Dit artikel is gesjreve (of begos) in 't
Mestreechs
. Laes
hie
wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs omgaon.
Peter Paul Rubens, zelfportret oet 1628-1630.
Peter Paul Rubens
(
28 juni
1577
Siege
(
Duitsland
) -
30 mei
1640
Antwerpe
) waor 'ne bekinde sjelder en diplomaot oet de
barok
. Heer waor bekind in gans
Europa
en doog daan ouch vaol reize, meh heer verbleef veural in de stad Antwerpe.
Rubens kraog 'n
humanistische
opveujing in
Kolle
. Ziene pa, Jan Rubens, waor sjepe vaan Antwerpe gewees. Umtot ziene pa protestants waor vlochde zien awwers (Maria Pypelinckx, die oet
Kuringe
bij
Hasselt
kaom) nao Duitsland. Zien vaajer kraog ein verhajding met Anna vaan Sakse. Wie me d'r achter kaom woort heer verbanne. Rubens zien moojer mos allein veur de kinder zorge. Later gong 't gezin in Antwerpe woene.
Dao, in Antwerpe, gong Peter Paul in de lier bij sjelders wie
Tobias Verhaecht
,
Adam Van Noort
en
Otto van Veen
. In
1598
waor heer veerdeg met zien opleiing en woort heer lid vaan 't
Sint-Lucasambach
(daan 't belaankriekste sjeldersgild vaan de Nederlen).
In
1600
vertok Rubens nao Italie. In
Venetie
bezaog heer sjelderije vaan
Titiaan
,
Paolo Veronese
en
Tintoretto
. Ouch traoj heer in deens vaan de
hertog vaan Mantova
, Vincenzo I Gonzaga. Met geld vaan d'n hertog maakde Rubens in 1601 'n reis nao
Roeme
en
Florence
. Doa bestudeerde heer werk vaan de aw Grieke en Romeine en kopieerde heer werk vaan Italiaonse sjelders. Heer raakde bekind met 't werk vaan
Caravaggio
en sjelderde zien ierste altaorstok veur 'n kerk in Roeme. Veur d'n hertog gong heer op diplomatieke missie in
Spaanje
bij
Filip III
. In Spaanje kraog heer ouch versjellende opdrachte, wie 't portret vaan de hertog vaan Lerma. In
1604
kierde heer trogk nao Italie. Wie heer in
1608
hoort tot zien moojer kraank waor gong heer trok nao de Nederlen. Oondaanks ziene wins kaom heer noets mie in Italie.
't binnekoer vaan 't
Rubenshoes
in Antwerpe.
Jaomer genog is zien ma al gestorve wie heer trokkaom in Antwerpe. Zjus roond dezen tied begos 'ne gojen tied aon veur Antwerpe. In d'n tied vaan d'n
Tachtegjaoregen Oorlog
sloot me in
1609
't
Twelfjaorig Bestand
. Daomet braok 'nen tied vaan veurspood oet. In 't zelfde jaor woort heer benump tot hoofsjelder vaan aartshertog
Albrech vaan Oesteriek
en zien vrouw
Isabella vaan Spanje
. Heer kraog touwstumming um in Antwerpe te woene en te werke in plaots vaan bij 't hoof vaan de aortsjhertog in
Brussel
. Rubens trouwde ouch in Antwerpe met Isabella Brant (
1591
-
1626
). In
1610
leet Rubens 't Rubenshoes bouwe, wat ouch zien atelier woort. 't Atelier vaan Rubens kraog vaol opdrachte, daorum sjelderde heer deks allein de han en de geziechte um de res door zien assistente te laote doen. Ein vaan de groetste opdrachte kaom vaan
Maria de' Medici
, keuningin vaan
Frankriek
tosse
1621
en
1625
.
In
1626
storf zien vrouw.
Veur de aartshertogin werkde heer ouch es diplomaot. Veur zie werk es diplomaot reisde heer door gans de Nederlen en bezoch heer stei wie
Bergen op Zoom
,
D'n Haag
, Brussel,
Luik
en
Mestreech
. Meh heer bezaog ouch Spanje (
1628
?
1629
) en
Ingeland
(
1630
). In allebei de lan woort heer geridderd.
In 1630 kaom heer trogk nao Antwerpe, boe heer hertrouwde met Helene Fourment (
1614
?
1673
), toen pas zestien jaor aajd. 't Nuie gezing gaot op 't boerelandj, in
Elewijt
(bij Brussel), woene. In
1640
storf heer aon
giech
in 't Rubenshoes.
-
Portret vaan de hertog vaan Lerma (1603).
-
Isabella Brant (1620-1625).
-
Aortsjhertog Albrech en aortsjhertogin Isabella.
-
Serie vaan Maria de' Medici; Maria de' Medici's aonkumps in Marseille (1622-1625).
-
Helene Fourment (1638).
Commons