한국   대만   중국   일본 
?ек Лондон ? Википеди?а

?ек Лондон ( 12 ?ануари 1876 ? 22 ноември 1916 ) ? американски писател ко? е познат по своето дело Повикот на дивината , како и по други свои дела. Како пионер во тогашниот растечки свет на фикци?ата како тема во комерци?алните списани?а, то? бил еден од првите Американци кои направиле профитабилна кариера исклучиво од пишува?е.

?ек Лондон

Биографи?а

уреди

?ек Лондон бил напуштен од татко му, Вили?ам Хенри Че?ни. Бил одгледан во Оукленд од страна на ма?ка му Флора Велман, ко?а била учителка и духовник. Биде??и Флора била болна, ?ек во текот на првите години од сво?от живот бил одгледан од една поранешна робинка, Вир?ини?а Прентис, ко?а останала да претставува знача?на ма?чинска фигура како што момчето растело. Кон кра?от на 1876 година, Флора се омажила со ?он Лондон, делумно онеспособен воен ветеран од Американската гра?анска во?на . Семе?ството се селело неколкупати пред да се населат во Оукленд, каде ?ек го завршил основното училиште. И покра? тоа што семе?ството припа?ало на работничката класа, тоа не живеело во толку голема сиромашти?а како што забележуваат подоцна сведоче?ата на Лондон.

Биографот Клерис Штац и други веруваат дека таткото на ?ек Лондон бил астрологот Вили?ам Че?ни. Останува непознато дали Велман и Че?ни биле законски во брак. Поголемиот бро? гра?ански досие?а од Сан Франциско биле уништени во зем?отресот од 1906 година (од истите причини, не се знае со сигурност кое име се ?авува во Изводот на ра?а?е). Штац забележува дека Че?ни во своите мемоари се осврнува на ма?ката на ?ек Лондон, Флора Велман, како негова ?сопруга“, и исто така наведува еден оглас во ко? Флора се нарекла себеси ?Флоренс Велман Че?ни“.

?ек Лондон е роден во Сан Франциско . Неговата родна ку?а изгорела во пожарот ко? следел по зем?отресот во 1906 година. Лондон во главно се образовал самиот, и тоа на?често само преку чита?е книги во ?авната библиотека. Во 1885 година, то? го пронашол и прочитал долгиот виктори?ански роман Сигна од Уида, во ко?а се опишува животот на едно необразовано селанче кое стекнува слава како композитор на опери. Лондон го навел ова како посе?ува?е семе за неговите литературни аспирации.

Во 1889 година, Лондон почнал да работи 12 до 18 часови дневно во една фабрика за конзервира?е храна. Бара??и начин на бегство од оваа исцрпувачка работа, то? поза?мил пари од неговата ма?еа, афроамериканката Вир?ини?а Прентис, купил брод од еден пират, и потоа то? самиот станал пират на школки. После неколку месеци, неговиот брод бил многу оштетен и не можел да се поправи. Затоа се свртел од страната на законот и станал член на Рибната патролна служба на Калифорни?а. Во 1893 година заминал на плове?е во ?апони?а , па откако се вратил, станал скитник, заради што во 1894 година поминува 30 дена во поправен дом во Бафало .

После поголем бро? доживува?а како скитник и како морнар, то? се вратил во Оукленд и го посетувал Средното училиште на Оукленд, каде дал придонес во создава?ето на голем бро? статии за списанието на училиштето, Закрила . Неговото првооб?авено дело било Та?фунот вон бреговите на ?апони?а . Ова дело е сведоче?е за неговите морнарски доживува?а и искуствa. Лондон оча?но сакал да студира на Универзитетот на Калифорни?а и, во 1896 година, откако поминал едно лето интензивно уче??и, и го сторил тоа; но финансиските околности го приморале да ги напушти студиите во 1897 година, па така никогаш не дипломирал. Кингман забележува дека ?не постои запис ко? би докажал дека ?ек има воопшто пишувано нешто за студентските издани?а таму“.

Додека живеел во сво?ата изна?мена викендица на езерото Мерит во Оукленд, Лондон го сретнал поетот ?ор? Стерлинг и со време тие станале на?добри другари. Во 1902 година, Стерлинг му помогнал на Лондон да на?де дом поблиску до неговиот во Пидмонт. Во своите писма, Лондон му се обра?ал на Стерлинг со ?Гркот“ поради неговиот орловски нос и класичен профил, и ги потпишувал овие писма со ?Волкот“. Лондон подоцна го опишувал Стерлинг преку ликовите на Рас Брисенден во сво?от автобиографски роман Мартин Идн (1909) и на Марк Хол во Месечевата долина (1913).

Подоцна во животот, поради своите широки интереси, ?ек Лондон си допуштил себеси лична библиотека со 15.000 издани?а, нарекува??и ги своите книги ?алатките на мо?от занает“.

