Dit artikel is gesjreve (of begos) in 't
Mestreechs
. Laes
hie
wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs omgaon.
Leopold I, gesjelderd door
Nicaas de Keyser
in 1856
Leopold I
(
Nederlands
/Vlaoms) of
Leopol I
(
Frans
/Waols) (1790-1865) waor
Keuning vaan de Belzje
. Zien keuningsjap begos op
21 juli
1831
en indegde op
10 december
1865
.
Op
16 december
1790
woort Leopol gebore in
Coburg
, in 't
Keuninkriek Beiere
, woersjijnlek in 't Beiers Prinsepalies.
Heer waor d'n daarde zoon en 't achsde kind vaan d'n
hertog
Frans vaan Sakse-Coburg-Saalfeld
en
Augusta vaan Reuss-Eversdorf en Lobenstein
.
Es deil vaan de
dynastie
Sakse-Coburg en Gotha
, trouwde heer in
1816
met de
Britse
kroenprinses
Charlotte Augusta
, de einsegste dochter vaan de latere keuning
George IV
. Leopol verkroog de Britse nationaliteit en woort tot maarsjalk beneump. Op
5 november
1817
kroge Charlotte en Leopol 'nen doedgebore zoon nao 'n zwoer bevalling. Charlotte hiemelde d'n daag daonao. Leopol bleef daonao veur langen tied aon 't
Brits hof
woene.
De ben met 't
Vereineg Keuninkriek
bleve sterk. Zien zus,
Victoria vaan Sakse-Coburg-Saalfeld
, kroog e kind met de broor vaan Keuning George IV:
Eduard August vaan Kent
. Wie Eduard in
1820
hiemelde, zorgde Leopol es noonk met aon de opvooiing vaan de later keuningin Victoria. Zie neumde Leopol later "mienen twiede vajer, mienen einsegste vajer".
Wie in
1830
de
Belzje Rivvelutie
plaotsvoond, woort op
24 november
dat jaor in 't Belsj Nationaol Congres vasgesteld tot 't
Hoes Oranje-Nassau
veur ieweg oetgeslote waor vaan de Belzjen troen. Die vasstelling zit nog ummertouw veraankerd in de
constitutie vaan 't Belsj
.
Belsj had 'ne nuie keuning nudeg, mer versjellende kandidaote woorte oetindelek geweigerd. 't Goof angs op 't Belsj tot de naobers
Nederland
,
Fraankriek
en
Pruse
't land zouwe aonvalle en - op basis vaan de taolversjelle - 't land zouwe opdeile. De keuning kos dus neet met eine vaan die drei staote 'ne sterke band hobbe. Belsj gong daorum in gesprek met 't VK, boedoor 't oug veel op Leopol.
Leopol d'n Ierste woort op ein vlaak bekritiseerd: heer waor
prottestant
. Heer moos daorum belaove tot heer zou trouwe met 'n
kattelieke
prinses en zien kinder katteliek zou opveuje. Dat gebaorde met
Louise Marie vaan Orleans
en de kinder Louis Filips,
Leopol
(d'n Twiede), Filips en Charlotte. Daoneve had Leopol ouch 'n minnares,
Arcadie Claret
. zien ierste kind, Louis Filips, hiemelde al wie heer oongeveer nege maond aajd waor. Heidoor waor Leopol d'n Twiede de aajdste levende zoon en daomet otomatisch d'n opvolger vaan ziene pap.
Leopol hiemelde op
10 december
1865
, um kwaart veur middelnach, aon 'n herseblooiing en bronchitis. Zie leste woord waor "Charlotte". Dao is evels neet bekind vaan of 'r sprook euver zien ierste vrouw of zien dochter. Heer woort begrave in de
Slevrouwekerk vaan Laken
.