Nominatief

Van Wikipedia

Dit artikel is gesjreve (of begos) in 't Mofers . Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs omgaon.


De nominatief ( Letien : nominare = beneume), of ieeste naamval, is de naamval dae euver 't algemein 't ongerwirp van e wirkwaord aanguuef. Anges gezag: de nominatief guuef aan wae de hanjeling verrich die mit 't wirkwaord wuuertj oetgedrok.

't Limborgs in Nederlandj kentj nag apaarte nominatiefvorm in veurnaamwaord, wie ich (taengeneuver accusatief mich ) en wae (taengeneuver datief-accusatief: waem ).

Ze waere gebroek es ongerwirp vanne zin:

  • Ich zeen Jan-e.
  • Wae rentj eweg?

De objeksvorm waere gebroek es liejendj of mitwirkendj veurwirp:

  • Jan sleitj mich . (liejendj veurwirp)
  • Merie guuef os 'n taart. (mitwirkendj veurwirp)

E speciaal geval treudj op wen 't wirkwaord euvergenkelik is en inne liejendje vorm wuuertj gezatj. In det geval wuuertj 't aad liejendj veurwirp 't nuuj ongerwirp en kump daomit inne nominatief te staon en aan waat 't ongerwirp woor wuuertj 't veurzetsel door toegeveug. 't Wuuertj daomit e veurzetselveurwirp det ouch inne objekvorm kump te staon (passivering).

  • Doe zuus os.
  • Weer waere door dich gezeen.

Wiejer guuef 't in 't Limborgs gein ongersjied tosse nominatief en accusatief ; waal contrasteerdj de nominatief in substantieve mitte datief in inkel gevalle: gank - ane geng , daa~g - daa\g

In vaol Indogermaanse spraoke woort oearsprunkelik gei veurzetsel gebroek, meh woort dees functie inne zats door 'nen eige naamval waergegaeve, de instrumentalis . In 'n aantaal Slavische spraoke , wie 't Rossisch , is det nag ummer zoea.

't Guuef ouch spraoke worin dees omzetting van nominatief nao instrumentalis neet plaatsvindj, wie in 't Baskisch . Me sprek den van 'nen ergatief . Sommige spraokkondige dinke det ouch 'n Indogermaans 'n ergatiefspraok woor veurdet 't later stelsel zich gans haet ontwikkeldj.

In Indogermaanse spraoke steitj nao e koppelwirkwaord ouch 't naamwaordelik deil van 't gezagdje inne nominatief. Det is in 't Pruus nag good te zeen.

  • Er heißt Peter . ( Hae hetj Peter .)
  • Diese Raupe wird ein Schmetterling . ( Dees roeps wuuertj 'n zomervleeg .)
  • Dieser Baum ist eine Eiche . ( Deze boum is 'nen eik .)

Me dink det in 't Proto-Indogermaans de nominatief is ontstange doordet ane vocatief van 't waord 'n oetgangs-s woort toegeveug, meistes mit 'ne verbinjingsklinker d'rtosse. In 't Letien is det in sommige gevalle nag good te zeen:

  • vocatief: Paule! (Paul!)
  • nominatief: Paulus lavat. (Paul wesj.)

In vaol Indogermaanse spraoken is 't versjil tosse vocatief en nominatief geleielik verzwonjen en wuuertj nao nag mer ein vorm veur bei naamvalle gebroek. Oetzunjeringe zeen beveurbeildj 't Tsjechisch en (bie waord enjigendj op -us ) 't Letien.

Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. " https://li.wikipedia.org/w/index.php?title=Nominatief&oldid=355745 "