На 25 ?ули 1897 година, Лондон и неговиот зет, ?е?мс Шепард, отпловиле за да се придружат на трката по злато во Клонда?к, каде подоцна ?е ги направи своите први успешни раскази. Времето поминато таму, ме?утоа, се покажало како прилично штетно по здрав?ето на Лондон. Како и многу други лу?е во оваа трка, така и то? се хранел неправилно и се здобил со скорбут . Неговите непца отекле, што на кра? довело до губе?е на четири предни заби. Трпел посто?ана нагризувачка болка во стомакот и мускулите на нозете, а лицето му било накажано со лузни што засекогаш ?е го потсетува на битките со кои се соочил во Клонда?к. За негова сре?а, како и за сре?а на останатите што страдале од различни болести, отец Вили?ам ?а?, ?Светецот од Досон“, имал об?ект во Досон, ко?што им овозможил засолниште, храна и секо? лек што бил достапен во тоа време. Лондон ги преживеал тешките патешестви?а на Клонда?к, и овие борби го инспирирале пишува?ето на она што често се нарекува негов на?добар краток расказ, Пале?е на оган .

Сопственици на неговиот имот во Досон биле два?ца рударски инженери образовани на ?еил и Стенфорд, Маршал и Луис Бонд. Нивниот татко, суди?ата Ха?рам Бонд бил богат рударски инвеститор. Бондови, особено Ха?рам, биле активни Републиканци. Во дневникот, Маршал Бонд наведува при?ателски спаринг по однос на политички праша?а за време на слободното време во кампот.

?ек го напуштил Оукланд со верба во работната етика со соци?ална свест и соци?алистички наклоности, па се вратил како активен поддржувач на соци?ализмот. То? исто така заклучил дека сво?ата единствена надеж за бегство од работната замка била во стекнува?ето образование и ?продава?ето на неговите мозоци“. Во текот на животот, то? гледал на пишува?ето како кон бизнис, како негов билет за излез од сиромашти?ата и, се надевал, како средство за победа над богатите во нивната сопствена игра.

На неговото вра?а?е во Оукланд во 1898 година, Лондон почнал сериозни битки за да излезе во печат, а оваа битка знаменито ?а опишал во сво?от роман Мартин Идн . Неговиот првооб?авен расказ е финиот и често антологизиран Трага?е по човекот . Кога Оверленд Mантли му понудил само 5 долари за него ? а пла?а?ето било и многу бавно ? ?ек Лондон дошол на работ од напушта?ето на сво?ата писателска кариера. Употребува??и ги неговите зборови, ??ас бев буквално и книжевно спасен“ Блек кет го прифатила неговиот расказ Ил?ада умира?а , и му исплатила 40 долари ? ?првите пари што било кога ги имам добиено за расказ“.

?ек Лондон имал сре?а во погодува?ето на времето на сво?ата писателска кариера. Почнал да ?а гради токму во времето кога новите печатарски технологии овозможиле производство на списани?а по ниска цена. Ова резултирало со навала на популарни списани?а за пошироката ?авност, и силно развиен пазар за кратката фикци?а. Во 1900 година, ?ек Лондон заработил 2.500 долари како писател, што е можеби еквивалент на денешни над 200.000 долари. На то? начин, неговата кариера успешно тргнала по нагорен пат.

Ме?у делата кои им ги продавал на списани?ата бил еден краток расказ познат или како Батар или како ?аволски во две издани?а на истиот основен расказ. Еден суров француски Кана?анец го брутализира своето куче. Кучето, поради одмазда, го убива човекот. Лондон бил критикуван за опишува?е на кучето како олицетворение на злото. Но, то? на некои од своите критичари им рекол дека главната причина за однесува?ето на животните е однесува?ето на човекот, и дека ова ?е го докаже во неко? друг сво? краток расказ.

Ово? краток расказ за Саботниот вечерен лист , Повикот на дивината , отишол подалеку по сво?ата должина. Де?ството на приказната започнува на имот во долината Санта Клара, каде учество зема едно мешано бернардинско-овчарско куче, наречено Бак. Всушност, почетната сцена е опис на фарма на семе?ството Бонд, а особините на Бак се преземени од оние на едно куче кое на Лондон му го поза?миле неговите газди во Досон. Лондон го посетил Маршал Бонд во Калифорни?а, повторно налетува??и на него за време на едно политичко предава?е во Сан Франциско во 1901 година.

Првиот брак (1900?1904)

уреди

?ек Лондон се оженил со Бес Мадерн на 7 април 1900 година, истиот ден кога бил об?авен Синот на волкот . Бес била дел од кругот на негови при?атели пове?е години. Штац вели: ?И два?цата ?авно признаа дека не стапуваат во брак од ?убов, туку поради при?ателство и верува?е дека ?е создадат снажно и отпорно потомство“. Кингман забележува: ?два?цата се чувствуваа при?атно заедно ... ?ек ?асно и предочи на Беси дека не ?а сака, но дека ?а сака доволно за да создаде успешен брак“.

