AVC , eyebani mpe bo accident vasculaire cerebral, attaque cerebrale to mpe  lokito na moto , esalemaka ntango circulation ya makila eza mabe na bongo  mpe komema liwa ya ba cellule. Eza na lolenge mibale ya AVC: AVC ischemique, kolandana na bozangi ya circulation ya makila, mpe AVC hemorragique, kolandana na botangisi makila. Yango nionso mibale esalaka ete eteni ya bongo esala malamu te. ^[1]  Bilembo ya AVC ekoki kozala kozanga ndenge ya koningana to kosentir na ngambu moko ya nzoto, kososola makambo to koloba, koyoka neti mokili eza kobalu mbangu, to liso moko etiki komona mpe bilembo misusu. ^{[2] [3]}  Bilembo bibandaka mingi mingi komonana noki sima na AVC kosalama. Soki bilembo biumeli na eleko na se ya ngonga moko to mibale yango eyebani bo accident ischemique ya eleko mokuse. ^[3]  AVC hemorragique ekoki mpe kolandana na moto mpasi ya makasi. ^[3]  Bilembo ya AVC bikoki koumela libela. ^[1]  Mikakatano miye mikoki koya sima na eleko molayi mikoki kozala pneumonie to kobungisa controle ya ba vessie. ^[3]

Facteur risque ya yambo mpo na AVC eza hypotension arterielle. ^[4] Ba facteurs risques misusu eza kobenda likaya, obesite, taux monene ya cholesterol kati ya makila, maladi ya sukali, accident ischemique ya eleko mokuse, mpe fibrillation auriculaire. ^{[2] [4]}  AVC ischemique mingi mpeza elandanaka na kozibama ya vaisseau ya makila. ^[5] AVC hemorragique elandanaka na kotangisa makila nakati ya bongo to na nzinga nzinga ya bongo. ^{[5] [6]}  Kotangisa makila ekoki kosalema kolandana na kovimba ya bongo. ^[5] Diagnostic mingi mpeza esalemaka na bozwi bilili na ba labo neti na scanner ya tomographie to scanner IRM elengo na ba examen ya nzoto. Ba teste misusu neti electrocardiogramme (ECG) na ba teste ya makila esalemaka mpo na koyeba ba facteurs risques mpe kolongola ntina misusu oyo ekokaki kozala. Sukali moke na makila ekoki mpe komema bilembo lokola oyo ya AVC. ^[7]

Mpo na komibatela esengeli kokitisa bafacteur risque na mpe aspirine, statine, lipaso mpo na kofungola ba arteres oyo ekeyi na bongo mpo an baye baza na kokondisama oyo ya mikakatano, mpe warfarine mpo na baye baza na fibrillation auculaire. ^[2] AVC mingi mingi esengaka kokende na soins d'urgence. ^[1] AVC ischemique, soki ekundolami nakati ya ngonga misato kino minei na ndambu, ekoki kobikisama na nkisi oyo ekoki kopanza mbuma ya makila. Esengeli kosalela Aspirine. Ba AVC hemorragique mususu esungamaka na lipaso. Traitement mpo na komeka kozongisa fonctionnement eye etikaki kosala ebiangamaka reeducation cerebrale mpe mingi mpeza esalemaka na service cardiaque; kasi, yango eza bisika mingi te na mokili. ^[2]

Na mobu ya 2010 pene ya 17 million ya batu bazwamaki AVC mpe 33 million bazalaki baye basila kozwa yango liboso mpe bakobaki kozala na bomoyi. Kayi ya mobu ya 1990 na ya 2010 motango ya ba AVC oyo esalemaki mobu na mobu ekitaki kino pene na 10% na ba pays developpes kasi emataki na 10% na ba pays en voie de developpement. ^[8] Na mobu ya 2013, AVC ezalaki ya mibale sima ya maladi ya ba arteres coronaires na oyo mingi mingi ememaka kufa, ememaki liwa ya batu 6.4 million (12% ya nionso). ^[9] Pene na 3.3 million ya batu bakufaki, elandanaki na AVC hemorragique. ^[9]  Pene na moitie ya batu oyo bazwa AVC babikaka na se ya eteni ya mobu. ^[2]  Na nionso, 2/3 ya AVC esalemaka na baye baza na mibu koleka 65. ^[8]

References [ kokoma | kob?ngisa mosolo ]