한국   대만   중국   일본 
Friedrich Nietzsche - Wikipedia Naar inhoud springen

Friedrich Nietzsche

Van Wikipedia

Dit artikel is gesjreve (of begos) in 't Mestreechs . Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs omgaon.


Friedrich Nietzsche

Friedrich Wilhelm Nietzsche ( Rocken , 15 oktober 1844 bis Weimar 25 augustus 1900 ) waor 'nen invloojrieke filosoof en ethicus oet de existentialistische en atheistische treditie.

Heer veel vaol lui in de ethiek aon. Heer zach tot Sokrates de sjold waor vaan alles wat d'r fout is gegaange in de Europese ethiek. Bij de Sophiste ging dat nog good, zeet heer. Zie leefde in de perfekte maotsjappij boe-in 't belang woort gehech aon emotie (chaos) en reije (orde) en tot niks zeker is in de wereld en kennis relatief en subjektief is. Sokrates vernietegde dit, stelt Nietzsche, en is daorum veur Europa de Originele Zun . Sokrates waor lielek. Dus de sjoenheid, die zoe belaangriek waor voor de Sophiste en eigelek de ganse Griekse maotsjappij, maakde geine plaots veur Sokrates. Volges Nietzsche is dit de reije boerum Sokrates 'n aander wereld bedach, boe sjoenheid geine rol spaolt en zien wiesheid alle rolle spaolt. Tot Nietzsches ergernis nomp 't christendom dees ethische gedachte vaan twie gesjeije werelde euver: 't Heimaols en Heinaomaols. Kant stelt tot veer de wereld neet kinne zien boete euze kop meh neettemin geluif heer nog altied in dees wereld die Sokrates heet bedach. Nietzsche betaomp ziech daorum bis 't positivisme : me mot vaan de kerk aofkomme en allein nog geluive in weitesjap. Alles kin gemete, gekwantificeerd en geteld weure. Nao dees stelling gemaak te hobbe stelt Nietzsche 'n paar belaangrieke, retorische vraoge: Kin God geteld weure? Nein. Kin metaphysica geteld weure? Nein. Heer kump heidoor bis de conclusie (en mesjiens wel de bekinste oetspraak vaan de moderne ethiek): "God is doed!". Heer stelt de vraog ouch bij aander oonderwerpe. 'n Belaangrieke vraog veur de ethiek is, of weerde/morele getelde kinne weure. 't Antwoord is obbenuits nein. Moraliteit meint dus niks. Evels, stelt Nietzsche, is dit neet de doed vaan de ethiek; en daomet geit heer tege 't nihilisme in. Es me nimmie geluif in e moraal, is me verlore in leegte, e leeg look, e zwart look vaan niks, umtot me niks me heet um ziech tege te steune. Nein, stelt Nietzsche, me mot ziech steune op ziechzelf, en vaanoet hei vaan 't leve genete. Heer creeert heimet 'n nui term (die later door Adolf Hitler gans oet haor contex zal weure gebrach): der Ubermensch . D'n Ubermensch (d'n Euvermins) is de mins met de riechtege psychische instelling in 't leve. Heer steunt op ziechzelf, geef beteikenis aon 't leve, maak keuzes veur haomzelf en daorum geluif heer (en daomet doorbreek heer) de Iewege Herhaoling . De normale mins (volges Nietzsche 'n tossestop vaan aap nao Ubermensch) krijg negatieve geveules bij iewege herhaoling. Volges Nietzsche heet de Ubermensch, vrij vertaold oet 't Duuts, "sjiet aon de iewege herhaoling" en ouch "sjiet aon 't verleije en de toekoms". Heer haolt zie plezeer oet 't allewijle. 't Universum is neet allein veur altied in herhaoling mer is in beweging door de Wil vaan Force. Alles wat in 't universum beweeg is chaos, umtot 't gein reije heet. Um dit touw te passe oppe functionele meneer, is reije nudeg. Nietzsche zeet dus tot 't belaangriek is um 50% nao Apollo (Grieks metafoor veur orde) en 50% nao Dionysus (Grieks metafoor veur chaos) te luustere, umtot me allein creatief kin zien door ziech um te dope in de chaos en dees vervolges te illustrere met rationaliteit.

Heer had 'n groete invlooj op latere filosofe van dees tied, wie Peter Sloterdijk .

Aafkomstig van Wikipedia, de Vriej Encyclopedie. " https://li.wikipedia.org/w/index.php?title=Friedrich_Nietzsche&oldid=448084 "