На 24 ?ули 1903 година, ?ек Лондон и кажал на Беси дека ?а напушта и се отселил; во текот на 1904 година ?ек и Беси преговарале за условите под кои ?е се одвива разводот, па одлуката била потврдена на 11 ноември 1905 година.

Вториот брак

уреди

Откако се развел од Мадерн во 1904 година, Лондон се оженил за Чарми?ан Китре? во 1905 година. Биографот Рас Кингман ?а нарекол Чарми?ан ?партнер по душа на ?ек, секогаш на негова страна, и совршен спо?“. Времето што го поминале заедно вклучувало бро?ни патува?а, вклучува??и и крстосува?е во 1907 година со ?ахтата Снарк до Хаваи и потоа нака? Австрали?а. Многу од расказите на Лондон се засновани за време на неговите посети на Хаваи, последниот пат 8 месеци почнува??и во декември 1915 година.

Тие се обиделе да имаат деца. Ме?утоа, едно дете умрело за време на породува?ето, а за време на друга бременост се случило Чарми?ан да пометне.

Обвинува?а за плаги?аторство

уреди

?ек Лондон бил обвинуван за плаги?аторство пове?епати за време на неговата кариера. То? бил ранлив, не само поради тоа што бил толку забележителен и успешен писател, но исто така и поради неговите методи на работа. Во едно писмо до Елвин Хофман напишал ?изразот, знаете ? со мене ? е многу полесен од прона?докот“. То? купувал замки, т.е. сплетки за раскази и романи од младиот Синклер Луис. И ги употребувал случува?ата од исечоците на весници како матери?ал на ко? ги базирал своите раскази.

Егертон Р. ?анг тврдел дека Повикот на дивината бил преземен од неговата книга Моите кучи?а во северните краишта . Одговорот на ?ек Лондон се состоел во признава?е дека го имал употребено како извор; то? дури тврди дека му пишал и писмо на ?анг со кое му се заблагодарува за тоа.

На?сериозниот инцидент ?а вклучува Глава 7 од Железната пета , насловена како ?Визи?ата на бискупот“. Ова поглав?е било скоро идентично со ироничниот есе? што Френк Харис го об?авил во 1901 година, насловен како ?Бискупот на Лондон и ?авната моралност“. Харис бил разбеснет и предложил то? да добие 1/60-ти дел од средствата стекнати на име авторски права од Железната пета , оспоруваниот матери?ал содржел отприлика толкав дел од целиот роман.

Политички гледишта

уреди

?ек Лондон станал соци?алист на возраст од 21 година. Уште пред тоа, то? поседувал оптимизам поради своето здрав?е и сила, тежок индивидуалец ко? работел напорно и го гледал светот како нешто добро. Но, како што наведува во сво?от есе?, ?Како станав соци?алист“, неговите соци?алистички погледи почнале да се создаваат откако му се отвориле очите пред припадниците на соци?алното дно. Неговите оптимизам и индивидуализам избледеле и се заколнал никогаш пове?е да не работи понапорно од она што е потребно. Пишува дека неговиот индивидуализам бил истеран од него и то? повторно се родил како соци?алист.

Лондон отпрво се придружил на Соци?алистичката работничка парти?а во април 1896 година. Во 1901 година, ?а напуштил Соци?алистичката работничка парти?а и станал член на новата Соци?алистичка парти?а на Америка . Во 1896 година, Сан Франциско Кроникл об?авил стори?а за 20-годишниот Лондон ко? во паркот во Оукленд држел вечерни говори за соци?ализмот ? активност за ко?а бил уапсен во 1897 година. То? неуспешно се кандидирал на изборите за градоначалник на Оукленд во 1901 година како високопрофилен соци?алистички кандидат (осво?ува??и 245 гласови) и во 1905 година (подобрува??и се на 981 глас), потоа ?а обиколил зем?ата во 1906 година држе??и предава?а за соци?ализмот, и издал збирка есеи за соци?ализмот ( Во?ната на класите , 1905; Револуци?а, и други есеи , 1910).

Расистички погледи

уреди

Многу од кратките раскази на ?ек Лондон се познати по своите емпатични прикажува?а на Мексиканците ( Мексиканец ), Ази?ците ( Шинаго ), и Хава?ците ( Лепрозниот Кулау ). Но, за разлика од, на пример Марк Твен , Лондон не ги оту?ил своите гледишта од оние што биле правило во американското општество во тоа време, па и то? ?а споделувал општата калифорниска грижа за азиската имиграци?а и ?жолтата опасност“ (што всушност го употребил како наслов на еден есе? што го напишал во 1904 година). Од друга страна, неговата воена кореспонденци?а од Руско-?апонската во?на , како и неговиот недовршен роман ?Црешна“, покажуваат дека то? во голема мера се восхитувал на ?апонските обичаи и способности.

