Dit artikel is gesjreve (of begos) in 't
Mestreechs
. Laes
hie
wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs omgaon.
E striekkwartet. Vaan links nao rechs zuut me d'n ierste en twiede violis, de cellis en d'n altviolis, allemaol met hun instruminte in de haand.
E
striekkwartet
is e
kamermeziekensemble
wat besteit oet twie
viole
, 'n
altviool
(viola) en 'ne
cello
. D'n ierste violis weurt soms
primarius
geneump. Ouch is
striekkwartet
de naom veur 'n compositie (miestal 'n mierdeilege met 'n
sonnaatechtege
opzat) veur zoe'n ensemble.
Oersprunk, klassiek en romantiek
[
bewirk
|
bron bewerke
]
't Striekkwartet oontstoont midde
achtienden iew
(in 't
rococo
ofwel vreug-
klassiek
) oet barokke vorm wie de
triosonnaat
meh ouch 't
concerto grosso
en de (toen ouch vrij nui)
sinfonia
; 't laankzaam verdwijne vaan de
basso continuo
maakde zien oontstoon meugelek. Aonvenkelek waor 't e relatief oonbelaankriek
divertimento
-echteg genre (wat dus veural, in de geis vaan de rococo, es amusemintsmeziek deende), al hobbe gewaardeerde componiste oet deen tied, wie
Franz Xaver Richter
en
Matthias Georg Monn
, wel striekkwartette gesjreve. Pas ech belaankriek woort 't wie
Joseph Haydn
't genre oppakde. In zien han woort 't striekkwartet de mies pretentieuze vorm vaan kamermeziek. Veural zien
Striekkwartette Op. 33
(
1781
) zorgde veur 'n raasj in de meziekwereld, die vaol aandere, veural Weense componiste inspireerde:
Ignaz Pleyel
,
Karl Ditters von Dittersdorf
en zeker ouch
Wolfgang Amadeus Mozart
. Vaanaof
1800
nump
Ludwig van Beethoven
zie stekske euver: ouch heer zal tientalle striekkwartette sjrieve die tot ziene mies bezundere en progressieve meziek hure. In de
romantiek
sjrieve oonder mie
Franz Schubert
,
Robert Schumann
en
Felix Mendelssohn-Bartholdy
striekkwartette, wie ouch
Antonin Dvo?ak
.
Ouch modern componiste vaan zier oetereinloupende struiminge gebruke 't gere: hoeg gesjat weure de werke vaan de
impressioniste
(
Claude Debussy
,
Maurice Ravel
), de
Twiede Weense Sjaol
(ouch wel
expressioniste
:
Arnold Schonberg
,
Alban Berg
en
Anton Webern
), de neoclassici (
Igor Stravinski
,
Paul Hindemith
,
Sergej Prokovjev
), etnisch geinspireerde componiste (
Bela Bartok
), gemaoteg modern componiste (
Benjamin Britten
,
Dmitri Sjostakovitsj
) en experimenteel componiste (
Charles Ives
).
Zelfs bij de
avant-garde
vaan nao d'n Twiede Wereldoorlog kump dit traditioneel genre trok: beveurbeeld bij
Elliott Carter
,
John Cage
,
Morton Feldman
,
Karlheinz Stockhausen
,
Luigi Nono
,
Helmut Lachenmann
en de neomodernistische
Brian Ferneyhough
.
Ouch componiste vaan de
minimal music
(
Steve Reich
,
Philip Glass
), de neoromantiek (
Krzystof Penderecki
,
Einojuhani Rautavaara
) en 't
postmodernisme
(
Wolfgang Rihm
) hobbe 't genre gebruuk. In de
popmeziek
is 't bekind gewore door
Paul McCartney
(deen 't al touwpasde in
Yesterday
) en
Bjork
. 't
Kronos Quartet
heet ziech in versjellende crossovergenres laote hure.