест ретко достигнуваат таква старост. Досега на?рано по?авува?е на болеста е забележано ка? 27 годишен пациент, ко? починал на 33 годишна возраст. ^[7]

Во 2007 година, на светско ниво, се востановени 29 милиони лу?е заболени од Алцха?мерова болест. Според статистичките модели, се прогнозира дека во 2050 година бро?от на заболени ?е се искачи на 106 милиони. ^{[8] [9]}

Според Американскиот национален институт за старее?е, посто?ат седум предупредувачки знаци на болеста:

1. Повторува?е на едни исти праша?а.
2. Повторува?е на една иста приказна.
3. Заболениот не знае да извршува одредени секо?дневни активности пр. готве?е, игра?е карти, ракува?е со далечински управувач.
4. Заболениот не знае да раководи со пари, сметки, префрла?а и сл.
5. Заболениот не може да на?де одредени предмети или ги сместува на невообичаени места и мисли дека други лица ги преместиле истите.
6. Запоставува?е на сопствениот надворешен изглед.
7. Болниот одговара на праша?а со поставува?е на истото праша?е кое му е упатено нему.

Дури и до 8 години пред дефинитивната ди?агноза на Алцха?мер, можат да се утврдат невропсихолошки испади. На?лесно препознатливи се проблемите со краткотра?ното помне?е и запомнува?ето на нови информации. Во некои случаи, уште во ово? стадиум, засегнати се разбира?ето на говорот и следе?ето на сопствените цели. Типични се нарушува?а на афектот, како што се депреси?ата , рамнодушноста и незаинтересираноста.

Ка? пове?ето пациенти, намаленото помне?е и уче?е водат до поставува?е на ди?агнозата. ^[10] На?силно засегнати се краткотра?ното помне?е и уче?ето, додека долготра?ното помне?е, вообичаените активности и емоционалните доживува?а се сe уште зачувани. ^{[11] [12]} Говорните способности ка? болниот се општо намалени, а тоа се манифестира преку намален лексикон и отежнат говор. Постои несигурност при фините моторни движе?а, кои доа?аат до израз при пишува?е, црта?е или облекува?е. ^[13] Во средниот стадиум, дел од пациентите се сe уште способни самосто?но да функционираат, но зависат од ту?а помош при сложени активности. ^[10]

Во напредниот стадиум на болеста пациентите ги губат стекнатите способности и не можат да ги препознаат личности и предмети. ^{[14] [15]} Неосновани напади на бес и насилство можат да се сретнат дури и ка? пациенти кои пред заболува?ето биле миро?убиви. Мускулатурата ка? пациентот посто?ано се разградува. Тоа води до понатамошни говорни проблеми, уринарна и дефекациона инконтиненци?а како и посто?ано намалува?е на подвижноста на пациентот, за на кра? пациентот да стане ?врзан за кревет“. Дури и при извршува?е на на?едноставните активности, на пациентот му е потребна помош. Болеста води до смрт , ко?а често настанува како резултат на белодробни инфекции или миокарден инфаркт .

Критериумите за ди?агностицира?е на Алцха?меровата болест се утврдени во 1984 и надополнети во 2007 од страна на Националниот институт за невролошки заболува?а и удари (NINCDS) и Здружението за Алцха?мер (ADRDA). Клиничкат ди?агноза според овие критериуми се воспоставува кога когнитивните нарушува?а кои укажуваат на деменци?а да бидат потврдени со невропсихолошки испитува?а. За дефинитивна ди?агноза, потребна е хистопатолошка потврда, ко?а вклучува микроскопска обработка на примерок од мозочно ткиво . Ка? Алцха?меровата болест се нарушени осум когнитивни функции - помне?е, говор, перцепци?а, внимание, конструктивни способности, ориентаци?а, решава?е на проблеми и функционални способности.

Од поставува?ето на ди?агнозата, во просек на болниот му остануваат уште 7-10 години живот. Има случаи во кои кра?ниот стадиум се достигнува ве?е после 4-5 години, но има и случаи во кои болниот живее уште 20 години.

• Алцха?мерова болест Архивирано на 3?септември 2011?г. - доктори.мк (македонски)