Dit artikel is gesjreve (of begos) in 't
Mestreechs
. Laes
hie
wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs omgaon.
Roald Engelbert Gravning Amundsen
(Hvidsten, bij
Oslo
,
16 juli
1882
-
Noordzie
,
18 juni
1928
) waor 'ne
Noorse
exploreur
vaan poolgebiede. Heer is vaandaog d'n daag veural bekind um 't es ierste bereike vaan de geografische
Zuidpool
op
14 december
1911
.
Roald Amundsen woort gebore es telg vaan 'n veurnaom Noorse sjeepveertfemilie. Nao 'n neet aofgemaakde medicijnestudie besloot heer exploreur te weure. Vaan
1897
tot
1899
naom heer deil aon de
Belsje
expeditie van
Adrien de Gerlache
nao 't Zuidpoolgebeed. In
1903
leide heer zelf 'n expeditie, en wel door 't
Noordwestelek Poolkenaal
. In
1905
trok heer door
Alaska
, boe heer de gewuundes en euverlevingsmethodes vaan de
Eskimo
-bevolking bestudeerde.
Dit alles doog heer es veurbereiing veur 'n expeditie nao de geografische
Noordpool
; wie heer evels huurde tot
Robert Peary
en
Frederick Cook
(dee heer nog kinde vaan de Belsje expeditie) de Noordpool bereik hadde besloot heer, zoonder dat bekind te make, nao de zuidpool te trekke, boe ouch
Robert Falcon Scott
opaon gong. Heer leet dat de bemanning pas ter huugde vaan
Madeira
wete; ederein gong akkoord. Op
14 januari
1911
bereikde heer de
Iessjol van Ross
. Op inkel plaotse roond de 80° Z.B. leet heer depots achter; met veer men bereikde heer op 14 december de Zuidpool, boe ze e bereech achterlete veur Scott, dee pas eine maond later aonkaom. In
miert
1912
kaom heer wier boete Antarctica, boe heer vaanaof zie sjip kos telegrafere. Zoewel op de heen- es op d'n trokweeg had heer good wier en weineg tegeslaag.
In
1918
perbeerde heer - ummezus - 't
Noordoestelek Poolkenaal
te vinde. In
1925
lokde 't haom, met zienen
Italiaanse
collega
Umberto Noblie
met 'ne
zeppelin
de Noordpool euver te steke. Heer storf in 1928 wie heer met e
vleegmesjien
perbeerde Nobile, dee z'ne zeppelin eve daoveur neergestort waor, te redde. 't Mesjien stortde zelf nier; zie liek is noets gevoonde.