Смртта на ?ек Лондон

уреди

Смртта на ?ек Лондон е контроверзна. Многу постари извори ?а опишуваат како самоубиство, а некои од нив сe уште го прават тоа. Сепак, по сe изгледа дека ова во на?добра смисла е гласина, или шпекулаци?а заснована на случува?а во неговите фиктивни текстови. Во неговата посмртница како причина за смртта се наведува уреми?а (азотеми?а), уште позната како уремично труе?е. Умрел на 22 ноември 1916 година, на верандата од една ку?арка на неговиот ранч. Познато е дека трпел големи болки поради што земал морфин, па можно е предозира?е со морфин, намерно или случа?но, придонело за неговата смрт. Клерис Штац, во многу мала биографи?а, пишува: ?После смртта на Лондон, од бро?ни причини се разви биографски мит во ко? то? беше прикажан како алкохоличен женкар ко? извршил самоубиство. Скорешна академска работа заснована на документи од прва рака ?а оспорува оваа карикатура“.

Биографот Рас Кингман заклучува дека Лондон умрел ?од удар или срцев напад“. Сведоштво за ова е едно писмо кое то? го напишал.

Пепелта на ?ек Лондон е закопана заедно со онаа на неговата втора сопруга Чарми?ан (ко?а умрела во 1955 година), во Државниот историски парк ?ек Лондон, во Глен Елен, Калифорни?а . Едноставниот гроб е означен само со мовест белутрак.

Делото на ?ек Лондон

уреди

Делото на ?ек Лондон опфа?а неколку видови на книжевни дела, ме?у кои: кратките раскази, романи, нефиктивни и автобиографски мемоари, потоа апокрифни списи, драми и др.

Кратки раскази

уреди

Западниот писател и историчар Де?л Л. Вокер пишува: ?Вистински силната страна на Лондон беа кратките раскази ... вистинскиот гени? на Лондон лежи во кратката форма, до 7.500 или помалку зборови, каде протокот на слики во неговиот обилен ум и внатрешната мо? на неговиот раскажувачки талент наеднаш се стегаат и ослободуваат. Неговите раскази коишто го надминуваат волшебниот лимит од 7.500 зборови во главно ? но сигурно не секогаш ? можеа да извлечат корист од самоуредува?ето“.

?Силата на изразува?е“ на Лондон е на сво?ата висина во неговите раскази, и тие се внимателно добро сочинети. (За разлика од тоа, многу од неговите романи, вклучува??и го и Повикот на дивината , се слабо изградени, епизодични, и наликуваат на поврзани низи од кратки раскази.)

Пале?е на оган е на?познатиот од сите негови раскази. Раскажува приказна за еден новопристигнати на Клонда?к ко? тврдоглаво ги игнорира предупредува?ата за лудоста на патува?ето без придружба. То? па?а низ мразот во еден поток на исклучително студено време, и неговото преживува?е зависи од способноста да запали оган за да ги исуши мокрите алишта, нешто што то? не успева да го направи. Прочуената верзи?а на ово? расказ била об?авена во 1908 година. ?ек Лондон об?авил претходна и коренито различна верзи?а во 1902 година, и споредбата на овие две верзии ни овозможува драматичен приказ за порастот на неговата книжевна способност.

На?познати кратки раскази од ?ек Лондон се:

  • Парче месо (1909)
  • Батар (1904)
  • Лицето на месечината (1902)
  • Приказна за човекот леопард (1903)
  • Пале?е на оган (1902, об?авен во 25 март 1908)

Романи

уреди

На?познати романи од ?ек Лондон се:

Критичарот Максвел Га?смар го нарекол Повикот на дивината ?прекрасна прозна поема“, уредникот Френклин Вокер из?авил дека то? ?припа?а на иста полица со Валден и ? Хаклбери Фин “, а романописецот Е.Л. Доктороу го нарекол ?за?адлива алегори?а ... негово ремек дело“.

И покра? тоа, како што Де?л Л. Вокер искоментирал: ??ек Лондон бил непри?атен романописец, биде??и тоа е предолга форма за неговата природна нестрпливост и за брзината на неговиот ум. Неговите романи, дури и на?добрите од нив, се со големи недостатоци. Често се забележува дека неговите романи се епизодични и наликуваат на поврзана низа од кратки раскази.“

Нефиктивни и автобиографски мемоари

уреди

?ек Лондон бил овластен да ?а напише Лу?ето од бездната (1903), истрага за бедните услови во кои живееле сиромашните во главниот град на Британската Импери?а. Во ова дело, Лондон не пишувал поволно за Лондон.

Надворешни врски

уреди